Lampetiya — yunon mifologiyasidagi qahramon, Geliadlar (Geliosning qizlari)dan biri. Afsonaning bir versiyasiga koʻra, u Asklepiyning sevgilisi edi[1].

Mifologiyada

tahrir
 
Santi di Tito. Faetonning opalari teraklarga aylanadi. XVIasr

Lampetiya Geliadlar qatoriga kiradi Gelios va Klimenaning qizlari[2], Faetonning opa-singillari (bir versiyaga koʻra, ularning yerlik otasi ham bor edi — Merop). Psevdo-Giginning soʻzlariga koʻra, Geliadalar yettita[2], Ovidiyning soʻzlariga koʻra, faqat uchta boʻlgan, lekin ikkala muallif ham Lampetiyani oʻz roʻyxatiga kiritgan. Gomer nimfa Neerani, Odisseyaga sxoliya muallifi — Rodani Lampetiyaning onasi deb ataydi[3].

Lampetiya oʻz singlisi Faetusa bilan birgalikda Trinakriya orolida sigir boqar edi. Aynan u otasiga qirgʻoqqa qoʻngan Itakiyaliklar Odissey boshchiligida goʻsht uchun muqaddas hayvonlarni soʻyishganini aytdi; Natijada, xudo Odisseyga gʻazablandi va u yana uzoq vaqt davomida uyiga qayta olmadi. Faetonning oʻlimiga motam tutib, u va uning opalari teraklarga, ularning koʻz yoshlari esa qahraboga aylandi[4][5].

Aristofan komediyalariga sxoliyalarda tilga olingan Germippning soʻzlariga koʻra, Lampetiya Asklepiyning sevgilisi boʻlib, undan Maxaon, Podaliriy, Iaso, Panakeya va Egluni dunyoga keltirgan; boshqa qadimgi mualliflar bu roʻyxatga Yanisk va Aleksenorni qoʻshadilar[3].

Eponim

tahrir
  • (393) Lampetsiya, asosiy poyasning yirik asteroidi.

Manbalar

tahrir
  1. Любкер Ф. Ἥλιος // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 598—599.
  2. 2,0 2,1 Гигин 2000.
  3. 3,0 3,1 Stoll 1897.
  4. Овидий 1977.
  5. Тахо-Годи 1987.

Adabiyotlar

tahrir
  1. Гигин. Мифы. СПб.: Алетейя, 2000. ISBN 5-89329-198-0. 
  2. Гомер. Одиссея. М.: Наука, 2000. ISBN 5-02-011652-1. 
  3. Публий Овидий Назон. Метаморфозы. М.: Художественная литература, 1977. 
  4. Тахо-Годи А. Гелиады // Мифы народов мира. — 1987. — Т. 1.
  5. Stoll H. Lampetia // Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie. — 1897. — Bd. II, 2. — Kol. 1822—1823.