Haljand Udam

Haljand Udam (8-may 1936-yil – 17-dekabr 2005-yil) — estoniyalik sharqshunos va tarjimon.

Hayoti

Udam 1936-yilda Rakvere shahrida tugʻilgan va Tartu universitetini geolog mutaxassisligi boʻyicha tamomlagan. Ammo koʻp oʻtmay, Sharq madaniyati, jumladan, Qadimgi Eron adabiyotiga qiziqib qolgan. Toshkent universiteti va Moskva davlat universitetida sharq tillari boʻyicha tahsil olgan. Dastlab hindologiya boʻyicha mutaxassis boʻlib, Guenon singari anʼanaviy faylasuflar faoliyatiga qiziqib qolgan. Udam 1971-yilda Moskvada nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan („Fors soʻfiy terminologiyasining maxsus semantik jihatlari toʻgʻrisida“). Udam arab (Ibn Tufayl), fors (Rudakiy, Saʼdiy, Ali Safiy), urdu, tojik va boshqa tillardan bir qancha asarlarni, jumladan, Umar Xayyomning „Ruboiy“ini eston tiliga tarjima qilgan. U, shuningdek, muharrir boʻlib ishlagan va Estoniya Ensiklopediyasiga (Eesti Entsüklopeedia) hissa qoʻshgan.

Uning sharqshunoslikka oid ayrim maqolalari xorijiy tillardagi jurnallarda ham chop etilgan. Udam oʻlimidan oldin Qur’onning eston tiliga tarjimasini tugatishga muvaffaq boʻlgan. Bu kitob 2007-yil 19-dekabrda nashr etilgan. Udam, shuningdek, konservativ inqilobga qoʻshilgan bir necha eston ziyolilaridan biri sifatida tanilgan.

Udam Estoniyadagi islomning yetakchi olimi boʻlgan. U 2005-yilda Italiyaning Viterbo shahrida vafot etgan.

Adabiyotlar

• Haljand Udam xotirasida http://www.ekspress.ee/viewdoc/A99CF9B6F0552EC5C22570DD003C25C0 (Wayback Machine saytida 2006-01-02 sanasida arxivlangan)
• Haljand Udam — inimene kõrvalteelt, Arter, 2000 yil 22 aprel https://web.archive.org/web/20080109084947/http://arhiiv2.postimees.ee:8080/leht/00/04/22e/lugu12.htm
• Orienditeekond, Tallin, 2001 yil,ISBN 9985-77-008-0 (sharhga qarang http://20th-century-history-books.com/B0008DAQUI.html (Wayback Machine saytida 2011-05-27 sanasida arxivlangan))

Havolalar

• https://web.archive.org/web/20070623230402/http://www.eao.ee/01tekstid/intervjuu_udam.html (Udam bilan suhbat, eston tilida)