Sahroi Kabir: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 28:
|VikiOmborda =
}}
'''Sahroi Kabir''' (
▲'''Sahroi Kabir''' (arab. Katta choʻl) — Yer yuzidagi eng katta tropik choʻl. Afrikaning shim.da. Maydoni 7 mln. km² dan ziyod (Afrika hududining 25%). Gʻarbdan sharqqa 5700 km ga choʻzilgan, eni 2000 km gacha. S.K.da Marokash, Tunis, Jazoir. Liviya, Misr, Gʻarbiy Sahroi Kabir, Mavritaniya, Mali, Niger, Chad, Sudan davlatlari toʻliq va qisman joylashgan. Yer yuzasining 80% tekislikdan iborat boʻlib, bal. 200–500 m. Sharqiy va shim. qismida berk xavzalar bor, baʼzilarining yer yuzasi dengiz sathidan ancha past, mas, Kattara (—133 m), AlFayyum va boshqa Markazida Axajjar (eng baland joyi Taxat choʻqqisi, 3003 m) va Tibasti (eng baland joyi 3415 m, S.K.da eng baland) vulkanik massivlar joylashgan. S.K.ning landshafti juda xilmaxil. Hududining 70% toshloqli choʻl, per, serir, qumli choʻl (erg) va shoʻrxoklar bilan band, togʻli yerlar ham chaqirtoshlardan iborat. Choʻlning shim. va shim.sharqiy qismida qum uyumlari shamolda koʻchib yuradi. Katta maydonlarni kserofit oʻsimliklar ildizi bilan mustahkamlangan joʻyakli kum uyumlari (bal. 200–300 m) egallagan.
S.K. geologik jihatdan AfrikaArabiston platformasining shim.karbiy qismidir. Uning kembriygacha boʻlgan zamini tomik qismida va NubiyaArabiston qalqonining gʻarbiy chekkasida yer yuziga chiqib qolgan. Boshqa joylarida qad. jinslar ustini dengiz yotqiziklari qoplagan. Foydali qazilmalardan neft va gaz, temir va mis rudalari, oltin, volfram, uran konlari bor.
|