Giperventilyatsiya
Giperventilyatsiya — nafas olish tezligi yoki nafas olish hajmi tana ishlab chiqara oladigan darajadan koʻproq karbonat angidridni yoʻq qilganda paydo boʻladi[1][2][3]. Ushbu vaziyat gipokapniyaga, qonda erigan karbonat angidrid konsentratsiyasining pasayishiga olib keladi. Tana odatda uni gomeostatik tarzda qoplashga harakat qiladi, ammo bu muvaffaqiyatsiz boʻlsa yoki bekor qilinsa, qondagi pH miqdori koʻtarilib ketadi. Bu esa nafas olish alkaloziga olib keladi. Nafas olish alkalozining belgilari: bosh aylanishi, lablar, qoʻllar yoki oyoqlarda kuchsizlik, bosh ogʻrigʻi, zaiflik, hushidan ketish va tutqonlar shular jumlasidandir. Haddan tashqari holatlarda bu karpopedal spazmlarga, qoʻl va oyoqlarning chayqalishi va qisqarishiga olib kelishi mumkin[4].
Giperventilyatsiyani qoʻzgʻatadigan yoki davom ettiradigan omillarg[5] quyidagilar kiradi: fiziologik stress, tashvish yoki vahima buzilishi, balandlik, bosh jarohati, insult, astma, pnevmoniya yoki giperventiliya sindromi kabi nafas olish kasalliklari[6], oʻpka emboliyasi kabi yurak-qon tomir muammolari, kamqonlik, notoʻgʻri kalibrlangan tibbiy respirator[7][8] va ayrim dorilarga salbiy reaktsiyalar shular jumlasidandir. Giperventilyatsiya, shuningdek, ongni oʻzgartirish holatiga erishish uchun ataylab qoʻzgʻatilishi mumkin, masalan, boʻgʻilish oʻyinida, nafas olish paytida yoki nafasni ushlab turishni choʻzishga urinish kabilar.
Kutiladigan asoratlar tahrir
Tez nafas olish qondagi karbonat angidrid miqdorini kamaytiradi, uning past darajasi qo'l va oyoqlarda karıncalanmaning xarakterli alomatlarini keltirib chiqaradi. Giperventilyatsiya o'z-o'zidan oziqlanadi: alomatlar tashvishga sabab bo'ladi va siz qanchalik ko'p tashvishlansangiz, alomatlar yomonlashadi. Giperventiliya sindromi deb ataladigan narsa bor: nafas olish chastotasi hujumning xotirasi bilan keskin ko'tariladi. Giperventilyatsiya uchun eng yaxshi davolash tinchlantirish va nafas olishni nazorat qilishdir.
Yana qarang tahrir
- Oʻpka hajmi va faolligi atamalar roʻyxati
- Nafas olishni nazorat qilish
- Boʻgʻilish oʻyini — vaqtinchalik hushidan ketish va eyforiyani keltirib chiqarish uchun giperventilatsiyani oʻz ichiga olishi mumkin boʻlgan oʻyin
- Nafas olish alkalozi
- Kussmaul nafasi
- Sayoz suvning qorayishi, baʼzi choʻkish hodisalarida giperventilatsiyaning roli
Manbalar tahrir
- ↑ Guyton, Arthur C.. Textbook of medical physiology, 11th, Philadelphia: W.B. Saunders, 2005 — 397 bet. ISBN 0-7216-0240-1.
- ↑ Longo, Dan. Harrison's principles of internal medicine., 18th, New York: McGraw-Hill, 2012 — 2185 bet. ISBN 978-0071748896.
- ↑ Brandis, Kerry „6.2 Respiratory Alkalosis - Causes“,. Acid-base Physiology (Reviewed in 2006 by the American Thoracic Society), 30-Aug 2015-yil.
- ↑ Byrd, Jr, Ryland P (5–avgust 2016–yil). „Respiratory Alkalosis: Background, Pathophysiology, Epidemiology“. eMedicine.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam)CS1 maint: date format () - ↑ Longo, Dan. Harrison's principles of internal medicine., 18th, New York: McGraw-Hill, 2012 — 2185 bet. ISBN 978-0071748896. Longo, Dan; et al. (2012). Harrisonʼs principles of internal medicine (18th ed.). New York: McGraw-Hill. p. 2185. ISBN 978-0071748896.
- ↑ „eMedicine - Hyperventilation Syndrome: Article by Edward Newton, MD“. Qaraldi: 29-noyabr 2016-yil.
- ↑ Guyton, Arthur C.. Textbook of medical physiology, 11th, Philadelphia: W.B. Saunders, 2005 — 397 bet. ISBN 0-7216-0240-1. Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (2005). Textbook of medical physiology (11th ed.). Philadelphia: W.B. Saunders. p. 397. ISBN 0-7216-0240-1.
- ↑ Brandis, Kerry „6.2 Respiratory Alkalosis - Causes“,. Acid-base Physiology (Reviewed in 2006 by the American Thoracic Society), 30-Aug 2015-yil. Brandis, Kerry (30 Aug 2015). „6.2 Respiratory Alkalosis — Causes“. Acid-base Physiology (Reviewed in 2006 by the American Thoracic Society).
Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |