Igor polki jangnomasi“ (ruscha: Слово о полку Игореве) — qadimgi rus adabiy yodgorligi. 1185-yilda Igor Svyatoslavich Novgorod-Severskiy boshchiligidagi rus knyazlarining Polovtsilarga qarshi muvaffaqiyatsiz yurishi haqida hikoya qiladi. „Soʻzlar …“ matni ritmikdir, lekin ritmizatsiya tabiati va asarning janrga bogʻliqligi noaniq boʻlib qolmoqda va adabiyotda tez-tez uchraydigan „sheʼr“ taʼrifi juda shartli. „Soʻz“ „shon- sharaf“ va yigʻlash elementlarini, folklor tasvirlarini, xristian va butparast elementlarni birlashtiradi. Uning matnida syujet hikoyasi, qahramonlarning monologlari, muallifning lirik chekinishlari Rossiya tarixiga umumiy nuqtai nazar bilan almashtiriladi. „Soʻz“ muallifi bosh qahramon Igor Svyatoslavichga juda noaniq munosabatda: u uni Rossiya va nasroniylik dushmanlariga qarshi kurashayotgan jasur qoʻmondon sifatida ulugʻlaydi, lekin shu bilan birga uni magʻlubiyatga olib kelgan oʻzboshimcha yurish uchun qoralaydi. Bularning barchasi „So‘z“ni o‘rta asr rus adabiyotida o‘xshashi yo‘q noyob asarga aylantiradi. Mutaxassislar boshqa matnlarda (xususan, „Zadonshchina“ da) baʼzi oʻxshashliklarni topadilar, ular „Soʻz“ taʼsiri bilan izohlashadi.

„Igor polki jangnomasi“ qachon va qanday yaratilgani haqida hech narsa maʼlum emas. Aksariyat olimlarning fikricha, u 12-asrning soʻnggi choragida, tasvirlangan voqeadan koʻp oʻtmay (koʻpincha 1185 -yilga yoki bir necha yil oʻtgach) yozilgan. Dastlab, „Soʻz“ omma oldida ijro etish uchun moʻljallangan boʻlishi mumkin va faqat keyinroq yozilgan boʻlishi mumkin. Muallifning shaxsini faqat matndagi maʼlumotlarga koʻra baholash mumkin; olimlar uning qaysi tabaqaga mansub boʻlishi va qaysi rus zaminidan boʻlishi mumkinligi haqida bahslashmoqda. Muallifni har qanday taniqli tarixiy shaxslar (shu jumladan Igor Svyatoslavich, Pyotr Borislavich va boshqalar) bilan aniqlaydigan farazlar doimo paydo boʻladi.), lekin ularning barchasi ishonchsiz deb hisoblanadi.

Igor polki jangnomasi. Muqova. 1912- yil nashri

Adabiyotlari tahrir

Nashrlar tahrir

  • Slovo o polku Igoreve: Sbornik / Vstup. stati D. S. Lixachyova i L. A. Dmitrieva; Sost. L. A. Dmitrieva, D. S. Lixachyova, O. V. Tvorogova; Rekonstruksiya drevnerusskogo teksta N. A. Meщerskogo, A. A. Burikina; Prozaich. perevod N. A. Meщerskogo; Kommentariy N. A. Meщerskogo i A. A. Burikina; Podgot. teksta i primech. L. A. Dmitrieva. — Sankt-Peterburg.: Sovetskiy pisatel, 1985. — XXXVIII, 498 s. (Biblioteka poeta. Bolshaya seriya. Izdanie trete)
  • Slovo o polku Igoreve. 800 let: Sbornik. — M.: Sovetskiy pisatel, 1986. — 576 s.
  • Slovo o polku Igoreve: Sbornik / Vstup. stati D. S. Lixachyova i L. A. Dmitrieva; rekonstr. drevnerus. teksta i perevod D. S. Lixachyova; sost., podgot. tekstov i primech. L. A. Dmitrieva. — L.: Sovetskiy pisatel, 1990. — 400 s. ISBN 5-265-01490-X (Biblioteka poeta. Malaya seriya. Izdanie chetvyortoe)


