Gruzin yozuvi

Gruzin yozuvi — gruzin tilidagi mustaqil yozuv tizimi. Soʻnggi tadqiqotlarga koʻra, G.yo. sharqiy oromiy yozuvi asosida, taxminan mil. av. 3-asrda yuzaga kelgan. Keyinchalik yunon yozuvi taʼsirida oʻzgarishlarga uchragan. Mas, yozuv yoʻnalishi, alifbodagi tartibi oʻzgargan, baʼzi unlilar ham oʻzlashtirilgan.

G.yo.ning rivojlanish jarayonida birbiridan keskin farqlanadigan 3 shaqli paydo boʻlgan: 1) sarlavhalarda uchraydigan (mtavruli) shaqli; 2) satriy yozuv (nusxuru) va 3) aslzodalar yozuvi. Uchinchisi avvalgi ikki turidan keskin farq qilgan (xutsuri). Bu yozuv asosan cherkovlarda, shuningdek, harbiy sohada, aslzodalarning yozishmalarida qoʻllangan. Yangi G.yo. kitob nashri boshlanishi tufayli yuzaga kelgan (1709). Hoz. G.yo. qatʼiy fonologik tartibga asoslangan (har bir fonema maʼlum grafemaga toʻgʻri keladi), 33 belgiga — 5 unli, 28 undoshga ega. Bosma matnlarda, odatda, bosh harf boʻlmaydi.

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil