Qoʻngʻirot (qabila): Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: 0 y. → 0 yil, -a.da → -asrda (8) using AWB |
+ |
||
Qator 2:
'''Qoʻngʻirot''' — [[Oʻzbeklar|oʻzbek xalqi]] tarkibiga kirgan qabilalardan biri. Ilk oʻrta asrlarda Oltoy, Moʻgʻulistonning shim. qismida yashaganlar. [[Oʻrta Osiyo]]<nowiki/>da turli koʻchmanchi turkiy qabila va urugʻlar Q.lar atrofida uyushib, ularning qabilaviy nomini qabul qilishgan. 14-asrda Xorazmda q. zodagonlari orasidan sufiylar sulolasi hokimiyat tepasiga kelgan. 16-asrda Q.lar Oʻzbek ulusidagi turkiy qabilalar tarkibiga kirgan. Ulus parchalanishi bilan Q.lar oʻzbek, qoraqalpoq, qozoq va boshqa xalqlar tarkibiga kirgan. 14—16-asrlar davomida Q.larning ayrim guruhlari Xuroson. Shim. Afgʻoniston va HisorSherobod vodiysiga kelib oʻrnashganlar. Xorazm hududiga oʻtgan Q.lar keyinchalik Xorazmning siyosiy hayotida faol ishtirok etishgan. 18-asrning 2-yarmi — 19-asr boshlarida Xiva xonligini oʻzbeklarning q. sulolasi boshqargan. Bu sulola 1920 yil bolsheviklar tomonidan tugatilgan.
Etnograf [[Balkis Karmisheva|B. X. Karmisheva]] Q.lar 5 ta katta urugʻdan: vaxtamgʻali, qoʻshtamgʻa-li, qonjigʻali, oyinli va tortuvlidan iborat ekanligini koʻrsatgan. Q.lar orasida eng katta guruh vaxtamgʻali boʻlib, u 18 ta katta uruqqa boʻlinadi: ochamayli, boymoqli, taroqli, chan-chiqli, qozoyoqli, choʻmichli. qaychili, ishqili, qiygʻochli, jilontamgʻali, bolgʻali, qoraqoʻngʻirot, bugʻajili, uyuvli, xandaqli, irgʻoqli, aboqli kesovli.
20-asr boshida Buxoro xonligida Q.larning umumiy soni 85 760 kishidan iborat boʻlgan. Ular, asosan, Boysundaryo havzasi (3525 kishi)da, Qoratogʻdaryo (13 140), Sheroboddaryo (18 383) va Surxondaryo (9 375) hav-zalarida ham Kofirnihonda (1 245), Qarshi vohasi (7 175)da, Gʻuzordaryoning quyi qismi (8875)da, Amudaryo vodiysi va Termiz atrofi (3525) da yashashgan.
| |||