X X I texnologiya asri

Hozirgi kunda texnologiya juda rivojlangan

Bundan bir necha asr oldin yer yuzida mashina, telefon, samolyot kabi qurilmalar mavjud bo'lmagan Hozirgi insonlar bularsiz yashay olishmaydi hozirgi texnologiya oldingilariga qaraganda juda ham zo'r masalan: sensorli uyali telefonlar, ular bu asariga kelib juda rivojlanib ketdi va uni shu asrda oʻylab topishgan. Televizorlarga kelsak ular bundan oldingi asrda ham mavjud edi. Ammo ular juda kichkina ularda ko'p kanallar bo'lmagan. Ular o'sha davrda dunyo yangiliklarini va bir necha kino kanallari mavju edi Endi bizning asr televizorlar esa juda ham rivojlangan va ularda yuzdan ortiq telekanallar va ijtimoiy tarmoqlar ham mavjud. Misol uchun: youtube, netflix, facebook, va hokazo.

Samolyotlar o'tgan asrda juda ham kam bo'lgan va insonlar koʻpincha kemalardan foydalanishgan 
Hozirga kelib har bir davlatning yo'lovchi va harbiy samolyotlari mavjud.

Ular juda ham katta va o'ziga juda ko'p odam sig'dira oladi. Ilk Mashinalar XX asarning boshlarida paydo bo'lgan ular juda kichkina ko'pi bilan 10 ta ot kuchiga ega bo'lgan. Lekin asrning oʻrtalariga oxiriga kelib ular texnologiya jihatidan o'sib bordi.

XXI asrga kelib, ular juda ham  zamonaviy bo'ldi ular juda ixcham va zamonaviy  bo'lib o'sib bordi hozir ularning turlari juda ko'p misol uchun: rolls-royce, lamborghini, bugatti, ferrari, porsche, mersedes,  tayota.

Kopirayting turlari va darajalari tahrir

Tijorat matnlari formati, maqsadi va e’lon qilinish darajasiga ko‘ra ikki turga bo‘linadi:

  • Reklama matnlari. Biror bir tovar yoki xizmat turi tashviqotiga oid matnlar – reklama matni deyiladi. Misol uchun, lending matni, xizmat turini ifodalovchi matnlar, internet-do‘konning tovar kartochkasidagi matn, ijtimoiy tarmoqlarda tijorat bilan shug‘ullanuvchi postlar matni.
  • Ko‘ngilochar matnlar. Bunga kayfiyat beruvchi (kulguli) to‘plamlar, suratlar to‘plami, matnlar va o‘yinlar kiradi. Bu turdagi matnlar tez tarqalib, asosan mahsulotning brend bo‘lishiga xizmat qiladi.

Bu ikkala turdagi matn tovarlar va xizmat turlari haqida foydali axborot berib, o‘ziga xos imij yaratadi.

Yo'nalish bo'yicha ma'lumotlar tahrir

Ko'pgina kopirayterlar reklama agentliklarida, kopirayter agentliklarida ishlaydilar yoki frilanserlik bilan shug'ullanadilari. Frilansda mijozlar kichikdan tortib yirik kompaniyalargacha bo'ladi.

  • Reklama agentliklari odatda kopirayterlarni media jamoaning bir qismi sifatida ishga olishadi. Ularda badiiy direktorlar yoki ijodiy direktorlar bilan hamkorlik qiladilar. Kopirayter asosan mijozdan olingan ma'lumotlarga asoslanib, reklama uchun matn yoki ssenariy yozadi. Badiiy direktor reklamaning vizual jihatlari uchun mas'uldir va, bosma ishlarda, ishlab chiqarishni nazorat qilishi mumkin. Jamoaning istalgan a'zosi umumiy g'oyani (odatda kontseptsiya deb ataladi) o'ylab topishi mumkin va hamkorlik jarayoni ko'pincha ishni yaxshilaydi. Ba'zi agentliklar ma'lum bir sanoat yoki sektorga xizmat ko'rsatishga ixtisoslashgan.[1]
  • Kopirayter agentliklari kopirayterni bir qator tahririy va tegishli xizmatlar bilan birlashtiradi, ular orasida joylashishni aniqlash va xabar almashish bo'yicha maslahatlar, ijtimoiy media, qidiruv tizimini optimallashtirish (SEO), ishlab chiqishni tahrirlash, nusxa ko'chirish, tahrir qilish, faktlarni tekshirish, nutq yozish-larni o'z ichiga oladi. Ba'zi agentliklarda kopirayterlar doimiy ofisda ishlaydi, boshqalari esa frilanserlardan foydalanadi.
  • Frilanser sifatida ish olib borish qolgan ishlarga qaraganda biroz qiyin hisoblanadi. Chunki, avvla sanab o'tilgan joylarda ishni Loyiha menejerlari yoki kompaniya rahbarlari topib, kopirayterga bersa, frilansda esa, o'zi izlab topishi kerak. Doimiy tarzda bir mijoz uchun ishlamaydi va ko'p hollarda masofadan turib, xizmat ko'rsatadi.

