Bahrayn: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqolaga matn qoʻshildi |
Amir.Temur (munozara | hissa) Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 1:
{{Bahrayn_info}}
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
Bahrayn Davlati (Davlat al-Bahrayn) — Janubi-g‘arbiy Osiyoda, Fors qo‘ltig‘ining Bahrayn orollaridagi davlat (amirlik). Bahrayn tarkibiga 33 orol kiradi, ularning eng kattalari: Bahrayn. Muharrak, Umm-Naasan, Havar. Rasmiy tili — [[arab tili]]. Maydoni 695,2 km<sup>2</sup>, aholisi 1 234 571 kishi (2011). Asosiy aholisi [[arablar]]. [[Forslar]], pokistonliklar, hindlar ham yashaydi. Aholining 83% shaharlarda istiqomat qiladi. Islom diniga e’tiqod etadi. Poytaxti — [[Manama]] shahri.
== Davlat tuzumi ==
Bahrayn — konstitutsiyaviy monarxiya. Davlat boshlig‘i — amir. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni amir va bir palatali Milliy Kengash (parlament), ijrochi hokimiyatni bosh vazir boshchiligidagi hukumat amalga oshiradi. [[1973-yil]] mamlakat konstitutsiyasi qabul qilingan. 1973 — [[1975-yil]]larda konstitutsiyaga muvofiq Milliy Assambleya (parlament) chaqirildi, biroq u [[1975-yil]]da amirning farmoni bilan tarqatib yuborildi. [[1992-yil]]da 40 kishidan iborat Maslaxat Kengashi tuzilganligi e’lon qilindi. Uning vazifasi — qonun loyihalari va mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining turli sohalari bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Kengash tarkibini amir belgilaydi.
Orollar hududi pasttekislikdan iborat, uning balandligi 135 m ga yetadi. [[Neft]], tabiiy gaz konlari bor. Iqlimi tropik iqlimga yaqin. [[Yanvar]] oyining o‘rtacha harorati 16°C, iyul oyining o‘rtacha harorati 37°C. Yiliga 90 mm ga yaqin yog‘in yog‘adi. Tropik saxgyular ko‘p joyni eg‘allagan.
== Tarixi ==
Tabiati nomi mil.av. 3-mingyilliklardagi manbalarda tilga olinadi. U o‘zining marvarid-durlari bilan mashhur bo‘lgan. [[1521-yil]] [[Portugaliya]] mustamlakachilari tomonidan bosib olingunga qadar Tabiati 8 asr mobaynida mustaqil arab musulmon davlati bo‘lgan. Portugallar bu yerda uzoq tura olmadilar. 1602 — 1783-yillarda Bahrayn [[Eron]] hukmronligida bo‘ldi. [[1820-yil]] va [[1861-yil]]dagi Britaniya — Bahrayn bitimlaridan so‘ng , u [[Britaniya imperiyasi]] izmiga o‘tdi, ya’ni uning mustamlakasiga aylandi. [[1971-yil]]da mustaqillikka erishdi. [[1971-yil]]dan [[BMT]] a’zosi. [[O‘zbekiston]] bilan diplomatiya munosabatlarini [[1992-yil]] mayda o‘rnatgan. Milliy bayrami 16-dekabr Milliy kun (1971-yil).
== Siyosiy tashkilotlari ==
Siyosiy partiyalar va kasaba uyushmalarning faoliyati taqiqlangan. Yashirin tarzda Bahrayn milliy ozodlik fronti ([[1959-yil]]da tuzilgan) va Bahrayn xalq fronti (1975) harakat qilmoqda.
== Xo‘jaligi ==
[[Iqtisodiyot]]ning asosini [[neft]] va [[gaz]] zaxiralari tashkil qiladi. Mamlakatda har yili 2—2,5 man. tonna neft va 6 mlrd. kub m gacha tabiiy gaz qazib olinadi. Davlat byudjetm daromadining 70% ga yaqini neft tufayli ta’minlanadi. Mamlakatda yiliga 14 mln. tonna neft mahsulotlarini qayta ishlaydigan zavod va yirik neft kimyosi (asosan, [[Saudiya Arabiston]]i nefti hisobiga ishlaydi), yiliga 200 ming t alyuminiy ishlab chiqaradigan zavod, dunyodagi eng katta kema ta’mirlash korxonalaridan biri, 11 elektr stansiya ishlab turibdi. 100 ga yaqin mayda va o‘rta yengil sanoat va hunarmandchilik korxonalari bor. Konditsionerlar yigiladigan, plastmassa buyumlar va oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqariladigan, dengiz suvi chuchuklashtiriladigan korxonalar mavjud. Asosiy sanoat markazlari: [[Manama]], [[Muharrak]], [[Xidd]]. Qihsloq xo'jaligi suyet rivojlangan. Yalpi milliy mahsulotning 1% uning hissasiga to‘g‘ri keladi. Xurmo. pista, moyli ekinlar, anjir, sitrus mevalar, uzum yetishtiriladi. Oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan talab, asosan, chetdan keltiriladigan mahsulotlar hisobiga qondiriladi. Dengiz <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
== Manbalar ==
{{manbalar}}▼
{{stub}}
Qator 13 ⟶ 27:
[[Turkum:Davlatlar]]
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
▲== Manbalar ==
▲{{manbalar}}
|