Hamroqul Nosirov
Hamroqul Nosirov (1904-yil, Jizzax viloyati – 1978-yil 7-oktyabr, Jizzax) – qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishining novatori, Oʻzbekiston SSR Jizzax viloyati Moskva kolxozi raisi, ikki karra Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1957, 1978)[1][2].
| Hamroqul Nosirov | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1904-yil |
| Vafoti |
7-oktyabr 1978-yil Jizzax |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Mukofotlari |
  |
Hayoti tahrir
Nosirov [[1904-yil]da Turkiston o'lkasi Samarqand viloyati Jizzax tumanidagi Suvangarlik qishlogʻida (hozirgi Oʻzbekiston Jizzax viloyati Sharof Rashidov tumani) kambagʻal dehqon oilasida tugʻilgan. Millati oʻzbek. 1920-yillarning oxirida Oʻzbekiston SSR Samarqand tumanida kolxozlar tashkil etila boshlaganida, u darhol Jizzaxdagi birinchi qishloq xoʻjaligi arteliga qoʻshildi. Dastlab oddiy kolxozchi boʻlib ishlagan, 1931-yildan „10 yil oktyabr“ kolxozining chorvachilik fermasiga rahbarlik qilgan.
1944-yilda Malenkov kolxozi (1957-yildan – Moskva kolxozi) raisligiga saylangan. U raislik davrida kolxozni ortda qolishdan oldingi safga olib chiqdi. 1945-yilda, Nosirov rais etib saylanganidan bir yil oʻtib, xoʻjalikda urush yillarida birinchi marta paxta, gʻalla, sabzavot hosildorligi, sut mahsuldorligi oshdi. Davlatga mahsulot yetkazib berish rejasi barcha koʻrsatkichlar boʻyicha ortigʻi bilan bajarildi. Bir kunlik ish haqi ikki baravar koʻpaydi, shuning uchun kolxozchilar daromadlarining katta qismini Gʻalaba jamgʻarmasiga berishdi. 1947-yilda u KPSS aʼzoligiga qabul qilindi.
1950-yilda kolxoz 15 ta qoʻshni zaif xoʻjalikni oʻzlashtirdi. Tez orada birlashgan kolxozda paxta hosildorligi gektariga 17 sentnerdan 35 sentnerga koʻtarildi. Respublikada birinchilardan boʻlib Nosirov nomidagi kolxoz paxta ekishning kvadrat-klaster usulini qoʻlladi va dalalarga ikki yoʻnalishda mexanizatsiyalashgan ishlov berildi. 1956-yilda har gektardan olingan paxta hosili oʻtgan yilga nisbatan 6 sentnerga oshdi. Yil oxirida kolxoz kashshof nomini oldi va Lenin ordeni bilan taqdirlandi.
SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1957-yil 11-yanvardagi Farmoni bilan sovet paxtachiligini rivojlantirishda erishilgan ulkan muvaffaqiyatlar, paxta yetishtirishda fan yutuqlari va ilgʻor tajribadan keng foydalanilganligi va paxta yetishtirishda erishilgan yutuqlar uchun Nosirov Hamroqul Sotsialistik Mehnat Qahramoni unvoni bilan Lenin ordeni hamda „Oʻroq va Bolgʻa“ oltin medali bilan taqdirlangan[3].
Fermer xoʻjaligi yildan-yilga rivojlanib, mustahkamlanib bordi. Rais mehnatni tashkil etishning yangi shakllarini izlashdan toʻxtamadi. 1960-yillarning boshlarida Nosirov kolxozchilarning daromadlarini toʻgʻridan-toʻgʻri unumdorlikka, har bir kishi sarflagan mehnat miqdoriga bogʻliq qildi: u brigadalarda oʻzini oʻzi moliyalashtirishni joriy qildi. 1967-yilda rais tashabbusi bilan kolxozda boʻsh yerlar – ilgari foydalanilmagan choʻl va qurgʻoqchil yerlar oʻzlashtirildi. Kuzdayoq kolxoz dastlabki 300 gektar boʻsh yerni oʻzlashtirdi.
Manbalar tahrir
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ „Насыров, Хамракул“. Qaraldi: 2023-yil 15-sentyabr.
- ↑ В. Попондопуло. Колхозный вожак. // Правда Востока. — 1958. — 14 мар. С. 2..
Havolalar tahrir
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |