Halil Ethem Eldem

Halil Ethem Bey (familiyasi Halil Ethem Eldem) (1861-yilda tugʻilgan, Istanbul - 1938-yil 17-noyabr) — Sadr vazir Ibrohim Ethem poshoning oʻgʻli va Usmon Hamdi Beyning ukasi.

U Tsyurix universitetida tabiiy fanlar, Vena poliklinikasi oʻrta maktabida tabiiy fanlar va kimyo boʻyicha tahsil olgan. Bazel universitetida falsafa fanlari nomzodi ilmiy darajasiga ega. Seraskier Fabrikalari vazirligi maslahatchisi, Istanbul Shehremini Bosh shtab boshqarmasi Tarjima bo'limida tarjimon, Asar-i Atika muzeylar boshqarmasi, Darushshafaka, Davlat xizmati maktabi, Doru'l-Muallimin va Darülfünun, tabiiy va geologiya o'qituvchisi, direktor Sanoat-İ Nefise maktabi Tarix-i Usmoniy Kengashi a'zosi, Ta'lim vazirligi a'zosi, Turk Tarix Qo'mitasi a'zosi, Turk Tarix Tadqiqot Jamiyati asoschisi va vitse-prezidenti, a. Turkiya Buyuk Millat Majlisining 4 va 5-Davlat Istanbul deputati. va V. Davr kutubxona qoʻmitasi rahbari. Leybzig va Bal Darülfünunlar falsafa fanining faxriy doktori unvoniga ega. Oilali, ikki farzandi bor.

Hayotiy

Boshlangʻich taʼlimni Kaptan Ibrohim Posho oʻrta maktabida, oʻrta maʼlumotni Berlinda, oliy maʼlumotni Tsyurix, Vena va Bazelda tamomlagan. Bazel universitetining falsafa fakultetida doktorlik darajasini tugatdi va 1885-yilda Istanbulga qaytib keldi. Tegishli ravishda, Bob-i Seraskeri Vazirligi Fabrikalar, Erkan-i Harbiye, Darushshafakati'l-Islomiye, Mekteb-i Mulkiye, Darulmuallimin, Darülfununun, Asar-i Atika muzeyi-i Humayunu, Istanbul Şehreminliği, Istanbul Asar uyushmasi- -ı Atîka Encümeni, Târih-i Usmoniy Encümeni, Turk Tarix Jamiyati kabi muassasa va tashkilotlarda ishlagan. 1931-yilning 1-martida nafaqaga chiqqan Halil Bey oʻsha yili Istanbuldan deputat etib saylandi va bu vazifani ikki muddat davom ettirdi va 1938-yilning 17-noyabrida vafot etdi.

Halil Bey Usmonlilar davrining oxiri va Respublika davrining boshida faoliyat yuritgan turk madaniyati tarixidagi muhim shaxsdir. Asari Atika muzeyining rahbari boʻlganligi sababli u koʻproq qadimiy asarlarga qiziqar edi, biroq turk - islom yozuvlari va tangalar bilan ham shugʻullangan. Darhaqiqat, “Tarih-i Usmoniy Enjumeni” va “Turkiya Tarixi Kengashi” jurnallarida chop etilgan maqolalarining bir qismidan tashqari hammasi bitiklar haqidadir. Turk muzeyshunosligi rivojiga muhim hissa qo'shgan Halil Bey Anadoluda yuzlab bitiklarni to'plash va nashr etish, turk me'morchiligini himoya qilish va jonlantirish uchun harakat qildi.