Vikipediya

Germaniya — Gonkong munosabatlari

Germaniya-Gonkong munosabatlari Germaniya va Gonkong oʻrtasidagi xalqaro munosabatlarni anglatadi.

Germaniya va Gonkong mamlakatlarining xaritada aks etishi. Yashil rangda Germaniya, sariq rangda Gonkong tasvirlangan

Tarixi

tahrir

Germaniya va Gonkong ikki tomonlama munosabatlari Germaniyaning birlashishidan oldin, Gonkong Britaniya imperiyasining mustamlakasi boʻlgan va asosan Londonning tashqi siyosatiga amal qilgan holda olib borilgan. Gamburg ozod shahri Germaniya davlatlari orasida birinchi boʻlib 1854-yilda oʻz konsulini Gonkongga yuborgan[1][2][3].

1997-yilda Birlashgan Qirollik Gonkongdan chekinganida ham bu ikkisi oʻrtasidagi aloqa davom etdi. Oʻshandan beri Gonkong Asosiy qonunining 151-, 153- va 155-moddalari Gonkongga xorijiy davlatlar bilan harbiy boʻlmagan ikki tomonlama shartnomalar tuzishga ruxsat beradi, 152-modda esa Gonkongning xalqaro tashkilotlarga qoʻshilishiga ruxsat beradi[4]. Gonkong Iqtisodiyot va savdo idorasi Berlinda 2011-yilda ochilgan.

Savdo aloqalari

tahrir

Germaniya Gonkongning Yevropadagi eng muhim savdo sherigi hisoblanadi va Gonkongning jahon savdo hamkorlari orasida 10-o‘rinni egallaydi. Boshqa tomondan, Gonkong Germaniyaning Osiyodagi toʻqqizinchi yirik savdo sherigi hisoblanadi[5].

2014-yilda Gonkongdan Germaniyaga eksport qiymati 15 milliard Gonkong dollarini, Germaniyadan Gonkongga import qilinadigan tovarlar esa 58,9 milliard Gonkong dollarini tashkil etdi. Gonkongning asosiy eksporti elektr motorlar (9,7 %) va oddiy metall soatlar (4,4 %). Germaniyadan Gonkongga eksport qilinadigan asosiy mahsulotlar avtomobillar (12 %) va oʻlchash asboblari (>3,2 %)[6][7]. 2015-yil 1-iyun holatiga koʻra, Gonkongda mintaqaviy shtab-kvartiraga ega boʻlgan 87 ta nemis kompaniyasi, yana 121 tasi mintaqaviy vakolatxonalarga ega edi[8].

Ijtimoiy va madaniy

tahrir

Germaniyaning Gonkongdagi xilma-xil faoliyatini aks ettiradigan boʻlsak, 2014-yil oxiriga kelib Gonkongda 1050 ga yaqin nemis fuqarosi istiqomat qilgan[9]. Gonkong 2015-yilda 213 802 nemis sayyohini qabul qilgan. Germaniya Savdo palatasi Gonkongdagi eng yirik Yevropa palatalaridan biri boʻlib, Gonkong, Osiyo-Tinch okeani va Germaniyada tarmoq imkoniyatlarini taqdim etadi[10].

Germaniya ham, Gonkong ham „Ishchi dam olish dasturlari“ni taklif qilishgan. Dastur 300 nafar yoshlarga Germaniya yoki Gonkongda dam olish va maksimal 12 oy davomida tashrifi xarajatlarini qoplash uchun vaqtinchalik ishga joylashish imkonini beradi[11][12]. Bundan tashqari, Germaniya va Gonkong universitetlari ilmiy-tadqiqot va taʼlim maqsadlarida koʻplab hamkorlik aloqalarini oʻrnatganlar.

Hodisalar

tahrir

2014-yilgi Soyabon harakati

tahrir

2014-yilda Gonkongda toʻliq demokratiyaga intilayotgan Soyabon harakati nomi bilan atalgan keng koʻlamli norozilik namoyishi boʻlib oʻtdi. Germaniya kansleri Angela Merkel voqeaga javob qaytardi va Gonkongda so‘z erkinligi qonun bilan kafolatlangan bo‘lishi kerakligini taʼkidlab, Gonkong hukumatiga bosim o‘tkazdi[13]. Gonkong bosh kotibi Kerri Lam, Germaniyaning Gonkongdagi Bosh konsuli Nikolaus Graf Lambsdorff ishtirok etgan Germaniya birlashishining 24 yilligini nishonlash marosimida voqeaga shunday munosabat bildirdi: … ayniqsa, bizning yaqin nemis doʻstlarimiz tarixi nuqtai nazaridan, Gonkong oʻzining yoshligi bilan faxrlanishi mumkinligiga ishonaman. Ishonchim komilki, Gonkongni yanada demokratik qilish uchun qilingan saʼy-harakatlar Gonkong uchun siyosiy, balki iqtisodiy jihatdan ham foydali boʻladi"[14]. Leypsigdagi birlashish kechasida Germaniya prezidenti Yoaxim Gauk Gonkongdagi demokratiya tarafdori namoyishchilarning ruhini 1980-yillarning oxiri va 1990-yillarning boshidagi nemis namoyishchilari bilan taqqosladi. Gaukning so‘zlariga ko‘ra, namoyishchilar „o‘z zolimlariga boʻlgan qo‘rquvini yengishdi, chunki ularning ozodlikka intilishi ko‘proq edi“[15] degan. Bu bayonot Gaukning Xitoy Bosh vaziri Li Ketsyan bilan uchrashishidan bir kun oldin qilingan[16].

