Mesih Mehmed posho masjidi
Mesih Mehmed posho masjidi (turkcha: Mesih Mehmed Paşa Camii) – Istanbul shahri, Fotih tumanidagi XVI asrda qurilgan Usmonli masjidi. Masjid qurilishi Murod III ning sadr vazirlaridan biri Mesih Mehmed posho tomonidan buyurtma qilingan va Usmonli imperiyasi meʼmori Xoʻja Sinon tomonidan loyihalashtirilgan. Inshoot 1585–1586-yillarda qurib bitkazilgan[1].
| Masjid | |
 | |
| Mamlakat |  Turkiya
|
| Istanbul | Fotih tumani |
| Koordinatalar | 41°01′19″N 28°56′36″E / 41.0219°N 28.9434°E |
| Yoʻnalishi | sunniy |
| Masjid turi | Masjid |
| Meʼmoriy uslub | Usmonli meʼmorchiligi |
| Meʼmor | Xoʻja Sinon |
| Binokorlik | 1584—1585—1585—1586 |
| Gumbaz yoʻgʻonligi | 12.8 metres (42 ft) |
| Minoralar soni | 1 |
| Minoralar soni | 1 |
| Holati | amaldagi |
 Mesih Mehmed posho masjidi Vikiomborda
| |
Tarixi
tahrirMasjid 1584-yilda amaldor Mesih Mehmed posho tomonidan uchinchi vazir lavozimini egallab turgan paytda foydalanishga topshirilgan. Mesih posho 1581-yilda Istanbulga qaytishidan oldin Qohirada olti yilga yaqin Misr general-gubernatori lavozimida faoliyat koʻrsatgan. U 1584-yil iyulda vazir, soʻngra 1585-yil 1-dekabrdan 1586-yil 15-aprelgacha toʻrt oylik sadr vazir lavozimini egallagan. Mesih posho 1589-yilda vafot etgan, oʻlimidan soʻng shu masjidga dafn etilgan[2].
Usmonlilar imperiyasi meʼmori Xoʻja Sinon masjid loyihasida qay darajada ishtirok etgani haqida aniq maʼlumotlar mavjud emas. Meʼmor 1584-yilda Makkaga haj safariga boradi, u yoʻqligida meʼmorning oʻrnini boshqa bir imperator meʼmorlaridan biri Mehmed Subaşı egallaydi[2]. Sinon oʻzining tarjimai holi („Tuhfetu’l-miʼmārīn“) qoralamasida masjidni oʻz loyihalari roʻyxatiga kiritgan, ammo keyingi versiyasida („Teẕkiretü'l-ebniye“) masjid nomini tilga olmagan[2]. Yodgorlikning vaqf bitigida uning qurilgan yili hijriy 994-yil deb berilgan (1585–1586). Janubi-gʻarbiy burchakdagi uch qavatli favvorada ham xuddi shu sana yozilgan. Favvora 1817—1818-yillarda taʼmirlangan[2]. 1587-yilda Mesih posho vafotidan keyin oʻz masjidi yoniga dafn etilishiga ruxsat olgan va 1589-yilda vafot etgan[2].
Arxitekturasi
tahrirTashqi koʻrinishi
tahrirMasjidning shimolida toʻgʻri burchakli hovli joylashgan boʻlib, uch tomondan kichik gumbazlarni ushlab turuvchi ustunlardan iborat arkada bilan oʻralgan. Arkadaning shimoliy qismi ostida tahorat olish uchun musluk suv (uylarga quvurlar orqali yetkazib beriladigan suv) mavjud. Old hovlining markazida Mesih poshoning qabri joylashgan. Masjidning shimoliy jabhasida beshta ravoqli qoʻshaloq ayvon bor. Ayvon ustunlari beshta kichik gumbazlarni mustahkamlab turadi[2].
Qoʻrgʻoshin bilan qoplangan asosiy gumbazning diametri 12.8 metr (42 ft). Masjidning har ikki tomonidagi yoʻlaklar uchta kichik gumbazlar bilan qoplangan[2].
Galereya
tahrir-
Mesih Mehmed posho masjidining koʻcha tomondan koʻrinishi -
Mesih Mehmed posho masjidining jamoat toʻplanadigan hududi -
Mesih Mehmed posho masjidining kirish hamda ichki qismi -
Mesih Mehmed posho masjidining kirish qismiga tomon ichki koʻrinishi -
Mesih Mehmed posho masjidining ichki koʻrinishi -
Mesih Mehmed posho masjidi gumbazi -
Mesih Mehmed posho masjidi koshinlari -
Mesih Mehmed posho masjidi koshinlari -
Mesih Mehmed posho masjidi koshinlari
Manbalar
tahrirAdabiyotlar
tahrir- Necipoğlu, Gülru. The Age of Sinan: Architectural Culture in the Ottoman Empire. London: Reaktion Books, 2005. ISBN 978-1-86189-253-9.
Havolalar
tahrir- Mesih Mehmed Posho Kulliyesi, Archnet
- Dik Ossemanning Mesih Pasha masjidining fotosuratlari
- Mesih Ali Pasha Camii, TC Fatih Kaymakamligi