Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi madhiyasi

Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi davlat madhiyasi sobiq Ittifoqdagi Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasining mintaqaviy madhiyasi edi. Madhiya 1944-yilda yaratilgan va 1945-yildan 1992-yilgacha foydalanilgan[1].

Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Sulaymon Rustam, Samad Vurgun, Husayn Orif
Bastakor Uzeyir Hojibeyov
Qabul qilindi 1945-yil
Bekor qilindi

1991-yil (qo'shiq matni bilan)

1992-yil (faqat musiqa)
Audio
Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi madhiyasi

Tarixi

tahrir

1930-yilda Sovet respublikasi tashkil topganidan 10 yil oʻtgach (va u Zakavkaziya SFSR tarkibida boʻlganida) ozarbayjon bastakori Uzeyir Hojibeyov yangi madhiyaning soʻzlarini va musiqasini yozdi. Hojibeyov ilk premyerasini 1930-yil 28-aprelda Bokuda oʻtkazdi. Biroq madhiyaning davlat madhiyasi sifatida qabul qilinishi haqida deyarli hech qanday maʼlumot berilmagan.

Madhiyani Ozarbayjonning hozirgi davlat madhiyasini ham bastalagan Uzeyir Hojibeyov bastalagan[2]. Sulaymon Rustam, Samad Vurgʻun va Husayn Orif 1978-yilda Iosif Stalin haqidagi eslatmalarni olib tashlash uchun oʻzgartirilgan qoʻshiq matnlarini yozdilar. Sovet Ittifoqi respublikalarining koʻplab milliy madhiyalari singari, bu qoʻshiq Vladimir Leninni (va sobiq Iosif Stalinni), Oktyabr inqilobi va kommunizmni madh etgan. Unda Sovet Ittifoqi respublikalarining doʻstligi ham yuksak baholangan. Ushbu madhiya Ozarbayjon mustaqillikka erishgandan keyin 1992-yilgacha Ozarbayjon marshi tiklangunga qadar madhiya sifatida ishlatilgan.

1978-yilda Ozarbayjon SSRning yangi Konstitutsiyasi qabul qilinganda Husayn Orif madhiya matniga maʼlum oʻzgartirishlar kiritdi, musiqani Niyoziy tahrir qildi. 1978-yil Konstitutsiyasining 182-moddasiga asosan Ozarbayjon SSR Davlat madhiyasi Ozarbayjon SSR Oliy Soveti Prezidiumi tomonidan tasdiqlandi.

1992-yil 27-mayda Ozarbayjon Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisidagi qonun qabul qilindi. Ozarbayjon Respublikasining 1993-yil 2-martdagi „Ozarbayjon Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisidagi Nizomni tasdiqlash toʻgʻrisida“gi Qonuniga muvofiq, Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisidagi Nizom Prezidiumning Farmoni bilan tasdiqlangan. Ushbu qaror boʻyicha Ozarbayjon SSR Oliy Kengashining 1984-yil 12-sentyabrdagi qarori oʻz kuchini yoʻqotdi[3].

1978-1992 versiyasi

tahrir
Krill alifbosida IPA transkripsiyasi Lotin yozuvi (1991—1992) Zamonaviy lotin alifbosida

Azәrbaјҹan! Chichәklәnәn respublika, shanli diјar!
Gadir sovet ellәrindә һәm azadsan, һәm bәxtiјar.
Oktјabrdan gүvvәt alib sәn govushdun sәadәtә,
Algish olsun bu һүnәrә, algish olsun bu gүdrәtә!

Xor:
Јolumuz Lenin јoludur, partiјadir rәһbәrimiz,
Kommunizmin ҝүnәshilә nurlanaҹag sәһәrimiz.
Biz ҝedirik ҝәlәҹәјә galiblәrin ҹәrҝәsindә,
Јasha, јasha, Azәrbaјҹan, bөјүk sovet өlkәsindә!

Odlar јurdu, bu agʻ ҝүnlәr el ҝүҹүnүn bәһrәsidir,
Gәһrәmanlig, bir dә һүnәr azad insan һәvәsidir.
Nәsillәrdәn-nәsillәrә јadiҝardir dәјanәtin,
Kommunizmә biz ҝedirik, sira mөһkәm, addim mәtin.

Xor

Rәshadәtli rus xalgidir dostlug, birlik baјragdari,
Mүgәddәsdir, sarsilmazdir dost ellәrin bu ilgari.
Gardash xalglar birliјindәn aldig ҝүҹү, gүdrәti biz,
Goј var olsun bu ittifag — shanli Sovet Vәtәnimiz!