Kopirayterlar, shuningdek, tez-tez reklama qiladigan chakana savdo tarmoqlari, kitob noshirlari yoki boshqa yirik firmalar uchun masofadan, frilanserlik xizmatini ko'rsatadi. Ular, shuningdek, gazetalar, jurnallar va radio-eshittirishlar uchun reklamalarni yozishlari mumkin.

Kopirayterlar texnik yozuvchilarga o'xshaydi va martaba bir-biriga mos kelishi mumkin. Umuman olganda, texnik yozuv o'quvchilarni ishontirishdan ko'ra, xabardor qilish va ko'rsatmalar berishga bag'ishlangan. Misol uchun, kopirayter avtomobil sotish uchun e'lon yozsa, texnik yozuvchi undan qanday foydalanishni tushuntirib beruvchi operator qo'llanmasini yozadi.

Ta'lim tahrir

An'anaga ko'ra, kopirayter bo'lish uchun zarur bo'lgan bilimlar ko'pincha: o'z ona tilisi (yoki chet tillari), reklama, jurnalistika yoki marketing bo'yicha fundamental bilim.

Bugungi kunda kopirayter bo'lishni istaydigan shaxslar, kopirayterlikni kurslar orqali yoki murabbiylardan o'rganishlari mumkin.

2018 yilda AQSh Mehnat statistikasi byurosi yozuvchilar va mualliflar uchun yillik o'rtacha ish haqi 62,170 dollarni tashkil etdi. 2019 yilda PayScale.com kopirayterlar uchun kutilayotgan ish haqi 35 000 dan 73 000 dollargacha bo'lganini aytdi.[2]

Mashhur kopirayterlar tahrir

Jon Emori Pauers (1837—1919) dunyodagi birinchi toʻliq ish kunida ishlagan kopirayter edi.[3][4][5] O'shandan beri ba'zi kopirayterlar yirik reklama agentliklariga asos solganlari uchun, boshqalari esa umr bo'yi ishi tufayli sohada taniqli bo'lishdi. Ko'pgina ijodkorlar boshqa sohalarda mashhur bo'lishdan oldin kopirayter bo'lib ishlaganlar .[6]

Devid Ogilvi (1911—1999) reklamaning otasi sifatida tanilgan. Shuningdek, u Rolls-Royce avtomobillariga bag'ishlangan mashhur iqtibos bilan mashhur: "Soatiga 60 milya tezlikda bu yangi Rolls-Roycedagi eng baland shovqin, qo'l soatidan keladi".[7] U, shuningdek, reklama sohasida Ogilvy haqida reklama va reklamachining e'tiroflari kabi ba'zi esda qolarli kitoblarni yozgan.[8]

Leo Burnett (1891-1971) Time jurnali tomonidan XX asrning 100 ta eng nufuzli kishilaridan biri sifatida tanilgan.[9] U Leo Burnett Worldwide asoschisi edi. Uning unutilmas Marlboro odami - eng muvaffaqiyatli kampaniyalardan biri. Uning kompaniyasi Publicis Groupe tomonidan 2002 yilda sotib olingan.

