Termiz: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 6:
| mintaqa = Surxondaryo viloyati
| jadvalda mintaqa =
| shahar turi = shahar
| Shahar = Termiz shahar
| jadvalda shahar =
Qator 52 ⟶ 51:
| raqamli identifikator =
| Commons turkumi =
}}<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->'''Termiz''', [[Surxondaryo viloyati]]dagi [[shahar]]. Viloyat markazi. [[Amudaryo]]ning oʻng [[sohil]]ida, Oʻzbekistonning [[janub|jan.]] qismida, [[Afgʻoniston]] [[chegara]]siga yaqin, oʻrtacha 310 m [[mutlaq balandlik|balandlik]]da joylashgan. Xalqaro daryo [[port]]iporti. [[Temir yoʻl stansiyasi]]. [[Toshkent]]dan 708&nbsp;km. [[Maydon]]i 27,8&nbsp;km². [[Aholi]]si 119,6 ming kishi (2004). [[Iqlim|Iqlim]]i [[kontinental iqlim|kontinental]], issiq va quruq, [[yoz]]i jazirama issiq (Oʻzbekistondagi eng issiq shahar – eng yuqori temperatura 49,5°, 1914 -yil 21 -iyunda qayd etilgan), qishi iliq va qisqa. Yillik oʻrtacha temperatura 16–18°. [[Yanvar]]ning oʻrtacha [[temperatura]]si 2,8–3,6, [[iyul]]niki 28–32°. Baʼzida, [[qish]]da sovuq – 20° va undan ham past boʻladi. Yillik [[yogʻinlar|yogʻin]] 133&nbsp;mm.<ref>Qurbonov, Xolli; Botirov, Ismoil. "{{PAGENAME}}" ''[[OʻzME]]''. [http://n.ziyouz.com/books/uzbekiston_milliy_ensiklopediyasi/O'zbekiston%20Milliy%20Ensiklopediyasi%20-%20T%20harfi.pdf T-harfi] Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
Arxeologik topilmalar, [[arab tili|arab]] va [[yunon tili|yunon]] [[manbalar]]ida keltirilgan maʼlumotlar Termizning Sharqdagi qad. shaharlardan biri ekanligidan dalolat beradi. Shaharning qulay geografik oʻrni, strategik ahamiyatga molik joyda boʻlganligi, [[sharq]]ni [[gʻarb]], jan.ni [[shimol]] bilan bogʻlovchi [[savdo]] chorrahasida barpo etilishi, uning tez surʼatlar bilan [[rivojlanish]]iga zamin yaratgan. [[Buyuk ipak yoʻli]]nint muhim bir tarmogʻi ham Termiz orqali oʻtgan.
 
Qad.Qadimgi Sharq [[sivilizatsiya]]sining shakllanishida Termizning oʻziga xos oʻrni bor. Koʻxna Termizning [[qalʼa]] qismida olib borilgan arxeologik izlanishlar natijalari va yozma manbalarning tahliliga koʻra shaharga [[milod|mil.]] av. 1ming yillikning oʻrtalarida asos solingan. T. [[Sugʻd]]iyona, [[Xorazm]], [[Margʻiyona]] va [[Parfiya]] [[davlat]]lari bilan [[madaniyat|madaniy]] va [[savdo]] [[aloqa]]larini oʻrnatgan. Topilmalarga qaraganda shaharning Hindiston bilan madaniy va savdo aloqalari ham juda faol va uzviy boʻlgan.
 
[[Mil. av. IV asr|Mil. av. 4]]–[[Mil. av. III asr|3-asr]]larda 10 ga maydonni egallagan Termizning qad. qalʼasi oʻrnida aholi manzili boʻlgan. [[Hofizi Abru]]yning yozishicha, shahar [[nom]]i "Taramastxa" (baqtriycha "narigi sohildagi manzil") soʻzidan olingan boʻlib, asrlar davomida turlicha atalib kelgan (mas., Antioxiya, Demetrias, Tarmid, Tarmiz, Tami, Tamo), [[X asr|10-asr]]dan Termiz deb atala boshlagan.