Xor[4][5]

[ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ‖ t͡ʃit͡ʃæclænæn ɾespublikɑ ǀ ʃɑŋɫɯ dijɑɾ ‖]
[ɡɑdiɾ sovet elːæɾindæ hæm ɑzɑd̥sɑn ǀ hæm bæχtijɑɾ ‖]
[oktjɑbɾ̩dɑŋ ɡyvːæt ɑɫɯb̥ sæŋ ɡovuʃdun sæɑdætæ ǀ]
[ɑɫɡɯʃ oɫsum bu hynæɾæ ǀ ɑɫɡɯʃ oɫsum bu ɡydɾætæ ‖]

[χoɾ]
[joɫumuz leniɲ joɫuduɾ ǀ pɑɾtijɑdɯɾ ɾæhbæɾimiz ǀ]
[komːunizmiɲ ɟynæʃilæ nuɾɫɑnɑd͡ʒɑχ ʃæhæɾimiz ‖]
[bizʲ ɟediɾiç ɟælæd͡ʒæjæ ɡɑliblæɾin d͡ʒæɾɟæsindæ ǀ]
[jɑʃɑ jɑʃɑ ǀ ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ǀ bœjyç sovet œʎcæsindæ ‖]

[odɫɑɾ juɾdu ǀ bu ɑʝ ɟynlæɾ eʎ ɟyd͡ʒynym bæhɾæsidiɾ ǀ]
[ɡæhɾæmɑŋɫɯχ ǀ biɾ dæ hynæɾ ɑzɑd insɑn hævæsidiɾ ǁ]
[næsilːæɾdæn næsilːæɾæ jɑdiɡɑɾdɯɾ dæjɑnætin ǀ]
[komːunizmæ bizʲ ɟediɾiç ǀ sɯɾɑ mœhcæm ǀ ɑdːɯm mætin ‖]

[χoɾ]

[ɾæʃɑdætli ɾus χɑɫɡɯdɯɾ dostɫuχ ǀ biɾliç bɑjɾɑɡdɑɾɯ ǀ]
[myɡædːæsdiɾ ǀ sɑɾsɯɫmɑzdɯɾ dost elːæɾim bu iɫɡɑɾɯ ‖]
[ɡɑɾdɑʃ χɑɫɡɫɑɾ biɾlijindæn ɑɫdɯχ ɟyd͡ʒy ǀ ɡydɾæti biz ǀ]
[ɡoj vɑɾ oɫsum bu itːifɑχ ǀ ʃɑŋɫɯ sovet vætænimiz ‖]

[χoɾ]

Azärbaycan! Çiçäklänän respublika, şanlı diyar!
Qadir sovet ellärindä häm azadsan, häm bäxtiyar.
Oktyabrdan qüvvät alıb sän qovuşdun säadätä,
Alqış olsun bu hünärä, alqış olsun bu qüdrätä!

Xor:
Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rähbärimiz,
Kommunizmin günäşilä nurlanacaq sähärimiz.
Biz gedirik gäläcäyä qaliblärin cärgäsindä,
Yaşa, yaşa, Azärbaycan, böyük sovet ölkäsindä!

Odlar yurdu, bu ağ günlär el gücünün bähräsidir,
Qährämanlıq, bir dä hünär azad insan häväsidir.
Näsillärdän-näsillärä yadigardır däyanätin,
Kommunizmä biz gedirik, sıra möhkäm, addım mätin.

Xor

Räşadätli rus xalqıdır dostluq, birlik bayraqdarı,
Müqäddäsdir, sarsılmazdır dost ellärin bu ilqarı.
Qardaş xalqlar birliyindän aldıq gücü, qüdräti biz,
Qoy var olsun bu ittifaq — şanlı Sovet Vätänimiz!

Xor

Azərbaycan! Çiçəklənən respublika, şanlı diyar!
Qadir sovet ellərində həm azadsan, həm bəxtiyar.
Oktyabrdan qüvvət alıb sən qovuşdun səadətə,
Alqış olsun bu hünərə, alqış olsun bu qüdrətə!

Xor:
Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rəhbərimiz,
Kommunizmin günəşilə nurlanacaq səhərimiz.
Biz gedirik gələcəyə qaliblərin cərgəsində,
Yaşa, yaşa, Azərbaycan, böyük sovet ölkəsində!