Tadqiqotlar tahrir

  • Алексеев С. В.. Игорь Святославич, Жизнь замечательных людей. М.: Молодая гвардия, 2014. ISBN 978-5-235-03664-2. 
  • Bobrov A. G. Proisxojdenie i sudba Musin-Pushkinskogo sbornika so „Slovom o polku Igoreve“ // Trudi Otdela drevnerusskoy literaturi. — 2014. — T. 62. — S. 528—553.
  • Булахов М. Г.. «Слово о полку Игореве» в литературе, искусстве, науке: Краткий энциклопедический словарь. Minsk: Университетское, 1989. ISBN 5-7855-0046-9. 
  • Бурыкин А. А.. «Слово о полку Игореве». Текст, язык, автор. Sankt-Peterburg: Петербургское востоковедение, 2017. ISBN 978-5-85803-502-2. 
  • Gorskiy A. A. K istochnikovedeniyu „Slova o polku Igoreve“ // Germenevtika drevnerusskoy literaturi. — 2004. — Vip. 11. — S. 621—646.
  • Gorskiy A. A. Problema dati sozdaniya „Slova o polku Igoreve“ // Issledovaniya „Slova o polku Igoreve“. — 1986. — S. 29—37.
  • Grebneva E. Ya. K prochteniyu tyomnix mest „Slova o polku Igoreve“ // Issledovaniya „Slova o polku Igoreve“. — 1986. — S. 116—128.
  • Gudziy N. K. O sostave „zolotogo slova“ Svyatoslava v „Slove o polku Igorevom“ // Vestnik MGU. — 1947. — № 2. — S. 19—32.
  • Гумилёв Л. Н.. Поиски вымышленного царства. М.: АСТ, 2002. ISBN 978-5-17-007723-6. 
  • Derjaves I. M. Agafya Rostislavna — avtor „Slova o polku Igoreve“? // Pamir. — Dushanbe, 1979. — № 8. — S. 84—94.
  • Dmitriev L. A., Tvorogov O. V. Dmitriy Sergeevich Lixachyov — issledovatel „Slova o polku Igoreve“ // Almanax bibliofila. Vipusk 21. Slovo o polku Igoreve. 800 let. — 1986. — S. 27—35.
  • Zaliznyak A. A. Problema podlinnosti „Slova o polku Igoreve“ // Vestnik Rossiyskoy akademii nauk. — 2008. — № 78, 5. — S. 404.
  • Зализняк А. А.. «Слово о полку Игореве»: взгляд лингвиста. М.: Рукописные памятники Древней Руси, 2008. ISBN 978-5-9551-0261-0. 
  • Зимин А. А.. «Слово о полку Игореве». Sankt-Peterburg: Дмитрий Буланин, 2006. ISBN 5-86007-471-9. 
  • Иордан. О происхождении и деяниях гетов. Sankt-Peterburg: Алетейя, 1997. ISBN 5-89329-030-1. 
  • Исследования «Слова о полку Игореве»: Сборник. London: Наука, 1986. 
  • Лихачёв Д. С.. «Слово о полку Игореве». М.: Просвещение, 1976. 
  • Лихачёв Д. С.. «Слово о полку Игореве» и культура его времени; работы последних лет. М.: Логос, 1998. ISBN 5-87288-151-7. 
  • Lotman Yu. M. „Slovo o polku Igoreve“ i literaturnaya traditsiya XVIII — nachala XIX v. // Slovo o polku Igoreve — pamyatnik XII veka / Otv. red. D. S. Lixachyov; AN SSSR. Institut russkoy literaturi (Pushkinskiy Dom). — M.; L.: Izdatelstvo AN SSSR, 1962. — S. 330—405.
  • Набоков В. В.. Слово о полку Игореве. Sankt-Peterburg: Академический проект, 2004. ISBN 5-7331-0284-5. 
