Gombak tumani – Malayziyaning Selangor shtatida joylashgan maʼmuriy tuman. Tuman 1974-yil 1-fevralda Kuala-Lumpur Federal hudud deb eʼlon qilingan kuni tashkil etilgan. 1997-yilgacha Ravang tuman markazi edi, keyinchalik poytaxt Bandar Baru Selayangga koʻchirilgan. Gombak janubi-sharqdan Kuala-Lumpur va sharqda esa Genting togʻlari bilan chegaradosh. Gombak ham, Kuala-Lumpur ham Selangorning boshqa tumanlari bilan birga Klang vodiysida joylashgan. Gombak tumanidagi boshqa joylarga Batu Arang, Kuang, Rawang, Kundang, Gombak shaharchasi, Selayang, Batu gʻorlari va Hulu Kelang kiradi.

Gombak District
Malayziya District of Malaysia
3°16′31″N 101°34′25″E / 3.27528°N 101.57361°E / 3.27528; 101.57361
Mamlakat [[Malayziya bayrogʻi Malayziya]]
[[State]] [[Andoza:Country data Selangor]]
Hukumat
 • District officer Amirul Azizan Abdul Rahim[1]
Maydon 650.08 km2 (251.00 kv mi)
Aholisi
 (2020)
942,336
Zichligi auto kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+8, yozda UTC+9
Telefon kodi +6-03-41, +6-03-60, +6-03-61, +6-3-62
Pochta indeks(lar)i 48xxx, 52xxx-54xxx, 68xxx
Avtomobil kodi B
[[File:|290px|Gombak District xaritada]]
Gombak District
Gombak District

Malayziya Xalqaro Islom Universitetining asosiy kampusi ham shu yerda Batu gʻorlari yaqinida joylashgan. Gombak hududida aborigen Orang Asli aholi punkti va u Orang Asli muzeyi joylashgan.

Gombak daryosi Kuala-Lumpurdagi nisbatan kattaroq Klang daryosi bilan birlashadi. Ikki daryoning uchrashadigan joyi Kuala-Lumpurda joylashgan. Qoʻshilish markazida Jamek masjidi ham mavjud.

Gombak (shahar) Setapak kichik okrugining shimoliy va markaziy qismida (Gombak va Kuala-Lumpurda) joylashgan aholi punkti (shahar/hudud/shahar atrofi) deb ham ataladi. 1974-yilgacha Gombak tuman boʻlishidan oldingi shahar edi. Gombak 1800-yillarda birinchi Minangkabau muhojirlarining turar joylari boʻlgan va koʻp oʻtmay tashkil etilgan. Gombak hududidagi Masjid Lama Batu 6 Gombak kabi eski masjidlar bugungi kungacha saqlanib qolgan. Bugungi kunda Gombakni shahar va tumanning oʻzi deb atash mumkin, ammo mahalliy aholi odatda Gombakni tuman emas, balki shahar deb nomlashadi.

Maʼmuriy boʻlinmalari

tahrir
 
Maʼmuriy boʻlinish

Gombak tumani 4 mukimga boʻlingan, ular:

  • Batu
  • RawangbnfSetapak
  • Ulu Klang

Hukumati

tahrir

Gombak qisman ikki xil mahalliy hukumat tomonidan boshqariladi, ular tuman emas, balki shtat yurisdiktsiyasiga kiradi:

  • Ampang Jaya shahar kengashi (tuman Mukim Ulu Kelang orasida)
  • Selayang munitsipal kengashi (Mukim Ulu Kelang hududidan tashqari tumanning katta qismi)

Demografiyasi

tahrir
Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1991352 649—    
2000537 525+52.4%
2010668 694+24.4%
2020942 336+40.9%

Quyidagilar Malayziya Statistika Departamentining 2010-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga asoslanadi.

Gombakdagi etnik guruhlar, 2010 yilgi aholini roʻyxatga olish
Etnik kelib chiqishi Aholi Foiz
Bumiputer 396 012 62,9%
Xitoy 147 488 23,4%
hind 76 773 12,2%
Boshqalar 9 698 1,5%
Jami 629 971 100%

Gombak Malayziyadagi eng yirik Hui musulmon jamoalaridan biriga ega. Hui xitoyliklarining 60% ga yaqini Gombakda yashaydi[2].

Taʼlim tizimi

tahrir

Milliy taʼlim Gombak tumani taʼlim boshqarmasi tasarrufida. 2014 yil holatiga koʻra, 53 ta milliy tipdagi boshlangʻich maktab, sakkizta milliy tipdagi (xitoycha) boshlangʻich maktab, yetti milliy tipdagi (Tamil) boshlangʻich maktab, 30 milliy tipdagi oʻrta maktab (SMK), ikkita milliy tipdagi oʻrta maktab-internat (SM Berasrama Penuh), ikkita milliy tipdagi oʻrta islom diniy maktabi (SM Agama) va ikkita milliy tipdagi oʼrta kasb-hunar maktabi (Kolej Vokasional)[manba kerak].

Turistik diqqatga sazovor joylari

tahrir
 
Batu gʻorlaridagi Murugan haykali
 
Batu Arangdagi Selangor mevali vodiysi

Gombakda koʻplab dam olish maskanlari va sayyohlik joylari mavjud.

