Natalya Alekseyevna, Rossiya malikasi (1755-yil 25-iyun - 1776-yil 26-aprel) Rossiya shahzodasi Paul Petrovichning birinchi xotini (kelajak imperatori Paul I),. U Gessen-Darmshtadtlik malika Vilgelmina Luiza sifatida Lui IX, Gessen-Darmshtadtlik Landgrave va uning turmush oʻrtogʻi Tsvaybryukenlik grafinya Palatin Karolinaning oltinchi farzandi sifatida tugʻilgan.

Buyuk Gersoginya Natalia Alexeievna
Tugʻilishi 25-iyun 1755-yil
Prenzlau, Brandenburg, Prussia
Vafoti 26-aprel 1776-yil(1776-04-26)
(20 yoshda)
Sankt Peterburg, Rossiya imperiyasi
Turmush oʻrtogʻi Pavel I
Uy Hesse-Darmstadt
Otasi Louis IX, Landgrave of Hesse-Darmstadt
Onasi Grafinya Caroline Zweibrücken

Bolalik tahrir

Prenzlau, Ukermark, Brandenburg, Prussiyada Landgravial oilasida tug'ilgan to'qqiz farzandning oltinchisi va oiladagi to'rtinchi qizi bo'lib tug'ilgan Gessen-Darmshtadt Vilgelmina Luiza Avgusta "Buyuk Landgrafin" nomini olgan onasining qattiq nazorati ostida tarbiyalangan. Onasi o'z davrining eng bilimdon ayollaridan biri sifatida tanilgan davrining bir qancha yozuvchi va faylasuflari, masalan, Gyote, Herder va o'sha davrning boshqa mashhurlari bilan do'stlashgan. Yoshligida Vilgelmina ajoyib aqli , kuchli fe'l-atvori va qizg'in xulqi bilan ajralib turardi.

Rossiyaga sayohat va nikoh tahrir

1772-yilda rossiya shahzodasi Pavel Petrovich 18 yoshda edi va uning onasi qirolicha Ketrin II unga kelin izlashni boshladi. Uzoq izlanishlardan so'ng ikkita nomzod topildi : Vyurtemberglik Sofiya Doroteya va Vilgelmina. Ammo Sofiya Doroteya endigina 13 yoshda edi va Ketrin II zudlik bilan merosxo'rga muhtoj edi, shuning uchun qirolicha Landgravening qolgan uchta turmushga chiqmagan qizlaridan birini tanlashga majbur bo'ldi ammo bu qizlar unga yoqmadi.

Prussiya qiroli Fridrix IIga - Ketrin bu masalada "maslahat " so'rab murojaat qilgan.Bundan tashqari, Landgravening to'ng'ich qizi Frederika Prussiya taxtining vorisi bilan turmush qurganligi sababli, Prussiya va Rossiya o'rtasida ittifoq tuzilishi foydali natijalar keltirardi.

Gessen-Darmshtadtlik Vilgelmin Luizaning anonim portreti.

Qaysi biri munosib ekanini hal qila olmay, qirolicha Vilgelmin opa-singillari va onasiga Rossiyaga taklifnoma yubordi. Uchta malika fransuz tilida mukammal gapirishni o'rganishdi, raqsga tushishni mashq qilishdi , chuqur kurtseylarni tushirishni mashq qildilar va shkaflarini to'ldirishdi. Ularning birinchi to'xtash joyi Berlinda bo'ldi, u erdan Ketrin tomonidan yuborilgan to'rtta kemadan iborat flot ularni Rossiyaga olib ketdi. Bu flotga Paulning eng yaqin do'sti, yosh Andrey Razumovskiy bosh edi, u yosh xonimlar va ularning onalarini olib ketayotgan kemaga qo'mondonlik qildi. U shu zahotiyoq bu jozibali yo'lovchilardan hayratga tushdi va ayniqsa Vilgelmin bilan ko'p vaqt birga bo'ldi.

Shahzodaning Gessian malikalari bilan uchrashuvi 1773-yil 15-iyunda Gatchinada bo'lib o'tdi. Paul Vilgelminani tanladi u juda chiroyli va jo'shqin edi rus taxtining vorisi undan juda xursand edi.

1773-yil 27-iyunda Gessen-Darmshtadtdagi Landgravin va uning uch qizi Avliyo Ketrin ordeni bilan taqdirlandi. Taxminan bir oy o'tgach, 15-avgust kuni malika Vilgelmina pravoslav dinini Buyuk Gertsog Natalya Alekseyevna nomi bilan qabul qildi. Ertasi kuni uning shahzoda Paul bilan nikoh marosimi katta dabdaba ostida bo'lib o'tdi.

Tsarevna tahrir

Buyuk Gertsog Natalya Alekseyvna, Mari-Anne Kollot byusti, 1775-yil. Hozirda Sankt-Peterburgdagi Sent-Maykl qal'asida.