Soyabon harakati paytida yetti politsiyachi Ken Tsangni kaltaklash holatlari uchun sudga tortildi. Politsiya xodimlari 2017-yilning fevralida qamoq jazosiga hukm qilingan. Politsiya xodimlarini qo‘llab-quvvatlash maqsadida Gonkong politsiyasi xodimlari va tarafdorlarining ommaviy yig‘ilishi tashkil etildi. Ommaviy yigʻilish paytida maʼruzachi politsiyachilarni Ikkinchi Jahon urushida taʼqib qilingan yahudiylar deb taʼrifladi. Bunga javoban Germaniya konsulligi Facebook orqali natsistlar davlat hokimiyati tomonidan qatl etilgan va bostirilgan yahudiy qurbonlari bilan Gonkong politsiyasi xodimlarining hokimiyatni suiisteʼmol qilgani uchun hukm qilingani oʻrtasidagi taqqoslash mutlaqo nooʻrin ekanligini bildirdi[17].

2016-yil Würzburg poezdiga hujum

tahrir

2016-yilda Würzburg poyezdiga hujum hodisasida 4 nafar gonkonglik poyezdda hujumga uchradi va jiddiy jarohat oldi. Gonkong rahbari hujumni qoraladi, rahbariyat immigratsiya xizmati xodimlaridan iborat guruhni qurbonlarning qarindoshlarini Germaniyaga kuzatib borish uchun yubordi. Berlindagi Gonkong Iqtisodiyot va savdo idorasi xodimlari jarohatlanganlarni ko‘rish uchun jo‘natildi[18][19][20][21]. Honkong hukumati hodisaga javob sifatida Germaniyada amber ogohlantirishini eʼlon qildi[22][23].

2019-20-yillardagi Gonkong noroziliklari

tahrir

Bir qator norozilik namoyishlari chog‘ida 2019-yil noyabr oyida Lingnan universitetida almashuvchi ikki nemis talabasi qo‘lga olingan[24].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ Hong Kong Government Gazette
  2. ↑ Hong Kong Government Gazette
  3. ↑ „German Consulate General Hong Kong-Address, Office Hours and Emergency Contact“. 2018-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-sentyabr.
  4. ↑ „Hong Kong Basic Law Chapter VII : External Affairs“. 2016-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 27-iyul.
  5. ↑ Where does Germany export to? (2014)
  6. ↑ What does Hong Kong export to Germany? (2014), retrieved 27/7/2016.
  7. ↑ What does Hong Kong import from Germany? (2014), retrieved 27/7/2016.
  8. ↑ Germany: Market Profile
  9. ↑ Germany: Market Profile
  10. ↑ „German Chamber of Commerce, Hong Kong“. 2024-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-sentyabr.
  11. ↑ „WORKING HOLIDAY VISA“. 2017-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-sentyabr.
  12. ↑ Hong Kong Working Holiday Scheme — Germany
  13. ↑ „Merkel calls for Hong Kong free speech guarantee ahead of Germany-China summit“. Seymour Tribune. 2014-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 27-iyul.
  14. ↑ South China Morning Post DAY ELEVEN: Full Coverage (1 pm)
  15. ↑ „Sea of candles marks 'magical' rally that shook Berlin Wall“. Business Insider (2014-yil 9-oktyabr). 2014-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-sentyabr.
  16. ↑ „German president honors peaceful protests of 1989“ (2014-yil 9-oktyabr). 2014-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 27-iyul.
  17. ↑ 自比猶太人撐「七警」　德國以色列領事館發聲明批比喻不當, Sing Tao Daily, 24 February 2017.
  18. ↑ „Two Hongkongers critically hurt in German axe attack by Afghan refugee who kept Islamic State flag at home“. South China Morning Post (2016-yil 19-iyul). Qaraldi: 2016-yil 23-iyul.
  19. ↑ „CE condemns violent attack in Würzburg, Germany“. Info.gov.hk (2016-yil 19-iyul). Qaraldi: 2016-yil 23-iyul.
  20. ↑ „Immigration Department follows up incident of Hong Kong residents being attacked in Würzburg, Germany“. Info.gov.hk (2016-yil 19-iyul). Qaraldi: 2016-yil 23-iyul.
  21. ↑ „Immigration Dept to help attack victims“. News.gov.hk (2016-yil 19-iyul). Qaraldi: 2016-yil 23-iyul.
  22. ↑ Amber alert on Germany issued
  23. ↑ 五日内两恐袭　港府对德国发黄色外游警示
  24. ↑ Thomas Escritt (November 15, 2019), Germany says two citizens detained in Hong Kong Reuters. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Germaniya_—_Gonkong_munosabatlari&oldid=5248280" dan olindi