Odlar yurdu, bu ağ günlər el gücünün bəhrəsidir,
Qəhrəmanlıq, bir də hünər azad insan həvəsidir.
Nəsillərdən-nəsillərə yadigardır dəyanətin,
Kommunizmə biz gedirik, sıra möhkəm, addım mətin.

Xor

Rəşadətli rus xalqıdır dostluq, birlik bayraqdarı,
Müqəddəsdir, sarsılmazdır dost ellərin bu ilqarı.
Qardaş xalqlar birliyindən aldıq gücü, qüdrəti biz,
Qoy var olsun bu ittifaq — şanlı Sovet Vətənimiz!

Xor[1][6]

1944-1978 versiyasi

tahrir
Krill alifbosida
(1939—1958)
Krill alifbosida
(1958-yildan keyin)
IPA transkripsiyasi

Azәrbayҹan — dүnya ҝөrmүsh bu shәrәfli, shanli diyar,
Vәtәn eshgi babalardan galmish әziz bir yadiҝar.
Ganli dөyүsh meydaninda biz yaratdig agʻ ҝүnlәri -
Nәsillәrdәn-nәsillәrә yurdumuzun shөһrәti var.

Goy var olsun Azәrbayҹan, odlar yurdu — ana vәtәn
Goҹa Shәrgә ҝүnәsh dogʻur yurdumuzun gүdrәtindәn…
Bayragʻimiz-sotsializmin gardash ellәr dүnyasidir,
Yasha vәtәn! Xalgimizin shәrәfisәn, shөһrәtisәn.

Ustadimiz bөyүk Lenin — shanli zәfәr bayragʻimiz,
Rәһbәrimiz Stalindir — bizim һәyat nөvragʻimiz.
Ҝөzәl Baki! Gүdrәtindәn ilһam alir Azәrbayҹan -
Azad elli, azad ҝүnlү dogʻma Sovet torpagʻimiz.

Goy var olsun Azәrbayҹan, odlar yurdu — ana vәtәn
Goҹa Shәrgә ҝүnәsh dogʻur yurdumuzun gүdrәtindәn…
Bizim torpag insanligʻin bir sәadәt oҹagʻidir,
Yasha vәtәn! Xalgimizin shәrәfisәn, shөһrәtisәn.

Gardashimiz rus xalgidir azadligʻin bayragdari,
Ganimizla suvarmishig bu dostlugʻu, bu ilgari,
Yer үzүnүn shөһrәtidir shanli Sovet torpagʻimiz -
Bu torpagda chichәk achdi insanligʻin ilk baһari…

Goy var olsun Azәrbayҹan, odlar yurdu — ana vәtәn
Goҹa Shәrgә ҝүnәsh dogʻur yurdumuzun gүdrәtindәn…
Algish bizim azad zәһmәt, azad viҹdan dүnyasina!
Yasha vәtәn! Xalgimizin shәrәfisәn, shөһrәtisәn.

Azәrbaјҹan — dүnјa ҝөrmүsh bu shәrәfli, shanli diјar,
Vәtәn eshgi babalardan galmish әziz bir јadiҝar.
Ganli dөјүsh meјdaninda biz јaratdig agʻ ҝүnlәri -
Nәsillәrdәn-nәsillәrә јurdumuzun shөһrәti var.

Goј var olsun Azәrbaјҹan, odlar јurdu — ana vәtәn
Goҹa Shәrgә ҝүnәsh dogʻur јurdumuzun gүdrәtindәn…
Baјragʻimiz-sosializmin gardash ellәr dүnјasidir,
Јasha vәtәn! Xalgimizin shәrәfisәn, shөһrәtisәn.

Ustadimiz bөјүk Lenin — shanli zәfәr baјragʻimiz,
Rәһbәrimiz Stalindir — bizim һәјat nөvragʻimiz.
Ҝөzәl Baki! Gүdrәtindәn ilһam alir Azәrbaјҹan -
Azad elli, azad ҝүnlү dogʻma Sovet torpagʻimiz.

Goј var olsun Azәrbaјҹan, odlar јurdu — ana vәtәn
Goҹa Shәrgә ҝүnәsh dogʻur јurdumuzun gүdrәtindәn…
Bizim torpag insanligʻin bir sәadәt oҹagʻidir,
Јasha vәtәn! Xalgimizin shәrәfisәn, shөһrәtisәn.

