Mahmud ibn Husayn ibn Ahmad Ustrushaniy

Mahmud ibn Husayn ibn Ahmad Ustrushaniy — faqih. (vaf. 1128-yildan keyin).

Mahmud ibn Husayn ibn Ahmad Ustrushaniy
Shaxsiy maʼlumotlar
Dini Islom
Tanilgan sohasi faqih

Mahmud ibn Husayn ibn Ahmad Ustrushaniy oʻz davrida „Jaloluddin“ („Dinning ulugʻ kishisi“) degan sharafli unvonga ega boʻlgan hanafiy mazhabi faqihlaridan biri. Mavjud manbalarda alloma-ning nomi „Sohibu-l-fusul“ning otasi yoki Burhoniddin Margʻinoniyning shogirdi sifatida zikr etilishi, boz ustiga, uning shaʼniga qisqacha madh bitish qonuniyatga aylangani, uning ilm ahli orasida katta obroʻ-eʼtibor va hurmatga sazovor boʻlganidan darak beradi. Mahmud ibn Husayn Ustrushaniyning „Al-favoid“ („Foydalar“) nomli fiqhiy asari maʼlum. Alloma haqidagi muhim maʼlumotni Hoji Xalifa (vaf. 1657 y.) oʻzining „Kashfu-z-zunun“ asarida shunday keltiradi: "Shayx imom ajal mutaqqiy Jalolul milla va-d-din Mahmud Nosiriddin Muhammad ibn Yusuf Husayniy Samarqandiy (vaf. 1161 y.)ning „Multaqot fi-l-fatovo“ („Fatvolardagi saylanmalar“) asarini 1207-yilda Ustrushanada tajnis qilib, (yaʼni tartibga solib, qismga ajratmoq) 1219-yilda Samarqandda imlo qilgan". Bu maʼlumotlardan koʻrinib turibdiki, Ustru­­sha­niylar oilasi 1207-1219 yillar orasi­da Ustrushanadan Samarqandga koʻchib oʻtgan. Shuning­dek, allomaning oʻgʻli Muhammad ibn Mahmud ibn Husayn Ustrushaniy „Jomiʼ ahkomi-s-sigʻor“ („Kichik hukmlar toʻplami“) asarining xotimasida otasi va bobosi haqida shunday yozadi: „Otam Shayxul imom muttaqiy Jalolu-l-milla va-d-din muftiu-l-umma Mahmud ibn shayxul imom ajal kabir majidu-l-milla va-d-din Husayn ibn Ahmad, otamni umrini uzoq qilsin va otasini rahmat qilsin…. va kitobni 1228-yilning 28 iyul kuni kechasi tugatdim“[1]. Yuqoridagi maʼlumotga koʻra, Ustrushaniyning bobosi Husayn ibn Ahmad Ustrushaniy 1228-yildan oldin vafot etgan va otasi Mahmud esa 1228-yilda hayot boʻlgan. Shunga tayanib, Mahmud ibn Husayn Ustrushaniyning vafot sanasini 1228-yildan keyin, deb belgilasak boʻladi[2].


Adabiyotlar tahrir

Manbalar tahrir

  1. Муҳаммад ибн Маҳмуд ибн Ҳусайн Уструшаний. Жомиъ аҳкоми-с-сиғор. Дублин шаҳридаги “Честер Битти” кутубхонаси (инв. № 3911).
  2. Ўрта аср шарқ алломалари ва мутафаккирларининг тарихий-фалсафий мероси энциклопедияси. – Самарқанд: Имом Бухорий халқаро маркази, 2016. – Б. 405.