Odam: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k 84.54.72.168 (munozara) tomonidan qilingan 3880794-sonli tahrir qaytarildi Teg: Bekor qilindi |
kTahrir izohi yoʻq Teglar: Qaytarildi Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali |
||
Qator 11:
| Hayvonlar || Xordalilar | |Umurtqalilar| | Toʻrt oyoqlilar || Sutemizuvchilar || Darrandalar || Yoʻldoshlilar || Primatlar || Maymunlar || Maymunsimonlar || Tor burunli maymunlar || Odamsimon maymunlar || Hominidlar || Homininlar || Hominini || Hominia || Odam (Homo) || Uquvli odam (Homo sapiens || H.sapiens sapiens
|}
|Olam = [[Odamning kelib chiqishi va tarixiy rivojlanishi toʻgʻrisida turli fikrlar va nazariyalar mavjud. Odam bilan bogʻliq qadimgi rivoyatlar va qadimgi diniy kitoblarga koʻra, Odam ato va Momo havo Yer yuzidagi dastlabki odamlar boʻlgan. Zardushtiylik dinida Odam tabiatning bir boʻlagi, unda vujudga kelgan va yana unga qaytadi deyiladi. Islom diniga koʻra, xudo "oʻzining eng erka va erkin bandasini tiriklik olamiga sardor qilib yuborgan", yaʼni Odamni loydan oʻzining yerdagi oʻrinbosari (xalifasi) sifatida yaratib, unga oʻz ruhidan jon ato etgan, unga aql-idrok bergan.
'''Odamning paydo boʻlishi haqidagi dunyoviy nazariya'''.
Tabiyat fanlarining rivojlanishi bilan Odamning paydo boʻlishi toʻgʻrisida ilmiy fikrlar paydo boʻla boshladi. Fransuz olimi '''J.Lamark''' birinchi boʻlib Odamning paydo boʻlishini umumiy tarzda tushuntirib berdi. Uning fikricha, Odam daraxtda yashashdan yerda yurishga oʻtgan maymunsimon ajdodlardan kelib chiqqan.
Ingliz olimi '''Ch.Darvin''' odamning paydo boʻlishi muammosini evolyusion nuktai nazardan talqin qilib, Odam bilan odamsimon maymunlar uzoq umumiy ajdodga ega ekanligini koʻrsatib berdi. Uning fikricha, antropogenezda ham biologik omillar, yaʼni yashash uchun kurash, irsiy oʻzgaruvchanlik va tabiiy tanlanish amal qiladi. Lekin, koʻpchilik olimlarning fikricha, antropogenezda biologik omillar bilan bir qatorda ijtimoiy omillar (ijtimoiy hayot, ijtimoiy mehnat), ayniqsa, uning soʻnggi bosqichlarida katta ahamiyatga ega boʻlgan.
Tik yurishga oʻtish Odam evolutsiyasida hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi, chunki tik yurish tufayli qoʻllar tayanch vazifasidan ozod boʻlib, mehnat qurollari yasab, uni ishlatadigan organga aylangan. Mehnat qurollarining paydo boʻlishi esa Odam tafakkurini kengaytirgan, uning tabiatga qaramligini kamaytirgan. Mehnat faoliyatining rivojlanishi bilan antropogenezda biologik omillar taʼsiri kamayib ijtimoiy omillar ahamiyati orta borgan.
]]
|Sinf = [[Sut emizuvchilar|Mammalia]]
|Turkum = [[Primatlar]]
| |||