Gardashimiz rus xalgidir azadligʻin baјragdari,
Ganimizla suvarmishig bu dostlugʻu, bu ilgari,
Јer үzүnүn shөһrәtidir shanli Sovet torpagʻimiz -
Bu torpagda chichәk achdi insanligʻin ilk baһari…

Goј var olsun Azәrbaјҹan, odlar јurdu — ana vәtәn
Goҹa Shәrgә ҝүnәsh dogʻur јurdumuzun gүdrәtindәn…
Algish bizim azad zәһmәt, azad viҹdan dүnјasina!
Јasha vәtәn! Xalgimizin shәrәfisәn, shөһrәtisәn.

[ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ‖ dyɲjɑ ɟœɾmyʃ bu ʃæɾæfli ǀ ʃɑŋɫɯ dijɑɾ ǀ]
[vætæn eʃgi bɑbɑɫɑɾdɑŋ gɑɫmɯʃ æziz biɾ jɑdiɟɑɾ ǀ]
[gɑŋɫɯ dœjyʃ mejdɑnɯndɑ bizʲ jɑɾɑtdɯχ ɑʝ ɟynlæɾi ǀ]
[næsilːæɾdæn næsilːæɾæ juɾdumuzun ʃœhɾæti vɑɾ ‖]

[goj vɑɾ oɫsun ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ǀ odɫɑɾ juɾdu ǀ ɑnɑ vætæn]
[god͡ʒɑ ʃæɾgæ ɟynæʃ doɣuɾ juɾdumuzuŋ gydɾætindæn ‖]
[bɑjɾɑɣɯmɯz̥ sosiɑlizmiŋ gɑɾdɑʃ elːæɾ dyɲjɑsɯdɯɾ ǀ]
[jɑʃɑ vætæn ‖ χɑɫgɯmɯzɯn ʃæɾæfisæn ǀ ʃœhɾætisæn ‖]

[ustɑdɯmɯz bœjyç lenin ǀ ʃɑŋɫɯ zæfæɾ bɑjɾɑɣɯmɯz ǀ]
[ɾæhbæɾimiz̥ stɑlindiɾ ǀ bizim hæjɑt nœyɾɑɣɯmɯz ‖]
[ɟœzæl bɑcɯ ‖ gydɾætindæn ilhɑm ɑɫɯɾ ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ǀ]
[ɑzɑd elːi ǀ ɑzɑd ɟynly doɣmɑ sovet toɾpɑɣɯmɯz ‖]

[goj vɑɾ oɫsun ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ǀ odɫɑɾ juɾdu ǀ ɑnɑ vætæn]
[god͡ʒɑ ʃæɾgæ ɟynæʃ doɣuɾ juɾdumuzuŋ gydɾætindæn ‖]
[bizim toɾpɑg insɑŋɫɯɣɯn biɾ sæɑdæt old͡ʒɑɣɯdɯɾ ǀ]
[jɑʃɑ vætæn ‖ χɑɫgɯmɯzɯn ʃæɾæfisæn ǀ ʃœhɾætisæn ‖]

[gɑɾdɑʃɯmɯz ɾus χɑɫgɯdɯɾ ɑzɑdɫɯɣɯm bɑjɾɑgdɑɾɯ ǀ]
[gɑnɯmɯzɫɑ suvɑɾmɯʃɯɣ bu dostluɣu ǀ bu iɫgɑɾɯ ǀ]
[jeɾ yzynyn ʃœhɾætidiɾ ʃɑŋɫɯ sovet toɾpɑɣɯmɯz ǀ]
[u toɾpɑgdɑ t͡ʃit͡ʃæç ɑt͡ʃdɯ insɑŋɫɯɣɯn iʎç bɑhɑɾɯ ‖]

[goj vɑɾ oɫsun ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ǀ odɫɑɾ juɾdu ǀ ɑnɑ vætæn]
[god͡ʒɑ ʃæɾgæ ɟynæʃ doɣuɾ juɾdumuzuŋ gydɾætindæn ‖]
[ɑɫɡɯʃ bizim ɑzɑd zæhmæt ǀ ɑzɑd vid͡ʒdɑn dyɲjɑsɯnɑ ǀ]
[jɑʃɑ vætæn ‖ χɑɫgɯmɯzɯn ʃæɾæfisæn ǀ ʃœhɾætisæn ‖]

Tarjimalar

tahrir
Inglizcha tarjima (1944-1978 versiya) Inglizcha tarjima (1978-1992 versiya)

Azerbaijan — the world has seen this glorious, glorious land,
Memory of a dear fathers who love the motherland,
Bloody Days on the battlefield, we have created a network -
From generation to generation our country’s reputation.


