Abbos ibn Abdulmuttalib: Versiyalar orasidagi farq

'''Abbos ibn Abdulmuttalib''' ( {{Langlang-ar|العباس بن عبد المطلب}} 568, [[Makka]] -  , {{Vafot etgan joyi|Медина}} ) Islom payg'ambari [[Muhammad|Muhammad(s.a.v)ning]] amakisi, Abd al-Muttalibning ko'p sonli o'g'illarining oxirgisi. Uning avlodlari [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligida]] hukmronlik qilgan [[Abbosiylar]] sulolasiga asos solgan.

Al-Abbos 568-yilda [[Makka|Makkada]] tug'ilgan, u Abdulmuttalibning {{Tarjima qilinmagan 5|Natila bint Janab|Natila bint Janab|ar|نتيلة بنت جناب}}dan o'g'li edi. To'liq ismi: Abu-l-Fadl al-Abbos ibn Abd al-Muttalib al-Kurashiy al-Hoshimiy ( {{Langlang-ar|أبو الفضل العباس بن عبد المطلب القرشي الهاشمي}} U Muhammad(s.a.v) payg‘ambardanpaygʻambardan ikki-uch yosh katta edi <ref>{{Книга|часть=Abbas|заглавие=[[Исламская энциклопедия|TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ссылка часть=https://islamansiklopedisi.org.tr/abbas--sahabi|год=1988|том=1|страницы=16—17}}</ref> Muhammad(s.a.v) ning onasi vafotidan keyin Abdulmutallib uni tarbiyasiga oladi. Al-Abbos Muhammad bilan bir uyda o'sgan {{Sfn|Али-заде|2007}} .

Abbos yoshligida savdo-sotiq bilan shug'ullangan. U juda boy odam edi. U akalari bilan birga [[Kaʼba|Ka'bada]] xizmat qilib, [[zamzam]] qudug'idan suvni ziyoratchilarga tarqatgan. Otasining vafotidan so'ng, al-Abbos o'z oilasida muqaddas Zamzam manbasining qo'riqchisi sifatida merosxo'r lavozimni egalladi. [[Islom|Islom dinini]] qabul qilgandan keyin u bu vazifani bajarishda davom etdi. Payg'ambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam vidolashuv haji chog'ida quduqqa borib, Abbosdan suv so'radilar {{Sfn|Али-заде|2007}} .

Muhammadning payg'ambarlik missiyasi boshlanganidan keyin Abbos islomni qabul qilmadi, lekin unga qarshi ham chiqmadi. Uning rafiqasi Umm al-Fadl birinchi musulmon ayollardan edi. [[Badr jangi|Badr jangida]] Abbos musulmonlar tomonidan asirga olinadi va asirlikdan ozod qilinganidan keyin islomni qabul qilib, Makkaga qaytib keladi. Bir muddat iymonini yashirib, Makkada qolgan musulmonlarga yordam berdi. Musulmonlar Makkani fath qilishidan sal avval u [[Madina (shahar)|Madinaga]] hijrat qildi. Makka fath qilinganidan keyin Muhammad payg‘ambarningpaygʻambarning yonida bo‘libboʻlib , Hunayn jangida qatnashgan {{Sfn|Али-заде|2007}} . Uning kuchli ta’siri tufayli [[Quraysh|Qurayshning]] salmoqli qismi islomni qabul qildi.

632-yilda Muhammad vafotidan keyin uning jasadini [[Gʻusl|yuvish]] vazifasini [[Ali|Ali ibn Abu Tolib]] bilan birga o‘zoʻz zimmasiga oladi. Al-Abbos birinchi uchta [[Roshidun|solih xalifaga]] faol yordam berdi. U musulmon qoʻshinini jihozlash uchun katta mablagʻ sarflagan, [[Vizantiya imperiyasi|Vizantiyaga]] qarshi yurishlar uchun toʻlagan {{Sfn|Али-заде|2007}} .

Al-Abbos 652 yilda xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] {{Sfn|Али-заде|2007}} davrida vafot etgan. Abbosning o'g'illaridan eng mashhurlari {{Tarjima qilinmagan 5|Fadl ibn Abbas|Fadl ibn Abbas||Fadl ibn Abbas}} , [[Abdulloh ibn Abbos|Abdulloh]], Kusam va {{Tarjima qilinmagan 5|Tamam ibn Abbos|Tamam ibn Abbos|ar|تمام بن العباس}} dir. Uning avlodlari bir asrdan keyin [[Abu Muslim Harakati|inqilob]] natijasida [[Xalifalik|xalifalikda]] hokimiyat tepasiga kelib, [[Abbosiylar]] sulolasiga asos solgan {{Sfn|Али-заде|2007}} .

== AdabiyotAdabiyotlar ==