Kalusha Bwalya - Zambiyalik sobiq xalqaro futbolchi. U Zambiyaning eng ko'p o'yin o'tkazgan sakkizinchi futbolchisi va Godfrey Chitalu va Aleks Choladan keyin barcha vaqtlarning eng yaxshi to'purarlari ro'yxatida uchinchi o'rinda turadi. Kalusha 1988-yilda France Football jurnali tomonidan Afrikada yilning eng yaxshi futbolchisi deb topildi va 1996-yil FIFA tomonidan yilning eng yaxshi o'yinchisi nominatsiyasiga nomzod bo'ldi, u yerda u butun yil davomida o'ynaganidan keyin birinchi bo'lib dunyoning 12-eng yaxshi o'yinchisi deb topildi.

Kalusha BwalyaKalusha Bwalya
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 16-avgust 1963-yil (1963-08-16) (60 yosh)
Mufulira, Northern Rhodesia
Millati Zambian
Kasbi Footballer (retired)
Football administrator

Uning akasi Benjamin Bwalya professional futbol o'ynagan, ukasi Joel Bwalya ham Zambiya terma jamoasida o'ynagan.[1] Uning amakivachchasi Cardiff City va Welsh terma jamoasi sobiq futbolchisi Robert Earnshaw bo'lgan.

Uning futbolchi, murabbiy va Zambiya futbol assotsiatsiyasi prezidenti sifatidagi faoliyati qisman "Eightteam" hujjatli filmida ko'rsatilgan.[2]

2016-yil 20-martda Kalusha Zambiya Futbol Assotsiatsiyasi (FAZ) saylovlarida taniqli biznesmen futbol amaldoriga aylangan Andrew Kamanga 163 va 156 ovoz bilan mag'lub bo'ldi.

2018-yil avgust oyida FIFA jahon futbol tashkiloti Bwalyani ikki yilga milliy va xalqaro miqyosda futbol bilan bog'liq barcha tadbirlardan chetlashtirdi. Mustaqil Etika qoʻmitasining FIFA hakamlar palatasi uni FIFA axloq kodeksining 16-moddasi (Maxfiylik) va 20-moddasi (Sovgʻalar va boshqa imtiyozlarni taqdim etish va qabul qilish) buzganlikda aybdor deb topdi. Ta`kidlanishicha, Bwalya Qatar rasmiysi Muhammad Bin Hammamdan sovg'a shaklida pora olgan.[3] Kalusha Zambiya futboli tarixidagi eng buyuk futbolchilardan biri hisoblanadi.[4]

Xalqaro martabasi tahrir

Bwalya 1988-yilgi Olimpiada o'yinlarida ishtirok etgan milliy terma jamoa a'zosi bo'lib, Italiyaga qarshi o'yinda (4:0) eng mashhur xet-trik bilan o'zini namoyon qildi. To'liq xalqaro miqyosda u 1983-yildan 2004-yilgacha 87 ta xalqaro o'yinda maydonga tushib, 39 ta gol urgan. U 1983-yil aprel oyida Ndoladagi Millatlar kubogi saralashida Dag Hammarskjoeld stadionida Sudanga qarshi debyut qildi va keyingi yili jahon chempionati saralashida Uganda darvozasiga birinchi golini urdi.

U 1994-yilgi Jahon chempionatiga saralash o'yinlari paytida milliy futbol terma jamoasining sardori bo'lgan bo'lsa-da, Kalusha 1993-yil 28-aprelda samolyot Atlantika okeaniga qulashi natijasida butun jamoa va uning rahbariyati halok bo'lgan baxtsiz parvozdagilar orasida emas edi. U PSV "PSV Eindhoven"da o'ynar ekan, uning jadvaliga ko'ra, jamoa samolyotida emas, jamoaga qo'shilish uchun Gollandiyadan Senegalga uchib ketgan.[5][6] Afrikaning eng mashhur "11-raqami" Kalusha Bwalya keyingi yili milliy terma jamoaning tiklanishiga boshchilik qildi va 1994-yilda Tunisda bo'lib o'tgan CAF Afrika Millatlar Kubogida ikkinchi o'ringa ko'tarildi. Milliy terma jamoa 1996-yilda Janubiy Afrikada o'tkazilgan navbatdagi Afrika kubogida 3-o'rinni egalladi va Kalusha turnirning eng yaxshi to'purari sifatida "Oltin butsa" mukofotini qo'lga kiritdi.

U 2006-yilgi Afrika Jahon chempionati saralash o'yinlarida futbolchi-murabbiy bo'lgan. 2004-yil 5-sentyabrda Zambiya Liberiya bilan o'ynadi va o'yin tugashiga 0:0 daqiqa qolganida durang qayd etildi. 41 yoshli Kalusha ikkinchi bo'limda zaxiradan maydonga tushdi va to'g'ridan-to'g'ri jarima zarbasidan gol urib, Zambiyani 1:0 hisobida g'alaba qozondi va Afrikaning 1-guruhida peshqadamlik qildi.

Havolalar tahrir

  1. Football. „Joel Bwalya, Kalusha's often forgotten brother“. CAFOnline.com.
  2. „Eighteam (2014) - IMDb“ (en-US). www.imdb.com. Qaraldi: 2021-yil 19-may.
  3. Editor. „Zambian Legend Kalusha Bwalya banned from football by FIFA“ (en-GB). East African Business Week (2018-yil 10-avgust). 2021-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyul.
  4. Oludare. „ʻTheir dreams are our dreams’ - Bwalya in moving tribute to Zambia’s late heroes“ (en). Goal (28-aprel 2020-yil). — „"the Zambian football great"“. Qaraldi: 28-may 2021-yil.
  5. Bwalya, Kalusha. „Kalusha reflects on tragedy“. BBC News (28-aprel 2003-yil).
  6. Djazmi, Mani. „Zambian footballers remember a lost generation of players“. BBC Sport. BBC (10-fevral 2012-yil). Qaraldi: 11-fevral 2012-yil.