  1. Batu gʻorlari
  2. Malayziya oʻrmon tadqiqot instituti
  3. Batu toʻgʻoni, Batu gʻorlari
  4. Gua Damai ekstremal bogʻi, Batu gʻorlari
  5. Batu Arang meros shahri
  6. Orang Asli muzeyi, Gombak
  7. Hutan Lipur Bukit Lagong, Selayang
  8. Hutan Lipur Sungai Tua, Selayang
  9. Kancing oʻrmon bogʻi, Rawang
  10. Selayang issiq bulogʻi, Selayang
  11. Hamdoʻstlik oʻrmon parki, Rawang
  12. Templer bogʻi, Rawang
  13. Tasik Biru Kundang, Kundang
  14. Malayziya milliy hayvonot bogʻi
  15. Klang Geyts toʻgʻoni
  16. Batu Asah sharsharasi, Hulu Kelang
  17. Ampang oʻrmon qoʻriqxonasi, Hulu Kelang
  18. Selangor meva vodiysi, Batu Arang

Federal parlament va shtat assambleyasi oʻrinlari

tahrir

 

Federal parlamentdagi Gombak tumani vakillarining roʻyxati (Dewan Rakyat)

Parlament Oʻrindiq nomi Parlament aʼzosi Partiya
P97 Selayang Uilyam Leong Ji Keen bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P98 Gombak Amirudin Shari bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P99 Ampang Rodziah Ismoil bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P106 Damansara Gobind Singx Deo bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (DAP)
P107 Sungai Buloh Ramanan Ramakrishnan bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)

Davlat Qonunchilik Assambleyasidagi Gombak tumani vakillarining roʻyxati (Dewan Undangan Negeri)

Parlament Davlat Oʻrindiq nomi Davlat deputati Partiya
P97 N13 Kuang Mohd Rafiq Mohd Abdulah Perikatan Nasional (BERSATU)
P97 N14 Rawang Chua Vey Kiat bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P97 N15 Taman Templer Anfal Saari bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (AMANAH)
P98 N16 Sungai Tua Amirudin Shari bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P98 N17 Gombak Setiya Hilman Idham Perikatan Nasional (BERSATU)
P98 N18 Hulu Kelang Muhammad Azmin Ali Perikatan Nasional (BERSATU)
P99 N19 Bukit Antarabangsa Mohd Kamri Kamaruddin bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P99 N20 Lembah Jaya Sayid Ahmad Sayid Abdul Rahmon Alhadad bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P106 N37 Bukit Lanjan Pua Pei Ling bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)
P107 N38 Paya Jaras Mohd. Xayriddin Usmon bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" | Pakatan Xarapan (PKR)

Transport

tahrir

Temir yoʻl orqali

tahrir
  • Batu gʻorlari stansiyasiga xizmat qiladi KC05 KTM Komuter poezd xizmati.
  • Kepong Sentral stantsiyasiga xizmat qiladi KA07 KTM Komuter, KTM Intercity, KTM ETS va PY04 MRT Putrajaya poezd xizmatlari.
  • Gombak stantsiyasi Gombak tumani boʻylab yagona LRT liniyalari boʻlib, faqat bitta stantsiyaga ega KJ1 LRT KJ
  • Sungai Buloh stantsiyasi poezd xizmatlarini taʼminlaydigan almashuv stantsiyasidir KA08 KTM Komuter, KTM Intercity, KTM ETS va PY08 MRT Putrajaya liniyasi
  • Rawang stantsiyasi xizmat koʻrsatadigan asosiy stantsiyalardan biridir KA10 KTM Komuter, KTM Intercity va KTM ETS poezd xizmatlari.
  • Kuang stantsiyasi faqat xizmat koʻrsatadi KA09 KTM Komuter poezd xizmati.

Mashinada

tahrir
  • 1-Federal yoʻl – Rawang shahri, Selayang va Batu gʻorlari orqali oʻtadigan asosiy magistral.
  • Federal marshrut 68 Old Gombak-Bentong yoʻli Bentong, Pahang shahrida tugashidan oldin bu erdan oʻtadi.
  • PLUS Expressway, shuningdek, Gombak tumani orqali oʻtadi va Shimoliy Sungai Buloh 114, Janubiy Rawang 115 va Rawang 116ga chiqish imkonini beradi.
  • East Coast Expressway – Gombak Toll Plaza sifatida Pahang, Terengganu va Kelantanning sharqiy qirgʻoq shtatlariga tumanning asosiy darvozasi.
  • Kuala-Lumpur-Kuala Selangor tez yoʻli Kuala Selangor yaqinidagi Ijokni Rawang yaqinidagi Templer bogʻi bilan bogʻlaydi, 2505 Kundang, 2506 Kuang va 2508 Templer Parkiga chiqishlari Gombak tumani orqali oʻtadi.
  • Guthrie Corridor Expressway ham Gombak tumani orqali oʻtadi va Guthrie Corridor Expresswayning boshlanishi boʻlgan 115 Rawang South va 3501 Kuangga chiqish imkonini beradi.

Yana qarang

tahrir
  • Malayziya tumanlari

Manbalar

tahrir

Andoza:SelangorAndoza:Districts of Malaysia

  1. „Portal Rasmi PDT Gombak Perutusan Pegawai Daerah Gombak“. www2.selangor.gov.my. 2019-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 6-mart.
  2. Hailong, Ma. The History of Chinese Muslims' Migration into Malaysia. King Faisal Center for Research and Islamic Studies, 2017 — 27-bet.