Myriam Spiteri Debono yoki Miriam Spiteri Debono (1952-yil 25-oktyabrda tugʻilgan)[1] — maltalik siyosatchi, Maltaning oʻn birinchi va hozirgi prezidenti. Bu lavozimga saylangan birinchi gozitan ayolidir. Shuningdek, 1996-yildan 1998-yilgacha Malta[2][3] Vakillar palatasi spikeri va bu lavozimni egallagan birinchi ayol boʻlgan[4].

Myriam Spiteri Debono
Vakillar palatasi spikeri
Mansab davri
1996-yil sentyabr – 1998-yil oktyabr
Oʻtmishdoshi Lawrence Gonzi
Vorisi Anton Tabone
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Miriam Zammit

25-oktyabr 1952-yil (1952-10-25) (72 yosh)
Viktoriya, Gozo, Malta toj koloniyasi
Siyosiy partiyasi Mehnat
Turmush oʻrtogʻi Anthony Spiteri Debono
Bolalari 3
Taʼlim Malta universiteti
Kasbi siyosatchi

Yoshligi va faoliyati

tahrir

Spiteri Debono Gozoda, Pawlu Zammit oilasida tugʻilgan[5]. Gozoda boshlang'ich taʼlimini olgan va keyinchalik Malta universitetida oʻqigan, bu yerda ingliz adabiyoti va tilshunosligi boʻyicha tahsil olgan va oʻqishni 1973-yilda tamomlagan[6]. Shuningdek, huquqshunoslik fakultetida tahsil olgan va 1980-yilda notarius fakultetini tamomlagan[7][6].

Birinchi davlat lavozimiga tayinlanishi kooperativlar kengashi raisi va gender tengligi boʻyicha komissiyaning taʼsischi aʼzoligi boʻlgan[7].

Beshta umumiy saylovda (1981, 1987, 1992, 1996, 2003) Malta Mehnat partiyasidan nomzod boʻlgan, ammo saylanmagan[8]. Biroq, 1982-yilda partiyaning milliy ijroiya organiga saylangan[6].

Spiteri Debono 1993―1996-yillarda Partit Laburistaning ayollar boʻlimi prezidenti boʻlib ishlagan[9][10].

1996-yil sentyabr oyida Bosh vazir Alfred Sant tomonidan Maltaning Vakillar palatasi spikeri etib tayinlangan[11]. Maltada bu lavozimda xizmat qilgan birinchi ayol boʻlgan va 1998-yil oktyabr oyida uning oʻrniga Anton Tabone kelgan[4][11].

2023-yil yanvar oyida Millatchilar partiyasi tomonidan standartlar boʻyicha komissari lavozimiga taklif qilingan, ammo bu lavozimga mos kelmasligi va lavozimni egallashdan manfaatdor emasligini daʼvo qilib, rasman koʻrib chiqishdan bosh tortgan[12].

Prezidentlik faoliyati

tahrir

2024-yilning 21-martida Malta Respublikasi Prezidenti etib tayinlanish uchun birinchi nomzod boʻlgani xabar qilingan[13][14]. Keyingi hafta bu xabar Bosh vazir va Muxolifat yetakchisi idoralari tomonidan eʼlon qilingan qoʻshma bayonotda tasdiqlangan[15]. Malta Vakillar palatasi 2024-yil 27-martda Spiteri Debononi Maltaning 11-prezidenti etib saylash uchun bir ovozdan yoqlab ovoz bergan va shu jumladan prezidentlikka nomzodning uchdan ikki qismi parlament tomonidan maʼqullanishi talabi bilan 2020-yilgi yangi konstitutsiyaviy islohotlardan foydalangan holda saylangan birinchi prezident etib saylangan[7].

Spiteri Debono Agata Barbara va Marie Louise Coleiro Precadan keyin Malta prezidenti lavozimini egallagan uchinchi ayoldir[16]. Shuningdek, Anton Buttigieg va Ċensu Tabonedan keyin Gozodan ushbu lavozimga tayinlangan uchinchi shaxsdir[7].

2024-yil 4-aprelda inauguratsiya boʻlib oʻtgan[17].

