Kulonlar

Kulon — bu osilgan zargarlik buyumlari, odatda zanjirga kichik halqa bilan bogʻlangan boʻlib, uni „marjon boʻyinbogʻi“ deb nomlash mumkin^[1]. Kulon sirgʻa deb osilgan sirgʻalarga aytiladi. Uning nomi lotincha pendere va qadimgi fransuzcha pendr soʻzlaridan kelib chiqqan boʻlib, ikkalasi ham „osib qoʻyish“ deb tarjima qilinadi. Zamonaviy fransuz tilida kulon pendrening otlashgan shaklidir ^[2].

Baʼzi hollarda kulonlar va marjon oʻrtasidagi farqlarni aniq aytish mumkin^[2].

Umumiy koʻrinishi tahrir

Fayl:Qing-agarwood-pendant.jpg

Oʻyilgan imperator marjoni, Qing sulolasi, Xitoy. Adilnor kolleksiyasi, Shvetsiya.

Kulon bezaklarining eng qadimgi qayd etilgan turlaridan biridir. Tosh, sopol va yana tez shaklga kiradigan materiallardan yasalgan. Qadimgi misrliklar koʻpincha marjonlarni taqishgan, ularning baʼzilari ierogliflarga oʻxshaydi.

Kulonlar bir nechta belgilarni anglatishi mumkin:

Mukofot (yaʼni, skautlik Irlandiya bosh skautining mukofoti, CúChulainn ordeni)
Identifikatsiya (yaʼni, diniy belgilar, rok-guruhlarning ramzlari)
Bezak
Koʻrinish (yaʼni, marvaridlar).
Himoya (yaʼni, tumorlar, diniy belgilar)
Oʻz-oʻzini tanishtirish (yaʼni, bosh harflar, ismlar)

Turlari tahrir

Asrlar davomida marjonlar turli maqsadlarda xizmat qilish uchun turli shakllarga ega qilib ishlangan.

Tumor tahrir

Tumorlar turli shakllarda boʻlsada, eng keng tarqalgani boʻyinzanjirga, qoʻl yoki oyoqqa marjon shaklida taqiladigan tumor. Bular egasini xavf-xatardan himoya qilish yoki yomon taʼsirlarni yoʻqotish uchun sehrli yoki ruhiy kuchga ega deb hisoblangan narsalardir^[3].

Talisman tahrir

Tumorga oʻxshash, talisman gʻayritabiiy xususiyatlarga ega deb hisoblangan narsadir. Biroq, tumor qatʼiy himoya obʼekti boʻlsada, talisman egasiga maxsus vakolatlar berish uchun moʻljallangan^[4].

Qulf tahrir

Qulf — bu kichik obʼektni yoki jingalak sochni ushlab turish uchun xizmat qiladigan kichik obʼyekt. Ular odatda marjonga osilgan boʻladi, baʼzida ular bilaguzukka osib qoʻyilishi ham mumkin^[5].

Medalyon tahrir

Medalyon koʻpincha boʻyinga marjon sifatida taqiladigan yoki kiyimga mahkamlangan tanga shaklidagi metall boʻlakdir. Bular odatda mukofotlar, eʼtiroflar yoki diniy sovgʻalar sifatida beriladi^[6].

Rasm tahrir

Pendant — bu juftlik shaklida yaratilgan ikkita rasmdan biriga berilgan nom. Ular odatda juftliklarning sovgʻasidir va baʼzi xalqlarda u turmush qurish taklifini berish maʼnosini anglatadi^[7].

Funktsional kulonlar tahrir

Sayohatchilarning quyosh soati marjonlari (astronomik halqalarning koʻchma shakli) quyoshdan vaqtni aniqlash uchun ishlatilgan.

Kulonlar sifatida taqiladigan taqinchoqlar orasida Maori pounamu kulonlari mavjud. Choʻpon hushtaklari va okarinalar ham kulon sifatida tayyorlanishi mumkin. Koʻchma astronomik va navigatsiya asboblari kulon sifatida qilingan.

