Microsoft Exchange Server

Microsoft Exchange Server — xabar almashish va hamkorlik dasturiy mahsulotidir. U faqat Windows Server operatsion tizimlarida ishlaydi.

Microsoft Exchangening asosiy funksiyalari: pochta xabarlarini qayta ishlash va joʻnatish, taqvimlar va vazifalarni almashish, mobil qurilmalar va vebga kirishni qoʻllab-quvvatlash, ovozli xabar almashish tizimlari bilan integratsiya (Exchange 2007 versiyasidan boshlangan), tezkor xabar almashish tizimlarini qoʻllab-quvvatlash (Exchange 2003 versiyasidan oʻchirilgan).

Tarix

1996-yil 11-iyun — Exchange Server 4.0 chiqdi. Ushbu versiya Network Courier tomonidan yozilgan Exchange Server 3.5-dan sezilarli darajada farq qilar edi;
1997-yil 23-may — Exchange 5.0;
1997-yil noyabr — Exchange 5.5, Standard („5.5 / S“) va Enterprise („5.5 / E“) kabi ikkita versiyasi chiqarildi. Standart oldingi versiyadagi kabi cheklovlarga ega boʻlgan (pochta qutisining maksimal hajmi 16 Gb), Enterprise limiti 8 Gbaytgacha kengaytirildi, amaldagi tavsiya etilgan chegarasi 100 Gb;
2000-yil 29-noyabr — Exchange Server 2000 (versiya 6.0);
2003-yil 28-sentyabr — Exchange Server 2003 (versiya 6.5);
2006-yil 8-dekabr — Exchange Server 2007 (versiya 8.0);
2009-yil 9-noyabr — Exchange Server 2010 (versiya 14.0);
2012-yil 3-dekabr — Exchange Server 2013 (versiya 15.0);
2015-yil 1-oktyabr — Exchange Server 2016 (versiya 15.1);
2018-yil 24-iyul — Exchange Server 2019 (versiya 15.2).

Xususiyatlari

Exchange Server Active Directory bilan chambarchas birlashtirilgan: foydalanuvchi maʼlumotlarining aksariyati Active Directory’da saqlanadi (foydalanuvchi qayd yozuvlari va pochta qutilari orasidagi bogʻlanishlar, aloqa roʻyxatlari). Faqatgina pochta qutilarining oʻzi Active Directory’dan alohida saqlanadi (ularning hajm kattaligiga qarab). Active Directory replikatsiya mexanizmi tufayli bir nechta Microsoft Exchange serverlaridan foydalanilganda barcha serverlardagi maʼlumotlar yangilanadi. Domenlar oʻrtasidagi ishonch munosabatlarining iyerarxik tizimi ham avtomatik ravishda saqlanib qoladi.

IIS imkoniyatlari OMA / OWA bilan ishlash uchun ishlatiladi.

Xakerlar hujumi

Microsoft kompaniyasi Exchange Server pochta qutisi serverlariga boʻlgan hujum haqida 2021-yil 2-mart kuni eʼlon qildi. Microsoft dasturiy taʼminoti xakerlik hujumiga uchradi. Bu vaziyat global kiberxavfsizlik inqiroziga aylanishi mumkin. Exchange Server dasturiy taʼminotidagi nuqson tufayli dunyoda kamida 60 ming tashkilotning maʼlumotlar bazasi buzilgan. Kiberjinoyatchilar esa kompaniya barcha mijozlarini toʻliq himoya qilishidan oldin iloji boricha koʻproq kompyuterlarni zararlashga harakat qilgan.

Microsoft kompaniyasi hujum Xitoyning „Hafnium“ nomli xakerlar guruhi tomonida nomaʼlum mexanizmdan foydalangan holda amalga oshirilganini maʼlum qilgan. Shuningdek, kompaniya hujumdan maqsad yuqumli kasalliklar boʻyicha tadqiqot olib boruvchi olimlar, yuridik firmalar, universitetlar, nodavlat tashkilotlar, tahlil markazlari va boshqa bir qator tashkilotlardan maʼlumot olishga harakat qilish boʻlganini qayd etgan^[1].

Raqobatdosh tizimlar (platformalar)

IBM Lotus Notes (shuningdek Lotus Notes, Lotus Notes/Domino)
EMC² hujjati
Novell GroupWise
Zimbra

Tanqid

Internetdagi baʼzi manbalarning taxminlariga koʻra, Exchange 2010 versiyasi dasturning eski versiyalari bilan juda cheklangan muvofiqligi boʻlishi mumkin^[2]. Biroq, Microsoft Exchange 2010’ning umumiy tashkilotda oldingi versiyalar — Exchange 2007 va Exchange 2003 bilan toʻliq muvofiqligini rasman tasdiqladi. 10 yildan koʻproq vaqt oldin chiqarilgan Exchange 2000 versiyalari va tashkilotlarda avvalgi versiyalari qoʻllab-quvvatlanmaydi^[3].

Manbalar

↑ „Microsoft дастурий таъминотида кузатилаётган заифлик глобал киберхавфсизлик инқирозига айланиши мумкин“. Bugun.uz. 2021-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021 йил 7 март. (Wayback Machine saytida 2021-07-15 sanasida arxivlangan)
↑ Brien Posey. „Чего ждать от Exchange 2010: уж точно не обратной совместимости“. Winblog.ru. Qaraldi: 12 октября 2009 г.
↑ „Understanding Upgrade to Exchange 2010“. Microsoft.com. Qaraldi: 07.23.2014.

Havolalar

[1] „Microsoft дастурий таъминотида кузатилаётган заифлик глобал киберхавфсизлик инқирозига айланиши мумкин“. Bugun.uz. 2021-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021 йил 7 март. (Wayback Machine saytida 2021-07-15 sanasida arxivlangan)

[2] Brien Posey. „Чего ждать от Exchange 2010: уж точно не обратной совместимости“. Winblog.ru. Qaraldi: 12 октября 2009 г.

[3] „Understanding Upgrade to Exchange 2010“. Microsoft.com. Qaraldi: 07.23.2014.

[1]

[2]

[3]