Mir Bekoybiy madrasasi — Qarshi madrasasi. Qarshining mashhur va qadimiy madrasalaridan biri boʻlgan. Ushbu Madrasa toʻgrisida maʼlumotlar unchalik koʻp saqlanmagan. Bir qancha urinishlar va izlanishlardan soʻng madrasa haqida tasavvur paydo qilishga imkon bera oladigan ayrim tarixiy manbalar topib oʻrganilgan. Rossiya imperiyasining bir guruh rasmiy davlat vakillari 1879-yili may oyida Qarshi tashrif buyuradi. Ulardan biri janob „I. M.“ Qarshi madrasalarining oʻziga xos qurilishini tasvirlar ekan jumladan, shunday deydi: „Siz bu yerda koʻchib, nurab tushgan bezakli koshinlarning oddiy ganch bilan suvab tashlangan „yamogʻini“ koʻrmaysiz. Toʻgʻri, Saroy va Mir Bekki kabi qadimiy madrasalar vaqt oʻtishi bilan eskirib, qorayib qolgan. Biroq boshqa jamoat binolari juda yaxshi saqlangan“. Maʼlum boʻlishicha, mangʻit hukmdorlarining vakillaridan biri Amir Shohmurod mazkur madrasaga vaqf mulki ajratgan. Hujjat forsiy tilda, nastaʼliq xatida yozilgan. Hujjatning bosh qismi yirgilgan. Ammo yozuvlarga zarar yetmagan. Hujjat jami 26 qator yozuvdan iborat. Amir Shohmurodning doira shaklidagi muhri bilan tasdiqlangan. Hujjatning asl nusxasi saqlanib qolgan. Vaqf hujjatida shunday yozilgan: „Hijriy 1208-yili davron hukmdori Nasaf shahri muzofotida joylashgan toʻrtta mashhur qishloqning baytul molga tegishli ekinga yaroqli yerlarini Mir Bekoybiy ibn Kamoybiy madrasasiga vaqf qilish uchun sotib oladi va unga shar’iy tarzda vaqf qiladi[1]. Mazkur hujjatda juda aniqlikda boʻlmasada, madrasa oʻrni ham koʻrsatilgan. U shahar qal’asi ichkarisida, shimoliy davrvoza yaqinida joylashgan boʻlgan. Shimoliy darvoza, u — Tutak darvozasidir. U taxminan hozirgi Abdulazizboy, Qilichboy madrasalari darvozasi roʻparasida, Bekmir madrasasi orqa tarafidagi yalanglik hududida boʻlgan. Mazkur madrasaga Nasaf muftiylaridan biri dars oʻtgan. Madrasa oliy toifaga mansub boʻlgan[2].

Madrasa
Mir Bekoybiy madrasasi

Mir Bekoybiy madrasasi
Mamlakat  Oʻzbekiston
Hudud Qashqadaryo viloyati
Shahar Qarshi
Maktab yoʻnalishi sunniy
Meʼmoriy uslub Markaziy Osiyo meʼmorchiligi
Binokorlik tashabbuschisi Mir Bekoybiy
Homiylar Mir Bekoybiy
Asosiy sana:
XVI asr
Maqomi saqlanib qolmagan

Manbalar tahrir

  1. Jumanazar A. K. Nasaf. Toshkent: Alisher Navoiy nomidagi Oʻzbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2007 — 204 bet. 
  2. Ravshanov P. Qarshi tarixi. Toshkent: Yangi asr avlodi nashriyoti, 2006 — 639 bet.