1773-yil 29-sentabrda Tsarevich Pol Petrovich va Natalya Alekseyevna o'rtasidagi to'y Muqaddas Theotokosning tug'ilgan kuni cherkovida (hozirgi Qozon sobori) bo'lib o'tdi. Ko'p o'tmay u o'zining hukmron va shijoatli tabiatini ko'rsatdi: ingliz elchisi Jeyms Xarris, Malmesberi 1-grafi, u "erini zo'ravonlik bilan boshqarganini, hatto unga hech qanday bog'liqlik ko'rsatishga qiynalmaganini" ta'kidladi.

Nikohning birinchi oylarida Natalyaning xushchaqchaqligi vabutun sudni hayratda qoldirdi. Avvaliga qirolicha undan xursand edi, ammo vaqt o'tishi bilan muammolar paydo bo'la boshladi. Yangi malikaning ittifoqi muvaffaqiyatsiz bo'ldi Paul Petrovich o'z xotinini yaxshi ko'rsa-da, Natalya turmush qurgan ayol sifatidagi hayotidan hafsalasi pir bo'ldi buning uchun u eriga taxtni egallashga yordam berish uchun Ketrin II ga qarshi bir nechta siyosiy qarshiliklarni boshladi, chunki u halokatli nikoh hayoti tufayli hokimiyatga qo'shilish zarurligini his qildi. Bundan tashqari, malika rus tilini o'rganishdan bosh tortdi va zamonaviy Yevropada o'sganligi sababli, o'z bayonotlarida ma'lum mustaqillik ko'rsatdi, liberal g'oyalarga rioya qildi va hatto vaqti-vaqti bilan dehqonlarni ozod qilishni yoqlab chiqdi. Ketrin II ga kelinining xatti-harakati yoqmadi.

Malika erini sevmasada ,o'z ta'siridan foydalanib, uni hammadan uzoqlashtirishga harakat qildi. Zamondoshlarining so'zlariga ko'ra, malika jiddiy va shuhratparast, mag'rur yuragi va sovuqqonligi bilan ajralib turadigan ayol edi. Bundan tashqari, u turmush qurganiga ikki yil bo'lgan, ammo sud va imperatorning tashvishi uchun hali ham merosxo'ri yo'q edi.

Biroq, 1776-yil boshida Malikaning homiladorligi sudga rasman e'lon qilindi. Uning kelishgan Andrey Razumovskiy bilan bo'lgan munosabati haqidagi mish-mishlar bolaning haqiqiy otasi kim ekanligiga shubha uyg'otdi.Biroq, Ketrin II bola o'g'linikimi yoki Andreynikimi, unga ahamiyat bermaganga o'xshaydi. Natalya Rossiya taxtining merosxo'rini olib yurgan va bu qirolicha uchun bu muhim edi.

Buyuk Gertsog Natalya o'limining yilini Aleksandr Roslin tomonidan tasvirlangan.

1776-yil 10-aprelda ertalab soat 4 larda malikaning to'lg'og'i boshlanadi. Tug'ish jarayoni bir necha kun davom etdi va shunga qaramay, chaqaloq tabiiy ravishda tug'ilmaydi. Bola ona qornida vafot etgan va onaning tanasini zararlagan.

Besh kunlik azob-uqubatlardan so'ng, 15-aprel kuni ertalab soat 5 da Buyuk Gertsog Natalya Alekseyevna o'lik bola tug'ib, vafot etadi[1]

Aleksandr Nevskiy Lavra cherkovidagi Natalya Alekseivnaning qabri, Sankt-Peterburg.

Erining qayg'usi shunchalik kuchli ediki, u dastlab Natalyaning jasadini ko'mishga ruxsat bermadi. Oxir-oqibat, Natalya Sankt-Peterburgdagi Aleksandr Nevskiy Lavra cherkoviga dafn qilindi.

Qirolicha Natalya Alekseevnani yoqtirmasligi haqida mish-mishlar tarqaldi va sud shifokorlarga kelinini qutqarishga ruxsat bermadi, deb g'iybat qildi. Ammo dalillar shuni ko'rsatdiki, Buyuk Gertsogning umurtqa pog'onasi egriligi (skolioz) tug'ma nuqsoni[2] bor bo'lgan xabarlarga ko'ra, u bolaligida dumg'aza egriligidan aziyat chekkan, o'sha davrning odatiga ko'ra, qattiq korset, bu suyaklarning noto'g'ri joylashishiga olib kelgan bu Natalyaning tug'ilish kanali orqali tabiiy ravishda bola tug'ishi mumkin emasligi va o'sha davrning dori-darmonlari unga yordam berishga qodir emasligini isbotlaydi.

Chevalier de Corberonning xabar berishicha, rasmiy dalillarga hech kim ishonmagan va Potemkin Ketrin II ning buyrug'iga binoan Natalyaning Zorich ismli doyasiga uchrashgan va unga Buyuk Gertsogni o'ldirishni buyurgan degan mish mishlar tarqalgan.

Manbalar tahrir

  1. Genealogical book of the All-Russian nobility (in Russian). Compiled by V. Durasov. - Part I. - St. Petersburg, 1906.
  2. Alexey Morokhin: Curvature of the mill (in Russian) [retrieved 31 July 2020].