Jome Masjid Shamsi Hindistonning Uttar-Pradesh shtatidagi Budaun shahrining tarixiy markazida bunyod etilgan yirik masjiddir.

Masjid
Jome Masjid Shamsi
Kirish qismi
Mamlakat  Hindiston
Shahar Budaun
Koordinatalar 28°02′19″N 79°07′19″E / 28.0387°N 79.1219°E / 28.0387; 79.1219
Binokorlik 1210—1223 [1]
Hajmi 23500 kishi
Gumbazlar soni 8
Gumbazlar soni 8
Qurilish materiallari Qizil qumtosh, oq marmar

Masjid oʻsha paytdagi Dehli sultonligi hukmdori Shamsiddin Iltutmish tomonidan qurilgan. Bu masjid fors va afgʻon meʼmorchiligi anʼanalariga mos keladi. Uning uchta darvozasi bor: Shakeel yoʻliga qaragan asosiy darvoza qizil marmardan yasalgan va balandligi 100 futga teng. Ikkinchi darvoza Farshori Toʻlada, uchinchisi esa Sotada yo‘llariga qaraydi. Masjid tomi ikkita gumbaz bilan oʻralgan, shuningdek markaziy gumbaz va yana 5 ta gumbazga ham ega. Masjid poli oq marmardan qilingan (SangeMarMar). Uning hududida „Hauz“ (hovuz) va uchta „Vuzuxana“ (yuvish xonasi) mavjud. Masjidning ikki tomonini jome masjidi mahallasining turar-joy binolari egallagan.

Masjid Sotha mahalla deb nomlangan baland maydonda barpo etilgan va Budaun shahridagi eng baland inshoot hisoblanadi.

Bu masjidning ikki tomonida joylashgan 2-eshikdan toʻgʻridan-toʻgʻri koʻrinishi.

Bu masjid Dehlidagi jome masjididan keyingi mamlakatda qurilgan uchinchi eng qadimgi va yettinchi yirik masjid boʻlib, standart sigʻimi 23500 kishini tashkil etadi. Masjid Dehlidagi jome masjidi kengaytirilishidan oldin, mamlakatning eng katta va eng mashhur masjidi boʻlgan. Masjidning markaziy gumbazi mamlakatdagi barcha masjidlar orasida eng katta gumbaz hisoblanadi. 

Shuningdek, u milliy ahamiyatga ega yodgorlik va madaniy meros obyekti hamdir.

2022-yil oktyabr oyida hindu tashkilotlari bu joyni hind ibodatxonasi bo‘lgan va masjid uchun poydevor boʻlib xizmat qilgan joy deb daʼvo qilishgan. Ular masjidni hindlarning ibodatxonasi sifatida qaytarib olish maqsadida uni buzish kerakligini taklif qilmoqdalar[2].


Manbalar

tahrir
  1. „Budaun“. Encyclopædia Britannica, Inc.. Qaraldi: 2015-yil 10-noyabr.
  2. „Thousands of mosques targeted as Hindu nationalists try to rewrite India’s history“ (en). the Guardian (2022-yil 30-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 6-dekabr.