Ioannes Nalbandan
Ioannes Arakelovich (Ioannes Romanovich) Nalbandan (1871-yil, Simferopol – 1942-yil, Toshkent) – rus va sovet skripkachisi, musiqa oʻqituvchisi. Sankt-Peterburg konservatoriyasida Jascha Haifetzning birinchi ustozi[1]. RSFSRda xizmat koʻrsatgan artist (1926). RSFSRda xizmat koʻrsatgan sanʼatkor (1937).
| Ioannes Nalbandan | |
|---|---|
| Tavalludi |
1871-yil |
| Vafoti |
1942-yil Toshkent, SSSR |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Kasbi | pedagog |
Biografiyasi tahrir
Ioannes Arakelovich kambagʻal arman oilasida tavallud topgan. Uning otasi boʻyoq doʻkonining egasi boʻlgan[1].
U toʻqqiz yoshida skripka chalishni oʻrgana boshlagan va oʻn bir yoshidan boshlab Rossiya janubidagi koʻplab shaharlarda konsertlar bergan. Xususan, Qrimdagi Ivan Ayvazovskiyning uyida chiqish qilgan[2].
Nalbandan 1886-yilda Sankt-Peterburg konservatoriyasiga Leopold Auer sinfiga oʻqishga kirgan. 1894-yilda uni laureat unvoni bilan tamomlagan. Keyin Berlinda Joseph Joachim rahbarligida mahoratini oshirib, yuqori baholarga sazovor boʻlgan. Pablo Sarasate ham Ioannesning darajasini yuqori baholagan. U bir muncha vaqt Rigadagi Giżycki musiqa maktabida dars bergan va uning yordamchisi Jeykob Magaziner boʻlgan[3].
Rossiyaga qaytib, Nalbandan kontsert bilan shugʻullangan. Inqilobdan oldingi davrda tez-tez xayriya tadbirlarida qatnashgan va har yili Sankt-Peterburg filarmoniyasining Kichik zalida bir yoki ikkita yakkaxon konsert bergan. U Sankt-Peterburgda onasi va bank xodimi lavozimida ishlayotgan akasi bilan yashagan.
Ioannes 1895-yildan Sankt-Peterburg konservatoriyasida Auerning assistenti (ad’yunkt), 1908-yildan professor boʻlgan va umrining oxirigacha dars bergan. Nalbandanning shogirdlari orasida Misha Elman, Efrem Zimbalist, Ilya Lukashevskiy, Yuriy Yankelevich, Tsetsiliya Ganzen, Roman Matsov va boshqalar bor[4].
Eng koʻzga koʻringan shogirdlaridan biri Jascha Haifetz boʻlib, birinchi konservatoriya oʻqituvchisi boʻlgan. Heifetz toʻqqiz yoshida Nalbandanga shogird tushgan. Nalbandan Haifetz oilasiga tashkiliy yordam koʻrsatgan va u bilan bepul ishlashga ham rozi boʻlgan.
1917-yil inqilobidan soʻng, Ioannes Leningrad konservatoriyasida ishlashda davom etgan. 1926-yilda RSFSRda xizmat koʻrsatgan artist va 1937-yilda RSFSRda xizmat koʻrsatgan artist unvoniga sazovor boʻlgan. U Ulugʻ Vatan urushi paytida evakuatsiya jarayonida vafot etgan.
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 Kopitova G. V. Yasha Xeyfes v Rossii. ― SPb.: Kompozitor, 2004; ISBN 5-7379-0201-3 (glava 4 „1910 god: Peterburgskaya konservatoriya. Nalbandyan“, str. 82, 92—97; glava 22 „1934 god: gastroli v Sovetskom Soyuze“, str. 565—566).
- ↑ „Ш. Хачатрян. Поэт моря (биография И. К. Айвазовского)“. 2008-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 8-fevral.
- ↑ „НАЛБАНДЯН, ОВАНЕС АРАКЕЛОВИЧ (1871–1942)“. Qaraldi: 2023-yil 22-noyabr.
- ↑ Belyakov M. M. Ob I. R. Nalbandyane // Leningradskaya konservatoriya v vospominaniyax. V 2 knigax, L.: 1988, kn. 2., str. 154—155.