Hasan al-Qahir
Al-Qohir ibn al-Muhtadī bi-Quvvat Alloh (arabcha: القاهر بن المهتدي بقوة الله) yoki Hasan al-Qohir shia nizoriy ismoiliylarining 22-imomi boʻlgan. U Alamut qal’asi atrofidagi Nizoriy Ismoiliy davlatida yashagan degan taxminlar mavjud. Tashqi dunyoishlarida uni dastlab Kiya Buzurg-Ummid, keyinchalik esa Muhammad ibn Buzurg-Ummid vakillik qilgan holda qoʻllab turgan deya taxmin qilinadi[1].
| Hasan al-Qahir | |
|---|---|
| Tavalludi |
Al-Qohir ibn al-Muhtadī bi-Quvvat Alloh hijriy 520/milodiy 1126 |
| Vafoti |
hijriy 557/milodiy 1162 Aniq emas |
| Fuqaroligi | Ismoiliylar davlati |
| Bolalari | Hasan Ala Zikrihiy-Salom (aniq emas) |
| Otasi | Muhammad al-Muhtadiy |
Al-Qahir haqida Nizoriy ismoiliylarning anʼanaviy taʼlimotida yozilganidan boshqa maʼlumotlar mavjud emas. U 23-imom Hasan Ala Zikrihiy-Salomning otasi boʻlgan va rivoyatlarga koʻra[2], 1164-yilda oʻz izdoshlariga oʻzini „Muhammad al-Muhtadiy“ning oʻgʻli sifatida tanitgan. Biroq, al-Qohir va uning ikki oʻtmishdoshining mavjudligi haqidagi maʼlumotlar noaniqdir. Buning sababi, bir tomondan, bu insonlarning yashirin tarzda hayot kechirganliklarida boʻlsa, ikkinchi tomondan, oʻrta asrlarda ismoiliylarning oʻsha davrdagi tarixiy asarlari yoʻq qilinganidir. Nizoriylardan keyingi imomlarning eng qadimgi shajaranomalari XV-XVI asrlarga tegishlidir. Ota Malik Juvayniy singari sunniy solnomachilar bu hikoyani yolgʻon deb hisoblaydilar. Uning taʼkidlashicha, Hasan II aslida Muhammad ibn Buzurg-Umidning biologik oʻgʻli boʻlib, shu sababli soxta imom edi. U va uning izdoshlari oʻzlarining ismoiliylik yoʻnalishidagi huquqlarini saqlab qolish maqsadida Nizordan (1095-yilda vafot etgan) kelib chiqqanliklari toʻgʻrisidagi hikoyani oʻylab topganlar[3][4].
Manbalar
tahrir- ↑ Daftary, Farhad. The Ismaili Imams : a biographical history, Institute of Ismaili Studies, London, 2020. ISBN 978-0-7556-1798-2. OCLC 1192446705.
- ↑ Farhad Daftary, Encyclopaedia Iranica, Volume II, Fascicle 1, pgs. 24-25 „ḤASAN II“.
- ↑ Farhad Daftary, Encyclopaedia Iranica, Volume II, Fascicle 1 „ISMAʿILISM iii. ISMAʿILI HISTORY“.
- ↑ „Ismaili History 618 - HASAN ALA ZIKRIHI'S SALAM (557-561/1162-1166)“.