Narzulla Haydariy

Narzulla Haydariy (1900-yil 10-sentyabr, Samarqand, Rossiya imperiyasi – 1938-yil, Dushanbe, Tojikiston SSR, SSSR) – tojik adabiyotshunosi, tarjimon. U tojik filologiyasi asoschilaridan biri.

Narzulla Haydariy
Tavalludi	10-sentyabr, 1900-yil Samarqand, Rossiya imperiyasi
Vafoti	1938-yil Dushanbe, Tojikiston SSR, SSSR
Fuqaroligi	Rossiya → SSSR

Hayoti

Narzulla Haydariy 1900-yil 10-sentyabr kuni Rossiya imperiyasiga qarashli boʻlgan Samarqand viloyatida tugʻilgan. U oʻrta maktabni tugatgach, 1918-yili Boku davlat pedagogika institutiga qabul qilinadi. Ushbu oliygohni 1922-yilda muvaffaqiyatli tamomlaydi. 1923-yilda Oʻrta Osiyo davlat universitetining sharqshunoslik fakultetida oʻqituvchilik qilgan. Ushbu oliygohda 1927-yilgacha faoliyat yuritgan. 1928-yilda Tojikiston maorif komissariati huzuridagi ilmiy kengashga aʼzo boʻladi. Narzulla Haydariy 1930-yil Stalinobod (hozirgi Dushanbe shahri)ga koʻchib keladi. Bundan soʻng, Tojikiston maorif komissariati huzuridagi ilmiy-tadqiqot institutining tojik tili boʻlimiga rahbarlik qilgan. U 1932-yil Rossiya fanlar akademiyasining Tojikistondagi filialining adabiyot kafedrasi mudiri etib tayinlanadi. Narzulla Haydariy 1933-yildan 1938-yilgacha Dushanbe davlat pedagogika institutida tarix fanidan dars bergan. Narzulla Haydariy 1938-yilda Tojikiston SSR tarkibidagi Dushanbe shahrida vafot etadi.

Ijodi

U 20-asrning 20-yillarida ijodga kirib kelib, tojik tili va adabiyoti, uning imloviy qoidalari hamda uning terminologiyasi haqida izlanishlar olib bordi. U 1932-yilda chop etilgan „Ruscha-tojikcha lugʻat“ni tuzishda bevosita ishtirok etgan. Narzulla Haydariy ikki fors shoirlari Abulqosim Firdavsiy va Sadriddin Ayniyning toʻliq hayoti va ijodini oʻrganib chiqadi. Izlanishlari natijasida, maqolalarining 1933-yilda tojik ommaviy axborot vositalarida eʼlon qiladi. Narzulla Haydariyning 1930-yilda „Mehnat bilimi“ nomli kitobi nashrdan chiqqan.