Moambe tovuqi (fransuzcha: poulet à la moambe, или poulet moambe, portugalcha: moamba de galinha) — Markaziy Afrikada mashhur boʻlgan tovuqli taom, Angola va Kongo Respublikasining milliy taomi hisoblanadi. Moambe — palma yongʻogʻi va palma yogʻining perikarpidan tayyorlangan sous. Bu Afrika oshxonasidagi ragu va souslarning muhim tarkibiy qismidir.

Taom tovuq goʻshti, ziravorlar va palma yogʻi bilan tayyorlanadi, bu esa pishiriqga oʻxshash mustahkamlikka ega boʻladi. Kongo va Markaziy Afrikada bir qator mahalliy yoki mintaqaviy tafovutlar mavjud; taom qitʼadan tashqarida ham maʼlum.

Muamba — Angola taomidir. Bu dende palma yogʻida sabzavotlar bilan qovurilgan tovuq goʻshtli taom hisoblanadi[1].

Qaynatilgan maydalangan guruch yoki maniok pyuresi bilan xizmat qiladi.

Tayyorlanishi

tahrir

Pule moambe (fransuzcha „palma moyi sousidagi tovuq“)[2] tovuq goʻshtini moambe (palma yogʻi) va ismaloqda[3] qaynatib, soʻngra piri- piri yoki qizil qalampir kabi ziravorlar qoʻshib tayyorlanadi. Odatda shirin kartoshka, jigarrang piyoz, qattiq qaynatilgan tuxum va maydalangan palma yongʻogʻi sousi bilan dasturxonga marhamat qilinadi[4][5]. Moambe tovuqiga guruch yoki kassava pastasi ham qoʻshilishi mumkin[6][7]. Tovuq oʻrdak yoki baliq bilan almashtirilishi mumkin[5][8].

Kichik boʻlaklarga boʻlingan tovuq tuzlanadi, murch, sarimsoq va limon sharbati bilan ziravorlanadi, shundan soʻng u kamida yarim soat davomida marinadlash uchun qoldiriladi.

Kastryulkada dimlash uchun dende yogʻida halqa qilib kesilgan piyoz qovuriladi. Piyoz bilan tovuq ham yengil qovuriladi, mayda toʻgʻralgan pomidor va dafna yaprogʻi qoʻshiladi, hammasi qopqoq ostida kamida 1 soat davomida dimlanadi. Jarayonning oʻrtasida kichik halqalarga boʻlingan bamiya mevalari qoʻshiladi, shundan soʻng taom yumshoq boʻlgunga qadar dimlanadi.

Ushbu taomning yana bir mashhur varianti — Muamba de Galinya, yeryongʻoq sousidagi tovuq[9].

Mashhurlik

tahrir

Moambe tovuqi Kongo Demokratik Respublikasida milliy taomi hisoblanadi[10]. Shuningdek, u Gabon milliy taomi hisoblanadi, u yerda u poulet nyembwe nomi bilan tanilgan va Angolada moamba de galinha[6] nomi bilan tanilgan, garchi Angola taomi „sof braziliyalik“ kelib chiqishi[11]. Bu Belgiyada keng tarqalgan uy sharoitida tayyorlanadigan taomidir[12]. Angola uslubidagi moambe tovuqini Portugaliyada topish mumkin[13].

Manbalar

tahrir
  1. Vadim Dyomin. Angola: Puteshestvie vo vremeni. Chast pervaya. ISBN 5041797226, 9785041797225
  2. The World Cookbook: The Greatest Recipes from Around the Globe, 2nd Edition [4 Volumes]: The Greatest Recipes from Around the Globe. ABC-CLIO, 15-yanvar 2014-yil — 473-bet. ISBN 978-1-61069-469-8. 
  3. Through Africa: The Overlanders' Guide. Bradt Publications, 1991 — 73-bet. ISBN 978-0-946983-65-0. 
  4. The Belgian Congo Today, 1952 — 522-bet. 
  5. 5,0 5,1 Ken Albala. Food Cultures of the World Encyclopedia. ABC-CLIO, 2011 — 37-bet. ISBN 978-0-313-37626-9. 
  6. 6,0 6,1 Hobbs, Jane-Anne. „15 of Africa's favorite dishes“. CNN Travel (12-iyul 2017-yil).
  7. William LeMaire. Crosscultural Doctoring: On and Off the Beaten Path. BookCountry, 8-yanvar 2014-yil — 27-bet. ISBN 978-1-4630-0341-8. 
  8. Encyclopedia of World Travel. Doubleday, 1979 — 359-bet. ISBN 978-0-385-14669-2. 
  9. Vadim Dyomin. Angola: Puteshestvie vo vremeni. Chast shestaya. ISBN 5042170286, 9785042170287
  10. Lucy M. Long. Ethnic American Food Today: A Cultural Encyclopedia. Rowman & Littlefield Publishers, 17-iyul 2015-yil — 157-bet. ISBN 978-1-4422-2731-6. 
  11. Alan Davidson. The Penguin Companion to Food. Penguin Books, 2002 — 24-bet. ISBN 978-0-14-200163-9. 
  12. Diana Miryong Natermann. Pursuing Whiteness in the Colonies: Private Memories from the Congo Freestate and German East Africa (1884-1914). Waxmann Verlag, 2018 — 185-bet. ISBN 978-3-8309-8690-4. 
  13. Darwin Porter. Frommer's Portugal. Macmillan USA, 1970 — 100-bet. ISBN 978-0-471-77124-1.