Grigoriy Potyomkin haykali

Grigoriy Potyomkin haykali ― Xersonda Potyomkin maydonining markazida joylashgan.

Xerson asoschisi knyaz Potyomkinning shahar soborida dafn etilganining 45 yilligi munosabati bilan 1831-yilda akademik I.P.Martos tomonidan haykaltaroshlik qilingan modelga koʻra yaratilgan. 1836-yil oxirida u shahar markazida oʻz oʻrnini egalladi. Katta granit poydevorining muallifi italiyalik arxitektor Frants Karlovich Boffo edi, u 1820 va 1830-yillarda Odessada koʻp ishlagan va xuddi shu Martos tomonidan Richelieu yodgorligi uchun poydevorni qurgan. 1840-yilda yodgorlik atrofida Potyomkinskiy deb nomlangan bulvar oʻrnatiladi va devor bilan oʻraladi.

Bolsheviklar hokimiyat tepasiga kelganidan keyin (1917), Potemkin haykali brezent bilan qoplangan, shuning uchun odamlar „Xerson arvohi“ laqabini oldi. Nihoyat, u poydevordan olib tashlandi (27.04.1927) va Xerson tarixiy-arxeologiya muzeyi hovlisiga oʻtkaziladi. 1944-yil boshida, Xerson Sovet qoʻshinlari tomonidan ozod qilinganida, yodgorlik topilmadi. 2003-yilda shaharning 225 yilligini nishonlash uchun u Xersonlik haykaltarosh Yurik Stepanyan tomonidan qayta tiklanadi (koʻplab oʻzgarishlar bilan).