Gardabani (gruzincha: გარდაბანი) — Gruziyaning janubidagi Kvemo Kartli viloyatida 2021-yil holatiga koʻra,11650 nafar aholi istiqomat qilgan [1]Gardabani munitsipalitetining maʼmuriy markazi boʻlgan. U poytaxt Tbilisidan janubi-sharqda 34 km uzoqlikda va Rustavidan Kvemo Kartli tekisligidagi 300 km sathidan yuqorida. 1947-yilgacha Gardabani Karayaziy (ozarbayjoncha: Qarayazı) va shahar maqomi 1969-yilda, 1960-yillarda Tbilisi uchun issiqlik elektr stansiyasi qurilib, tez oʻsishga sabab boʻlganidan keyin berilgan. Shundan buyun koʻproq shudgorlash zavodlari qurilgan va bugungi kunda shahar mamlakatdagi deyarli barcha issiqlik yoʻli bilan ishlab chiqarilgan elektr energiyasini yetkazib bergan.

Gardabani

გარდაბანი
Shahar
Fayl:Gardabani Self Government. JPG
41°27′0″N 45°6′0″E / 41.45000°N 45.10000°E / 41.45000; 45.10000 G OKoordinatalari: 41°27′0″N 45°6′0″E / 41.45000°N 45.10000°E / 41.45000; 45.10000 G O
Aholisi
 (2021)
11,650
Vaqt mintaqasi UTCGeorgian Time
[[File:|290px|Gardabani xaritada]]

Tarixi tahrir

 
Madaniyat markazi

1921-yil fevral oyida Gruziya Demokratik Respublikasiga Sovet Ittifoqi bostirib kirishi paytida Karayazi zirhli poyezdlarni Karayazi boʻylab, Tiflisga oʻtkazishga harakat qilganida Ozarbayjon asosiy hujum yoʻlida boʻlgan. Fevral oyi oxirida Sovetlar Tiflisni egallab, oldilar va tez orada Gruziyani Gruziya SSR tarkibiga kiritganlar. 1938-yilda Qorayazi tumani Tiflis okrugi tarkibidan ajratilib, Qorayozi qishlogʻi yangi tumanning maʼmuriy markaziga aylantirilgan. 1947-yilda shu nom, yaʼni Karayazidan Gardabaniga[2] oʻzgartirilgan va 1969-yilda shahar huquqi berilgan[3]. 2006-yilda mahalliy boshqaruv islohotlari bilan barcha tumanlar munitsipalitetlarga aylantirilgan. Gardabani oʻzgartirilgan munitsipalitetning maʼmuriy markazi boʻlib qolgan.

Aholi tahrir

 
Gardabani cherkovi

1979-yilda shahar aholisining 49% niozarbayjonlar tashkil etadi. Gruzinlar esa 17%ni tashkil etgan. Shu vaqtlarda shaharda koʻproq ruslar (15%), armanlar (5%) va yunonlar (4%) yashaganlar. Ular asosan, Sovet Ittifoqi parchalanishi bilan koʻchib ketishgan[4].

Iqtisodiyoti tahrir

 
Gruziya issiqlik energiyasi markazi

2015-yilda Gruziyaning birinchi kombinatsiyalangan elektr stansiyasi 230 MVt quvvatga ega[5]. 2020-yil boshida 230 MVt quvvatga ega Gardabani-2 estrodiol elektr stansiyasi kelgan[6]. 2020-yil sentabrida 272 MVt quvvatga ega Gardabani-3 kombinatsion elektr stansiyasi[7] va 1 yildan so‘ng 250 MVt quvvatga ega Gardabani- 4 kombine elektr stansiyasi qurilishi eʼlon qiligan[8].

Manbalar tahrir

  1. „Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January“ (en). National Statistics Office of Georgia, Geostat (2021-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 30-mart.
  2. Melikishvili, Liana. სოციალური უსაფრთხოების ეთნიკური ასპექტები პკოლიეთნიკურ საზობადოებაში (Ethnic Aspects of Social Security in a Polyethnic Community), 1st (ka), Tbilisi: Mtsignobari Publishing House - Shota Rustaveli National Science Foundation, 2011 — 89 bet. ISBN 978-9941-424-18-2. 2022-yil 30-martda qaraldi. 
  3. „Definition of "Gardabani"“ (ru). Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Qaraldi: 2022-yil 27-mart.
  4. „Ethnic composition of Georgia 1979“ (en). Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Qaraldi: 2022-yil 4-mart. [sayt ishlamaydi]
  5. „Gardabani Thermal Power Plant Opened“ (en). Georgian Oil and gas Corporation (2015-yil 22-iyul). Qaraldi: 2022-yil 30-mart.
  6. „Giorgi Galharia and Natia Turnava Officially Opened Gardabani TPP 2“ (en). Ministry of Economy and Sustainable Development (2020-yil 17-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 30-mart.
  7. „Third TPP to be constructed in Gardabani, Georgia“ (en). Report.ge (2020-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 30-mart.
  8. „Government plans to build a thermal power plant "Gardabani-4"“ (en). Business Media Georgia (2021-yil 29-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 30-mart.