Mashhur reklama kampaniyalarining shiorlari tahrir

  1. Nike kompaniyasining " Just Do It " - 10 yil ichida Nike savdolarini 800 million dollardan[10] 9,2 milliard dollardan[11] ko'proqqa oshirdi.
  2. Kaliforniya sut protsessorlari kengashining " Sut bormi?[sayt ishlamaydi] " - Kaliforniyada sut savdosini oshirdi va ishga tushirilgandan beri ko'plab parodiyalarni keltirib chiqardi.
  3. Apple kompaniyasining "Mac-ni oling " - Mac va kompyuterga qarshi kampaniyasi o'zining birinchi yilida bozor ulushini 42% ga oshirdi.[12]

Formatlar tahrir

  • Blog maqolalari – o‘quvchilarga foydali ma’lumotlarni, axborotni beradi va yangiliklarni o‘rgatadi. Ushbu maqolalar bir necha turlarga bo‘linadi – longridlar, yo‘riqnomalar, chek-listlar, keyslar, intervyular, so‘rovnomalar va b.
  • Ijtimoiy tarmoq postlari – o‘quvchini qiziqtirib muloqotga undovchi, mahsulot yoki xizmat turlari haqida xabar beruvchi qisqa xabarlar.
  • Email-tarqatmalar – sayt obunachilarining elektron pochtasiga keluvchi kichik materiallar. Mazkur materiallar axboriy, tijoriy, ko‘ngilochar mavzularda bo‘ladi. Odatda, bu xatlar to‘plami sifatida obunachiga ketma-ketlikda yuboriladi.
  • Internet-do‘konlarning mahsulot kartochkalari – mijoz uchun foydali bo‘lgan xabar (mahsulot haqidagi ma’lumotlar)ning qisqa izohi.
  • Lending matnlar – xizmat turlari yoki mahsulot savdosiga bag‘ishlangan bo‘lib, maqsadiga ko‘ra turli strukturaviy asosda tuziladi

Yuqorida keltirilgan formatlarning barchasini baravariga bajarish buyurtmasi asosida ishlansa, bu kopirayting emas, kontent-marketingi deb atalib, bu xizmat turi kontent yordamida biznesni rivojlantirishga qaratilgan kompleks strategiya deyiladi.

Qidiruv tizimini optimallashtirish (SEO) tahrir

Veb nusxasi o'z maqsadlari qatoriga qidiruv tizimlarida yuqori o'rinlarga erishishni o'z ichiga olishi mumkin. Dastlab, bu veb-sahifalarda kalit so'zlar va iboralarni strategik joylashtirish va takrorlashni o'z ichiga oladi, lekin o'quvchilari odatiy deb hisoblaydigan tarzda yozish, shuningdek ularni Meta teglar, sahifa sarlavhalari va sarlavhalariga kiritish.[13][14]

Ammo vaqtlar o'tdi va "sahifadagi optimallashtirish" endi semantik so'zlar va iboralarni (ya'ni bir xil ma'noni anglatuvchi yoki bog'langan) ko'rib chiqishni o'z ichiga oladi. SEO uchun kopirayter, shuningdek, tegishli sahifaga havola qilingan sahifalarda, ayniqsa havolada ishlatiladigan matnda yozilgan narsalarni ham o'z ichiga oladi, ammo bu ortiqcha bo'lmasligi kerak. Narsalar asta-sekin rivojlanib borar ekan, bu borada juda ko'p tadqiqotlar olib borildi (va davom etmoqda).

Turli xil yozish usullari tahrir

AIDA modeli tahrir

AIDA so'zning kengaytmasi — Attention - e’tibor, Interest - qiziqish, Desire - xohish, Action - harakat.

Ushbu modelning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, u nafaqat savdo matnlarini yozish uchun, balki B2B va B2C uchun har qanday marketing vositasini yaratishda ham qo‘llaniladi.

Ayniqsa, kataloglar, mahsulot kartalari, "landing" sahifalari, elektron pochta xabarlari, bukletlar va tijorat takliflari uchun javob beradi.

Bunday uslubda matn yozishning bosqichlari quyidagicha:

- Attention

• Mohiyati: O‘quvchi e’tiborini jalb qiladigan sarlavha (so‘roq yoki undov gap) yozish. Lekin bajarish imkonsiz bo‘lgan narsalarni va’da qilish aslo mumkin emas.                   

