Grigoriy Lipmanovich Sokolov (ruscha: Григо́рий Ли́пманович Соколо́в. 1950-yil 18-aprelda tugʻilgan) – rus fuqaroligiga ega ispan pianinochisi[1][2]. Sokolov pianinochilar orasida taniqli inson boʻlgan[3][4][5] repertuarida barokko davridagi Bax, Kuperin yoki Ramo kabi shonberg va Arapovgacha boʻlgan kompozitorlarni oʻz ichiga oladi. Pianinochi muntazam ravishda (Buyuk Britaniyadan tashqari) Yevropaga sayohat qilib, biroz muddat Italiyada yashagan.

Grigoriy Sokolov
ruscha: Григо́рий Ли́пманович Соколо́в
Tavalludi 1950-yil 18-aprel
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSRRossiya bayrogʻi Rossiya
Mukofotlari Cremona musiqa mukofoti

Biografiyasi tahrir

Sokolov Leningradda (hozirgi Sankt-Peterburg) otasi yahudiy Lipman Girshevich Sokolov va onasi rossiyalik Galina Nikolayevna Zelenetskaya oilasida tugʻilgan[6]. U besh yoshida pianino chalishni oʻrganishni boshlaydi va yetti yoshida Leningrad Konservatoriyasining bolalar uchun maxsus maktabiga Lea Zelixman bilan birga oʻqishga kiradi[7]. Bolalar maktabini tugatgach, u Moisey Xalfin bilan konservatoriyada oʻqishni davom ettiradi[8][9]. 12 yoshida u Moskvada Filarmoniyada Bax, Betxoven, Shumann, Shopen, Mendelson, Raxmaninoff, Skryabin, List, Debyusi va Shostakovich asarlaridan iborat oʻzining birinchi yirik kontsertini beradi. 16 yoshida Chaykovskiy nomidagi xalqaro pianinochilar tanlovida oltin medal bilan taqdirlanganida xalqaro eʼtiborga tushadi va bu yutuq uni tarixdagi eng yosh gʻolibga aylantirdi[10][11]. Aftidan, bu hayratlanarli natija boʻlsa kerak: „Oʻsha musobaqada nihoyat gʻolib boʻlgan 16 yoshli Grisha Sokolovni oʻsha paytda hech kim jiddiy qabul qilmagan“[12]. Yoshligida Chaykovskiy nomidagi tanlovda muvaffaqiyat qozonganiga qaramay, Sokolovning xalqaro karerasi faqat 1980-yillarning oxirlarida rivojlana boshladi[13]. Sokolov 1969, 1971, 1975 va 1979-yillarda AQShga safar[14] qilgani, shuningdek, Finlandiya va Yaponiya kabi dunyoning boshqa joylarida koʻplab resitallar qilgan. „Sokolovning gastrol solisti sifatida hayotida juda muhum oʻrin tutgan, va oʻz vatanida, xorijda koʻp gastrollarda boʻladi“[14]. 1980-yilda Sokolovning AQShdagi karerasida toʻsiqlarga uchraydi. Shundan soʻng AQSh va Sovet Ittifoqi oʻrtasidagi munosabatlarda tanaffus yuz beradi – Afgʻoniston urushi tufayli oʻrtadagi aloqalar uzildi. 1980-yilda AQShga rejalashtirilgan gastroli bekor qilinadi. Keyin ikki davlat oʻrtasidagi barcha madaniy kelishuvlar bekor qilingan" [15][16]. Bundan tashqari, sobiq Sovet Ittifoqi parchalanganida Sokolov Rossiyadan tashqarida hech qanday konsert bermagan.

Ommaviy bayonotlari tahrir

2009-yil mart oyida Sokolov Britaniya vizasi talablari tufayli Londonda rejalashtirilgan kontsertini bekor qildi, chunki Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlmagan barcha shaxslar har biri viza arizasida barmoq izlari va koʻz nurlarini taqdim etishlarini talab qiladi (shuningdek, u 2008-yilgi kontsertini xuddi shunga oʻxshash sabablarga koʻra bekor qilgan). Sokolov bunday talablarda sovet zulmi aks-sadosi borligidan norozilik bildiradi[17]. Britaniyalik musiqa tanqidchisi Norman Lebrext 2014-yilgi Cremona musiqa mukofotini olganidan soʻng, Sokolov 2015-yilgi Cremona musiqa mukofoti bilan taqdirlanganini bilib, sharafni qabul qilishdan bosh tortdi va oʻz veb-saytida shunday izoh qoldiradi: „Mening boshlangʻich odob-axloq haqidagi fikrlarimga koʻra, bu Lebrext bilan bir xil mukofot sovrindorlari roʻyxatida boʻlish uyatdir“[18]. Lebrextning bayonoti Sokolov va oilasi haqida aytgan shaxsiy adovatga ishora qilgan koʻrinadi[19].

Manbalar tahrir

  1. Michael Church. „Game, set and match“. The Independent (1997-yil 28-fevral). Qaraldi: 2015-yil 15-iyul.
  2. Press. „El Gobierno concede la nacionalidad española al pianista ruso Grigory Sokolov“. www.europapress.es (2022-yil 3-avgust). Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
  3. „The 10 Greatest Classical Pianists of All Time“ (2015-yil 23-fevral). Qaraldi: 2017-yil 21-sentyabr.
  4. „The greatest living pianist | The Spectator“ (en-US). The Spectator (2011-yil 26-mart). Qaraldi: 2017-yil 16-dekabr.
  5. „Does Grigory Sokolov, 'The Greatest Living Pianist,' Speak To A Higher Power?“ (en). www.wbur.org. Qaraldi: 2017-yil 16-dekabr.
  6. „Grigory Sokolov mit Bach, Brahms und Schumann in der Berliner Philharmonie.“. Qaraldi: 2010-yil 30-noyabr.
  7. Deutsche Grammophon 2022.
  8. Morrison 2001.
  9. „GRIGORY SOKOLOV“. NAXOS. Qaraldi: 2014-yil 27-sentyabr.
  10. „Grigory Sokolov in recital“. Medici TV.
  11. „Competition History“. Medici TV (2019).
  12. Vladimir Krainev quoted in Russiaʼs Great Modern Pianists, Mark Zilberquit 1983
  13. International Piano September/October 2006
  14. 14,0 14,1 Zilberquit 1983.
  15. Sokolov quoted in „Pianist left out by the Cold War. U. S.-Russian difficulties kept Grigory Sokolov a mystery to all but those in conservatories.“ Karen Schaefer, The Plain Dealer, Cleveland, 4 March 1996
  16. „The life and recordings of legendary pianist Grigory Sokolov“ (en-AU). ABC Classic (2020-yil 16-aprel). Qaraldi: 2021-yil 31-oktyabr.
  17. Brown, Ismene. „Grigory Sokolov's visa woes“. The Daily Telegraph (2009-yil 4-mart). 2009-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-may.
  18. Martin Bernheimer. „Grigory Sokolov refuses award because it has previously been won by Norman Lebrecht“. Los Angeles Times (2015-yil 28-sentyabr). Qaraldi: 2017-yil 13-sentyabr.
  19. „Orpheus Complex: Lebrecht, Sokolov…and Sokolov's wife“ (2015-yil 30-sentyabr).

Havolalar tahrir