XXI asrning birinchi oʻn yilligida zargarlar USB flesh-disklarni kulonlarga kiritishni boshladilar^[8]^[9].

Zamonaviy kulonlar tahrir

Zamonaviy marjonlar koʻpincha qimmatbaho toshlardan, zanjir yoki marjonlarga osilgan olmos yoki marvarid kabi metallardan yasalgan kichik ijodiy buyumni oʻz ichiga oladi. Ular odatda bezak sifatida taqiladi^[10].

Yana qarang tahrir

Bule de Jenev
Petit chien à bélière
Yupei — Xitoy nefrit kuloni

Manbalar tahrir

↑ „The Early Pendant: A Jewelry And A Talisman“. Talismanamulet.org. 2012-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-avgust.
↑ ^2,0 ^2,1 Johns, Catherine. The Jewellery of Roman Britain Celtic and classical Traditions. Routledge, 1996 — 104 bet. ISBN 9780415516129. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "johns104" defined multiple times with different content
↑ "amulet". The Columbia Encyclopedia (6th nashri). Encyclopedia.com. 2014. http://www.encyclopedia.com. Qaraldi: 27 October 2014.
↑ "Talisman". Encyclopedia of Occultism and Parapsychology. Encyclopedia.com. 2001. http://www.encyclopedia.com. Qaraldi: 27 October 2014.
↑ Luscomb, Sally. The Collector's Encyclopedia of Buttons. Atglen, PA: Schiffer, 1999-08-30 — 242 bet. ISBN 0-7643-1815-2.
↑ "Medal". The Columbia Encyclopedia. Encyclopedia.com. 2014. http://www.encyclopedia.com. Qaraldi: 27 October 2014.
↑ „Pendants For Married Couple - A Perfect Gift For Your Partner“.
↑ Yamamoto, Mike. „USB as fashion statement“. CNet (2007-yil 1-fevral). 2013-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-oktyabr.
↑ Yamamoto, Mike. „The hot trend in designer jewelry: USB keys“. CNet (2007-yil 11-iyun). Qaraldi: 2013-yil 3-oktyabr.
↑ „Ways to Style Pendant Necklaces“.

[pendant/-1] „The Early Pendant: A Jewelry And A Talisman“. Talismanamulet.org. 2012-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-avgust.

[johns104-2] 2,0 ^2,1 Johns, Catherine. The Jewellery of Roman Britain Celtic and classical Traditions. Routledge, 1996 — 104 bet. ISBN 9780415516129. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "johns104" defined multiple times with different content

[amulet-3] "amulet". The Columbia Encyclopedia (6th nashri). Encyclopedia.com. 2014. http://www.encyclopedia.com. Qaraldi: 27 October 2014.

[Talisman-4] "Talisman". Encyclopedia of Occultism and Parapsychology. Encyclopedia.com. 2001. http://www.encyclopedia.com. Qaraldi: 27 October 2014.

[5] Luscomb, Sally. The Collector's Encyclopedia of Buttons. Atglen, PA: Schiffer, 1999-08-30 — 242 bet. ISBN 0-7643-1815-2.

[medal-6] "Medal". The Columbia Encyclopedia. Encyclopedia.com. 2014. http://www.encyclopedia.com. Qaraldi: 27 October 2014.

[7] „Pendants For Married Couple - A Perfect Gift For Your Partner“.

[Yamamotofeb-8] Yamamoto, Mike. „USB as fashion statement“. CNet (2007-yil 1-fevral). 2013-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-oktyabr.

[Yamamotojune-9] Yamamoto, Mike. „The hot trend in designer jewelry: USB keys“. CNet (2007-yil 11-iyun). Qaraldi: 2013-yil 3-oktyabr.

[10] „Ways to Style Pendant Necklaces“.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]