Joʻva — oshxona anjomi hisoblanadi, u asosan xamirni yoyish uchun moʻljallangan. U silindrsimon yoki vereten shaklida boʻladi.

Tarixi

tahrir

Joʻvaning tarixi uzoq vaqtga borib taqaladi. Etrusklar taxminan 3000 yil oldin tosh joʻvadan foydalanishgan. Dunyoning boshqa mamlakatlarida xamirni yoyish uchun loyli va yogʻochli tsilindrlardan foydalanilgan. XIX asrning oxirida Jon Rid ismli odam oʻrtada yogʻoch silindrli va ikkala tomonida tutqichlari boʻlgan standart zamonaviy joʻvani ixtiro qilgan. Ushbu vositaning asosiy maqsadi xamirni tayyorlashdan oldin yoyishdir.

Tuzilishi

tahrir

Qoidaga koʻra, joʻvaning materiali qatron boʻlmagan yogʻoch, metall, shisha yoki toshdan tashkil topadi. Odatda joʻva ikki yoki kamdan-kam hollarda bitta tutqichga ega. Nostandart tuzilmadagi joʻva mavjud: ishlatishdan oldin iliq suv quyilgan plastik ichi mavjud.

Matolarni tekislovchi joʻva

tahrir

Kiyim dazmollari juda uzoq vaqtdan buyon mavjud. M. a. IV asrda Qadimgi Yunonistonda zigʻir matosidan kiyimlarni dumaloq oʻramgaga oʻxshash qayniq metall tayoq yordamida qoʻllangan.

Rossiyada matoga joʻva (katok, katalka) oʻralgan va rubel bilan tekislangan[1].

Ommaviy madaniyatda

tahrir

Ommaviy madaniyatda joʻvaning oʻrni — bu, ayniqsa, oilaviy nizolar paytida, hissiy jihatdan gʻazabda boʻlgan uy bekasi qoʻlidagi sovuq qurol ushlagan obyekt. Xotin erini (aytaylik, xiyonat, mastlik uchun) aynan u bilan kaltaklagani haqida haqiqiy holatlar maʼlum[2]; natijada „agar ayolning qoʻlida joʻva boʻlsa, har doim ham pirog boʻlavermaydi“ degan gap mavjud.

Galereya

tahrir

Eslatmalar

tahrir
  1. Баранов Д.А. и др. „Скалка (с. 309—310). Рубель (с. 294)“, . Русская изба. Иллюстрированная энциклопедия. СПб.: Искусство-СПБ, 2004. 
  2. Sm., napr., Pobila muja skalkoy (Wayback Machine saytida 2022-02-16 sanasida arxivlangan) (Orenburgskaya obl., RF, 2022), Byot — znachit lyubit! (Aksuskiy rayon, Kazaxstan, 2017).

Adabiyotlar

tahrir
  • Skalki xozyaystvennie // Tovarniy slovar / I. A. Pugachyov (glavniy redaktor). — M.: Gosudarstvennoe izdatelstvo torgovoy literaturi, 1960. — T. VIII. — Stb. 176