- Interest

• Mohiyati: O‘quvchida yolg‘on hamda ko‘pirtirilgan va bo‘rttirilgan ma’lumotlarsiz qiziqish uyg‘otish.

- Desire

• Mohiyati: Mijozda mahsulot yoki xizmatning afzalliklari, o‘ziga xosligini namoyish qilish orqali, sotib olish istagini uyg‘otadigan ma’lumot.

- Action

• Mohiyati: Xaridorni harakatga chorlash. Ya’ni sizga qo‘ng‘iroq qilishiga yoki xabar yozishga va h.k.

PMHS modeli tahrir

PMHS so'zning kengaytmasi — Pain — og‘riq, More pain —ko‘proq og‘riq, Hope — umid, Solution — yechim.

Ushbu model asosan B2Cda, B2Bda esa kamroq qo‘llaniladi. U ijtimoiy tarmoqlardagi postlarda, lending saytlarida va reklama e’lonlarida ishlaydi.

Bunday uslubda matn yozishning bosqichlari quyidagicha:

- Pain

Mohiyati: O‘quvchini qiynayotgan muammolarga e’tibor berish, "og‘riq nuqtalarini" qidirish.

- More Pain

Mohiyati: Muammoni tezda hal qilish uchun argumentlar, tugallanmagan yoki o‘z vaqtida bajarilmagan ishlarning oqibatlariga e’tibor qaratish.

- Hope

Mohiyati: Vaziyatdan chiqish yo‘lini, umidni taqdim etish.

- Solution

Mohiyati: Mahsulotning muammoga berishi mumkin bo‘lgan aniq yechimlari haqida.

ODC modeli tahrir

ODC soʻzning kengaytmasi — Offer — taklif, Deadline — vaqt chegarasi, Call to action — harakatga chorlov.

Ushbu formula cheklangan vaqt uchun cheklangan miqdordagi tovar yoki xizmatlarni taklif qilish bilan tavsiflanadi.

Bunday uslubda matn yozishning bosqichlari quyidagicha:

- Offer

• Mohiyati: Sarlavhada o‘ta foydali taklifning taqdimoti va birinchi xatboshida batafsil izoh berilgan bo‘lishligi.

- Deadline

• Mohiyati: Xizmat yoki mahsulotning soni va muddatiga cheklovlar joriy etilishi.

- Call to action

• Mohiyati: Taklifni sotib olish uchun harakat algoritmi.

Manbaalar tahrir

  1. McKee. „How to Hire an Ad Agency“. Bloomberg Businessweek (2007-yil 15-avgust). Qaraldi: 2013-yil 11-iyun.
  2. „Copywriter: Salary, Duties, Outlook and Requirements“ (en). Study.com. Qaraldi: 2019-yil 12-dekabr.
  3. Patrick Robertson. Robertson's Book of Firsts: Who Did What for the First Time. Bloomsbury Publishing, 11 November 2011 — 1893–1894 bet. ISBN 978-1-60819-738-5. 
  4. Jens Olesen. Normal People Do Not Work in Advertising. Dados internacionais de catalogacao na publicidade, 1998 — 2 bet. ISBN 978-85-900682-1-1. 
  5. Joel Shrock. The Gilded Age. ABC-CLIO, 30 June 2004 — 53 bet. ISBN 978-0-313-06221-6. 
  6. Myers. „Copywriting is still writing“. The Guardian (2008-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2017-yil 21-fevral.
  7. Dougherty, Philip H.. „ADVERTISING; Rolls-Royce Begins New Ad Campaign“. The New York Times (1982-yil 8-iyun).
  8. „David Ogilvy“. Amazon.
  9. {{cite magazine}}: Empty citation (yordam)
  10. McGill, Douglas C.. „Nike Is Bounding Past Reebok“. The New York Times (1989-yil 11-iyul).
  11. „Can Nike Still Do It?“. Bloomberg.
  12. „Apple's 'Get a Mac' Awarded Grand Effie“. Softpedia.
  13. „Search Engine Optimization to Lure Readers“. The New York Times (2011-yil 10-fevral).
  14. „Lifting Journalism by Knowing What Readers Are Looking For“. The New York Times (2019-yil 10-aprel).