  • Nikitin A. L. K voprosu stratifikatsii „Slova o polku Igoreve“ // Germenevtika drevnerusskoy literaturi. — M., 1989. — Vip. 1. — S. 135—187.
  • Николаев С. Л.. Слово о полку Игореве. Реконструкция стихотворного текста, Moskva. ISBN 978-5-4469-1763-1. 
  • Osetrov Ye. I. Vostochnoslavyanskaya Iliada // Almanax bibliofila. Vipusk 21. Slovo o polku Igoreve. 800 let. — 1986. — S. 7—26.
  • Osipova G. G., Eyfman B. Ya. Balet „Yaroslavna“ Borisa Tiщenko na Peterburgskoy ssene: iz istorii postanovok // Vestnik Kazanskogo gosudarstvennogo instituta kulturi. — 2019. — № 3. — S. 90—97.
  • Подлипчук Ю. В.. «Слово о полку Игореве». М.: Наука, 2004. ISBN 5-02-010257-1. 
  • Полевой П. Н.. Опыт сравнительного обозрения древнейших памятников народной поэзии германской и славянской, Sankt-Peterburg, 1864. 
  • A. M. Ranchin. „Slovo o polku Igoreve“ // Bolshaya rossiyskaya ensiklopediya. — 2004.
  • Robinson M. A., Sazonova L. I. Nesostoyavsheesya otkritie („poemi“ Boyana i „Slovo o polku Igoreve“) // Issledovaniya „Slova o polku Igoreve“. — 1986. — S. 197—219.
  • Рыбаков Б. А.. «Слово о полку Игореве» и его современники. М.: Наука, 1971. 
  • Словарь книжников и книжности Древней Руси. М.: Российская академия наук, Пушкинский Дом, 1987. 
  • «Слово о полку Игореве» и памятники Куликовского цикла: К вопросу о времени написания «Слова», Moskva—London. 
  • «Слово о полку Игореве»: Комплексные исследования. М.: Наука, 1988. 
  • Sokol M. T. K voprosu o tvorse „Pesni o polku Igoreve“ // Nekotorie voprosi otech. istoriografii i istochnikovedeniya. — Dnepropetrovsk, 1976. — № 3. — S. 50—78.
  • Sokolova L. V. Zachin v „Slove o polku Igoreve“ // Issledovaniya „Slova o polku Igoreve“. — 1986. — S. 65—74.
  • Соколова Л. В.. История спора о подлинности «Слова о полку Игореве». Sankt-Peterburg: Пушкинский Дом, 2010. ISBN 978-5-91476-010-3. 
  • Solovyov A. V. Politicheskiy krugozor avtor „Slova o polku Igoreve“ // Istoricheskie zapiski. — 1948. — № 25. — S. 71—103.
  • Ужанков А. Н.. «Слово о полку Игореве» и его эпоха. М.: Академика, 2015. ISBN 978-5-4225-0051-8. 
  • Фёдоров В. Г.. Кто был автором «Слова о полку Игореве» и где расположена река Каяла. М.: Молодая гвардия, 1956. 
  • Чернов А. Ю.. Хроники изнаночного времени. «Слово о полку Игореве»: текст и его окрестности. Sankt-Peterburg: Вита Нова, 2006. ISBN 5-93898-108-5. 
  • Sharleman N. V. Zametki naturalista k „Slovu o polku Igoreve“ // TODRL. — 1951. — T. 8. — S. 53—67.
  • Шмидт С. О.. Памятники письменности в культуре познания истории России. М.: Языки славянской культуры, 2008. ISBN 5-94457-124-1. 
  • Энциклопедия «Слова о полку Игореве». Sankt-Peterburg: Дмитрий Буланин, 1995. 

Havolalar tahrir