26-Sentyabr 2021, 18:52 dagi koʻrinishi tahrirlash 88.147.174.145 (munozara) addition ← Avvalgi tahrir		26-Sentyabr 2021, 19:04 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Malikxan (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Interfeys administratorlari, Administratorlar 67 480 edits Wikified Keyingi tahrir →
Qator 1: [[File:Planck_satellite_cmb.jpg\|right\|thumb\|300px\|Olamning Planck fazoviy kemasidan [[kosmik mikrotoʻlqin foni]] harorat fluktuatsiyasi orqali koʻrinishi, [[Mollweide proeksiyasi]].]]▼ {{kosmologiya yonqutisi}} ▲[[~~File~~Fayl:Planck_satellite_cmb.jpg\|right\|thumb\|300px\|Olamning Planck fazoviy kemasidan [[kosmik mikrotoʻlqin foni]] harorat fluktuatsiyasi orqali koʻrinishi, [[Mollweide proeksiyasi]].]] '''Olam''' atamasi ostida [[fizika\|fizik]] mavjud boʻlmish jamiki narsalar: [[fazo]], [[vaqt]], [[materiya]], [[energiya]], [[inersiya]], [[fizik qonunlar]] va [[konstanta]]lar majmui tushuniladi. Kundalik hayotda "olam" soʻzi [[Yer]] sayyorasini anglatishi mumkin.▼ ▲'''Olam''' ({{lang-la\|universus}}) atamasi ostida [[fizika\|fizik]] mavjud boʻlmish jamiki narsalar: [[fazo]], [[vaqt]], [[materiya]], [[energiya]], [[inersiya]], [[fizik qonunlar]] va [[konstanta]]lar majmui tushuniladi. Kundalik hayotda ~~"olam"~~„olam“ soʻzi [[Yer]] sayyorasini anglatishi mumkin. Astronomik kuzatuvlarga koʻra, olam [[olam yoshi\|13.73 ± 0.12 milliard yoshda]] va kamida 93 milliard [[yorugʻlik yili]] uzunligida kesimga egadir. Joriy nazariyalarga koʻra, olamni [[Katta Portlash]], deb nomlangan hodisa boshlagan. Shu hodisagacha [[kuzatiluvchi olam]]dagi barcha materiya va energiya cheksiz zichlikka ega bitta nuqtada toʻplangandi. Katta Portlashdan soʻng olam oʻzining hozirgi holatigacha kengayishni boshlagan. [[Xususiy nisbiylik nazariyasi]] materiyaning [[yorugʻlik tezligi]]dan katta tezlikka erishishi mumkin emasligini taʼkidlagani tufayli olam kengligi 13 milliard yilda 93 milliard yorugʻlik yiliga yetgani [[paradoks]] oʻlaroq tuyulishi mumkin; bunday masofa fazoning kengayish tezligi chegaralanmaganligi ([[umumiy nisbiylik nazariyasi]]) bilan izohlanishi mumkin.▼ ▲Astronomik kuzatuvlarga koʻra, olam ~~[[olam yoshi\|~~13.73 ± 0.12 milliard yoshda]]<ref name="Planck 2015">{{jurnal manbasi\|author=Planck Collaboration\|year=2016\|title=Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters \|arxiv=1502.01589\|bibcode=2016A&A...594A..13P\|doi=10.1051/0004-6361/201525830 \|volume=594 \|journal=Astronomy & Astrophysics \|page=A13, Table 4\|s2cid=119262962}}</ref> va kamida 93 milliard [[yorugʻlik yili]] uzunligida kesimga egadir. Joriy nazariyalarga koʻra, olamni [[Katta Portlash]], deb nomlangan hodisa boshlagan. Shu hodisagacha [[kuzatiluvchi olam]]dagi barcha materiya va energiya cheksiz zichlikka ega bitta nuqtada toʻplangandi. Katta Portlashdan soʻng olam oʻzining hozirgi holatigacha kengayishni boshlagan. [[Xususiy nisbiylik nazariyasi]] materiyaning [[yorugʻlik tezligi]]dan katta tezlikka erishishi mumkin emasligini taʼkidlagani tufayli olam kengligi 13 milliard yilda 93 milliard yorugʻlik yiliga yetgani [[paradoks]] oʻlaroq tuyulishi mumkin; bunday masofa fazoning kengayish tezligi chegaralanmaganligi ([[umumiy nisbiylik nazariyasi]]) bilan izohlanishi mumkin. == Manbalar == {{manbalar}} == Havolalar == {{Qardosh loyihaga ishorat}} * [http://ned.ipac.caltech.edu/ NASA/IPAC Extragalactic Database (NED)] / ([http://ned.ipac.caltech.edu/Library/Distances/ NED-Distances]). {{ref-en}} * [https://www.livescience.com/how-many-atoms-in-universe.html There are about 10<sup>82</sup> atoms in the observable universe] — ''LiveScience'', 2021-yil iyul. {{ref-en}} * [https://www.forbes.com/sites/startswithabang/2019/05/21/this-is-why-we-will-never-know-everything-about-our-universe/ ''This is why we will never know everything about our universe''] — ''[[Forbes]]'', 2019-yil may. {{ref-en}} {{astro-stub}} {{Tashqi havolalar}} [[Turkum:Olam\| ]] [[Turkum:Astronomiya]] [[Turkum:Fizika]]

Olam: Versiyalar orasidagi farq