Kardiogen shok
Kardiogen shok – bu yurak disfunksiyasi tufayli tana aʼzolariga qon oqimining yetishmasligi natijasida yuzaga keladigan tibbiy shoshilinch holatdir. Qon aylanishining yetishmovchiligi belgilari siydik ishlab chiqarishning pastligi (<30 ml/soat), oyoq va qoʻllarning sovuqligi, ong darajasining pasayishi hisoblanadi. Odamlarda qon bosimi va yurak urishi ham juda past boʻlishi mumkin.
| Kardiogen shok | |
|---|---|
| Miokardit tufayli kardiogen shokdan keyingi ultratovush tasviri[1] | |
| Belgilari | Charchoq, tez yurak urishi, nafas qisilishi, gipotoniya, terlash, koʻkrak ogʻrigʻi, bosh aylanishi yoki bosh aylanishi, koʻngil aynishi, ong darajasining pasayishi |
| Mutaxassislik | Kardiologiya |
| Asoratlari | Qorinchalar fibrillyatsiyasi, oʻpka, nafas olish yoki buyrak yoki jigar disfunksiyasi yoki yetishmovchiligi, koʻp aʼzoli disfunksiya sindromi, yurak tutilishi, oʻlim kabi ogʻir aritmiyalarning kuchayishi yoki yurak yetishmovchiligi va/yoki yurak blokadasini keltirib chiqarishi[2] |
| Sabablari | Yurak xuruji, miokardit, endokardit, ayrim dorilar va moddalar |
| Xavf omillari | Yurak yetishmovchiligi, keksalik, gipertenziya[3] |
| Prognoz | yurak xuruji bilan bogʻliq boʻlmagan bemorlar uchun oʻlim darajasi hali ham nisbatan yuqori boʻlib, taxminan 60% ni tashkil qiladi; yurak xuruji tufayli kardiogen shokni davolashda maʼlum yutuqlarga erishildi va oʻlim darajasi endi tirik qolgan va joriy terapiya bilan tez davolanayotgan MI bilan kasallanganlar uchun biroz pastroqdir |
Kardiogen shokning sabablariga kardiomiopatik, aritmik va mexanik shok kiradi. Kardiogen shok koʻpincha yurak xuruji bilan yuzaga keladi[4].
Kardiogen shokni davolash organizmga qon oqimini yaxshilash uchun boshlangʻich maqsadlar bilan sababga bogʻliq. Agar kardiogen shok yurak xuruji bilan bogʻliq boʻlsa, yurak arteriyalarini ochishga urinishlar yordam berishi mumkin. Dobutamin va milrinon kabi baʼzi dorilar yurakning qisqarish qobiliyatini yaxshilaydi va ularni ham qoʻllash mumkin. Ushbu choralar muvaffaqiyatsiz boʻlsa, mexanik qoʻllab-quvvatlash qurilmalari yoki yurak transplantatsiyasi kabi yanada ilgʻor variantlarni davom ettirish mumkin.
Kardiogen shok erta tashxis qoʻyilganda ham toʻliq bartaraf etish qiyin boʻlgan holatdir. Biroq, davolashni erta boshlash natijalarni yaxshilashi mumkin. Shuningdek, ushbu qon aylanishining yetishmasligidan zarar koʻrgan boshqa aʼzolarga ham eʼtibor qaratish kerak (masalan, buyraklar uchun dializ, oʻpka disfunksiyasi uchun mexanik ventilyatsiya).
Kardiogen shokdan oʻlim darajasi yuqori, ammo Amerika Qoʻshma Shtatlarda pasayib bormoqda. Bu, ehtimol, soʻnggi oʻn yilliklarda uning tez aniqlanishi va davolanishi bilan bogʻliq. Baʼzi tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, bu davolashning yangi yutuqlari bilan bogʻliq boʻlishi mumkin. Shunga qaramay, oʻlim koʻrsatkichlari yuqoriligicha qolmoqda va kardiogen shokdan tashqari koʻp aʼzolar yetishmovchiligi oʻlimning yuqori koʻrsatkichlari bilan bogʻliq.
Manbalar
tahrir- ↑ „UOTW #7 – Ultrasound of the Week“. Ultrasound of the Week (2014-yil 30-iyun). Qaraldi: 2017-yil 27-may.
- ↑ "Temporal trends in incidence, causes, use of mechanical circulatory support and mortality in cardiogenic shock". ESC Heart Failure 8 (2): 1295–1303. April 2021. doi:10.1002/ehf2.13202. PMID 33605565. PMC 8006704. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=8006704.
- ↑ "Temporal trends in incidence, causes, use of mechanical circulatory support and mortality in cardiogenic shock". ESC Heart Failure 8 (2): 1295–1303. April 2021. doi:10.1002/ehf2.13202. PMID 33605565. PMC 8006704. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=8006704.
- ↑ "Cardiogenic Shock". Journal of the American Heart Association 8 (8): e011991. April 2019. doi:10.1161/JAHA.119.011991. PMID 30947630. PMC 6507212. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6507212.