Patent: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga matn qoʻshildi
Tartibga soldim
Qator 1:
[[Image:US Patent cover.jpg|thumb|right|175px|AQSh patenti]]
'''Patent''' ({{lang-lat|patens}} ixtirochigaochiq, biroraniqravshan) bir— texnik yechim yoki [[ixtiro]]ning uchundavlat berilgantomonidan huquqnieʼtirof koʻrsatuvchietilganligini hujjat.va Patentniixtirochining odatdaoʻz davlatixtirosiga beradi.olgan Patentmutlaq ixtirochigahuquqini maʼlumtasdiqlovchi bir vaqtgacha eksklusiv haqlarni beradihujjat. Patent olish jarayoni, patent oluvchining maʼsuliyatlari va ekslusiv huquqlart turli mamlakatlarda turlichadir. Shunday boʻlsa ham, har bir patent olish uchun yozilgan arizada ixtironing biror-bir yangilik kiritayotgani haqida maʼlumot boʻlishi kerak. Koʻp mamlalakatlarda berilgan eksklusiv huquqlar boshqalar patentlangan ixtironi ruxsatsiz yasashi, qoʻllanishi, sotishi yoki tarqatishi oldini oladi.<ref>{{cite web |url=http://www.wipo.int/patentscope/en/patents_faq.html#protection |title=Patentlar: Koʻp beriladigan savollar {{ref-en}} |publisher= Mualliflik Huquqi Boʻyicha Xalqaro Tashkilot|accessdate=26.10.2012 }}</ref>
 
[[Xalaqaro Savdo Tashkiloti]]ning mualliflik huquqlari boʻyicha shartnomasiga koʻra, bu tashkilotga aʼzo mamlakatlarda har qanday sohadagi ixtiro uchun patentlar mavjud boʻlishi zarur.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Patent''' (lot. patens — ochiq, aniqravshan) — 1) texnik yechim (ixtiro)ning davlat tomonidan eʼtirof etilganligini va ixtirochining oʻz ixtirosiga olgan mutlaq huquqini tasdik/yuvchi hujjat. Davlat P. idorasi tomonidan ixtiro muallifiga yoki ariza boʻyicha huquqiy vorisiga beriladi (q. [[Ixtirochilik huquqi]]). Koʻp mamlakatlardagi krnunlarga kura, P. 15—20 y. muddatga beriladi. P. u berilgan mamlakat hudu-dida amal qiladi. Ixtirolar, foydali model, sanoat namunasiga nisbatan qoʻyiladigan, P. olish huquqini vujudga keltiradigan talablar hamda P. idora-sining bunday hujjatni berish tar-tibi Oʻzbekiston Respublikasining "Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari toʻgʻrisida"gi qonuni (1994 y. 6 may)da belgilab berilgan; 2) bir qancha mamlakatlarda tadbirkorlik faoliyatining muayyan turlari bilan shu-gʻullanish uchun maxsus ruxsatnoma. Davlatdan bunday P.ni sotib olish tad-birkorlarni (odatda, yakka tartibdagi tadbirkorni) bundan keyingi (bir yilga yoki boshqa davrga) soliqlar toʻlashdan ozod etadi. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
Patentni odatda davlat beradi. Davlat patent idorasi tomonidan ixtiro muallifiga yoki ariza boʻyicha huquqiy vorisiga beriladi. Koʻp mamlakatlardagi qonunlariga kura, patent 15—20 yil muddatga beriladi. Ba'zi mamlakatlarda Ixtorolarni himoyalash vaqti odatda kamida 20 yil boʻlishi kerak. Patent odatda berilgan mamlakat hududida amal qiladi. Baʼzi mamlakatlarda maʼlum bir sohalardagi ixtirolar uchun patent berilmaydi.
 
[[Oʻzbekiston]]da ixtirolar, foydali model, sanoat namunasiga nisbatan qoʻyiladigan patent olish huquqini vujudga keltiradigan talablar hamda patent idorasining bunday hujjatni berish tartibi mamlakatning "Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari toʻgʻrisida"gi qonuni (1994-yil 6-may) da belgilab berilgan.
[[Xalaqaro Savdo Tashkiloti]]ning mualliflik huquqlari boʻyicha shartnomasiga koʻra, bu tashkilotga aʼzo mamlakatlarda har qanday sohadagi ixtiro uchun patentlar mavjud boʻlishi zarur.
 
Bir qancha mamlakatlarda tadbirkorlik faoliyatining muayyan turlari bilan shugʻullanish uchun berilgan maxsus ruxsatnoma ham "patent" deb ataladi. Davlatdan bunday patentni sotib olish tadbirkorlarni (odatda, yakka tartibdagi tadbirkorni) bundan keyingi (bir yilga yoki boshqa davrga) soliqlar toʻlashdan ozod etadi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
Ixtorolarni himoyalash vaqti odatda kamida 20 yil boʻlishi kerak. Baʼzi mamlakatlarda maʼlum bir sohalardagi ixtirolar uchun patent berilmaydi.
 
== Manbalar ==
Qator 15 ⟶ 14:
 
== Havolalar ==
{{Commons category|Patents|Patentlar}}
* [http://www.wipo.int/directory/en/urls.jsp Mualliflik huquqi bilan shugʻullanuvchi ofislar roʻyxati (Mualliflik Huquqi Boʻyicha Xalqaro Tashkilot) {{ref-en}}]
* [http://www.epo.org/topics/ip-webguide.html Patentlar boʻyicha foydali saytlar roʻyxati (Ovroʻpa Patent Ofisi) {{ref-en}}]
 
{{Commons category|Patents|Patentlar}}
 
[[Turkum:Huquqshunoslik]]
 
 
{{Law-stub}}