}}'''Roald Amundsen''' ([[16 iyul]], [[1872]] – [[18 iyun]], [[1928]]) – [[norvegiya]]lik qutb sayohatchisi va tadqiqotchi. [[1911]]-yil [[14 dekabr]]da birinchi boʻlib [[Janubiy Qutb]]ga yetgan.
'''Amundsen Rual''' (1872.16.7 – 1928) – norveg qutb sayyohi. Birinchi marta 1903 – 06 yillarda "Yoa" kemasida Shimoli-g‘arbiygʻarbiy dengiz yo‘liyoʻli orqali Grenlandiyadan Alyaskaga o‘tdioʻtdi. Kanada Arktikasidagi King-Vilyam o.da ikki yil davomida muhim geomagnit kuzatishlar o‘tkazdioʻtkazdi. A. 1904 yil Butiya-Feliks yarim orolda Shimoliy magnit qutbini tekshirdi va shu atrofdagi 100 ga yaqin orollarni birinchi bo‘libboʻlib haritaga tushirdi. 1911 yil "Fram" kemasida Antarktikaga eks-peditsiya uyushtirdi. O‘shaOʻsha yili 14 dekda tarixda birinchi bo‘libboʻlib (R. Skottdan bir oy oldin) Janubiy qutbga yetib bordi va u yerdan qaytishda Qirolicha Mod tog‘togʻ tiz-masini (bal. 4500 m) kashf etdi. A. 1926 yil 12 – 13 mayda birinchi marta Arkti-ka ustidan "Norvegiya" dirijablida Shpitsbergen – Shimoliy qutb – Alyaska marshruta bo‘yichaboʻyicha uchib o‘tdioʻtdi. 1928 yilda Umberto Nobile ekspeditsiyasi halokatga uchragach, A. ekspeditsiyachilarga yordam ko‘rsatishkoʻrsatish uchun 18 iyunda gidrosamolyotda uchib borayotganda u ham Barens dengizida halokatga uchrab bedarak yo‘qolganyoʻqolgan. A. o‘zoʻz sayohatlari haqida bir necha asar yozgan. A.ning rus tilida: "Muz okeani ustidan 454uchib o‘tishoʻtish" (L., 1927, L. Elsvort bilan birgalikda yozilgan), "Mod" kemasida Osiyoning shimoliy sohili bo‘ylabboʻylab eks-peditsiya (1929), "Janubiy qutb" (1937), besh jildli asarlar to‘plamitoʻplami (L., 1936 – 39), "Mening hayotim" (M., 1959) va boshqa asarlari bosilib chiqqan. Antarktida yaqinidagi bir dengiz va Amerika qutb stansiyasi (Amundsen – Skott) hamda tog‘togʻ tizmasi, qo‘ltiqqoʻltiq, suv osti soyligi (Shimoliy Muz okeanida) A. nomiga qo‘yilganqoʻyilgan.Ad.: Dyakonov M., Amundsen, M., 1937; Yakovlev A., Rual Amundsen, M., 1948.