Tayinlangan paytda texnofob ekanligini tan olgan; flip telefonga ega boʻlib, oʻz xatlari va boshqa yozishmalarini yordamchiga aytib berishni afzal koʻrgan, elektron pochta xabarlarini erining nomidagi elektron pochta manziliga qoldirgan[18].

Shaxsiy hayoti

tahrir

Spiteri Debono kattalar hayotining koʻp qismini Maltaning Birkirkara shahrida oʻtkazgan[10]. Notarius Anthony Spiteri Debono bilan turmush qurgan va ularning Elena, George va Maria Kristina ismli uchta farzandi bor. Spiteri Debono va turmush oʻrtogʻining toʻrt nabirasi bor: Aleksandra, Pol, Pippa va Beppe[19].

Manbalar

tahrir
  1. MIN HI MYRIAM SPITERI DEBONO (Maltese)
  2. „Parlament Ta' Malta“. www.parlament.mt. 2014-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyun.
  3. „Parliament's Standing Orders 'only stencilled papers' - The Malta Independent“. www.independent.com.mt. Qaraldi: 2017-yil 4-iyun.
  4. 4,0 4,1 „Kristy Debono to chair this evening's plenary session“. Qaraldi: 2017-yil 4-iyun.
  5. Sciberras. „Watch: 'Don't Put Your Trust In Princes' - Malta's New President Shares Late Father's Words Of Wisdom“ (en-GB). Lovin Malta (2024-yil 5-aprel). Qaraldi: 2024-yil 6-aprel.
  6. 6,0 6,1 6,2 Meilak. „Who is Myriam Spiteri Debono, the former Speaker set to become the next President?“ (en). MaltaToday.com.mt. Qaraldi: 2024-yil 1-aprel.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Magri. „Parliament Unanimously Approves Myriam Spiteri Debono as Malta's next President“ (en-gb). Times of Malta (2024-yil 27-mart). Qaraldi: 2024-yil 27-mart.
  8. Newsroom. „Notary Myriam Spiteri Debono is Malta's third female President and third Gozitan president“ (en-GB). TVMnews.mt (2024-yil 28-mart). Qaraldi: 2024-yil 29-mart.
  9. Ltd. „Press digest“ (2013-yil 3-noyabr). Qaraldi: 2017-yil 4-iyun.
  10. 10,0 10,1 Zammit. „What do they think of Myriam Spiteri Debono?“ (en-gb). Times of Malta (2024-yil 31-mart). Qaraldi: 2024-yil 31-mart.
  11. 11,0 11,1 „Speaker of the House - Hon. Myriam Spiteri Debono, Eighth Legislature (1996 - 1998)“. Parlament.mt.
  12. Xuereb. „Ex-Labour speaker not interested in standard commissioner job“ (en-gb). Times of Malta (2023-yil 5-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 21-mart.
  13. Grech. „Myriam Spiteri Debono is frontrunner to become next President of the Republic“ (en-gb). Times of Malta (2024-yil 21-mart). Qaraldi: 2024-yil 21-mart.
  14. Sansone. „Myriam Spiteri Debono could be the next president“ (en). MaltaToday.com.mt. Qaraldi: 2024-yil 21-mart.
  15. Arena. „Government and Opposition in agreement on Presidential picks“ (en-gb). Times of Malta (2024-yil 26-mart). Qaraldi: 2024-yil 26-mart.
  16. Teuma, Owen. „Id-deputati kollha tal-Parlament jivvutaw favur Myriam Spiteri Debono bħala President“ (2024-yil 27-mart).
  17. Arena. „Myriam Spiteri Debono is sworn in as 11th President of Malta“ (en-gb). Times of Malta (2024-yil 4-aprel). Qaraldi: 2024-yil 4-aprel.
  18. Zammit. „Watch: President: ‘We’re slowly losing the sense of what’s right and wrong’“ (en-gb). Times of Malta (2024-yil 7-aprel). Qaraldi: 2024-yil 7-aprel.
  19. „Biography: President of Malta Myriam Spiteri Debono - The Malta Independent“. www.independent.com.mt. Qaraldi: 2024-yil 6-aprel.