Whether you have to let of the Land of Fire — Motherland
East of the sunʼs power arises from the old country.
World of sister provinces flag of socialism,
Long live the homeland! Azerbaijan our people, Azerbaijan.

Master of Lenin — a glorious victory flag,
Stalinʼs leadership — strong our life.
Beautiful Baku is inspired by the power of Azerbaijan -
Handed release, release-time native Soviet land.



Brother-bearer of freedom for the Russian people,
Blood of heroes this friendship united,
The earth the glorious Soviet land -
This is the first spring in the soil of humanity blossomed.


| <poem>Azerbaijan! Prosperous country, the glorious land!
Soviet provinces capable of free and blissful.
October has been the strength you have attained happiness,
Blessed be this powerful, blessed be this powerful!


Our way is the way of Lenin, the party leader,
Risen sun city of communism.
We are among the winners going into the future,
Glory, the age of the great Soviet countries!

Land of Fire! This is the result of the power of the white days of rounds,
Heroism, the courage and enthusiasm of a free man.
Diyanet memory from generation to generation,
Communism, we are going to set a firm, steady step.



The valiant Russian people friendly, community-bearer,
Sacred, it up our friendly hands.
Union of fraternal peoples have the power, the power of we
Letʼs get this alliance — the glorious Soviet Motherland!

Rus tiliga tarjima (1944-1978 versiya) Rus tiliga tarjima (1978-1992 versiya)

Азербайджан! Цветущий край, на весь ты свет прославлен вновь!
От наших дедов и отцов мы взяли к Родине любовь.
Из рода в род, из года в год Отчизны слава всё растёт.
За нашу Родину, за честь в боях мы проливали кровь.

Так славься, наш Азербайджан, отчизна-мать, страна огня,
И озаряй седой Восток сияньем солнечного дня.
Врагам вовек не сокрушить социализма светлый строй.
С тобой, отечество, вперёд идём мы, честь твою храня.

Наш Ленин жив у нас в сердцах, он знамя счастья и побед.
И Сталин — наш великий вождь, в труде, в бою он жизни свет.
Родной Баку, тобою горд и вдохновлён Азербайджан,
В стране Советов обрели своё мы счастье и расцвет.

Так славься, наш Азербайджан, отчизна-мать, страна огня,
И озаряй седой Восток сияньем солнечного дня.
Ты светоч братства для людей и не погаснешь никогда,
С тобой, отечество, вперёд идём мы, честь твою храня.

Несёт могучий русский брат земле свободы торжество,
И кровью мы скрепили с ним и дружбу нашу, и родство.
Цветёт Советская страна — надежда всех племён и стран,
Взошла здесь первая весна для человечества всего.

Так славься, наш Азербайджан, отчизна-мать, страна огня,
И озаряй седой Восток сияньем солнечного дня.
Ликуй, земля великих прав, земля свободного труда,
С тобой, отечество, вперёд идём мы, честь твою храня.

Азербайджан! Цветущий край, республика, как ты славна!
Навек свободу он обрёл с тобой, Советская страна!
Набравшись сил от Октября, мы счастье, братство обрели,
Так славься, сила всех побед, ты в целом мире лишь одна!

Идём по Ленина пути, нас мудро партия ведёт,
Свет коммунизма озарит наш день, и он уже грядёт.
Победным маршем и в строю шагаем в будущее мы,
В Стране Советов навсегда Азербайджан пускай живёт!

Страна огня! Народ тебе трудом своим дал светлый день,
Наш героизм и мастерство навек прогнали злую тень.
Из рода в род, из года в год Отчизны стойкость всё растёт,
Шагами крепкими мы все идём под коммунизма сень.

Несёт нам храбрый русский брат единства, дружбы торжество,
Святы, незыблемы навек свобода наша и родство.
Мы почерпнули силу, мощь с тобой, единый наш Союз,
Так славься, Родина, ты свет для человечества всего!

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 „National Anthem of Azerbaijan in the Soviet period (p. 4)“. Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan Presidential Library.
  2. Soviet Music and Society under Lenin and Stalin: The Baton and Sickle. Routledge, 2009 — 264-bet. ISBN 978-0415546201. 
  3. „Государственный гимн Азербайджанской ССР“. www.azerbaijans.com. Qaraldi: 5-sentabr 2022-yil.
  4. Gosudarstvenniy gimn Azerbaydjanskoy SSR, simvolika.rsl.ru
  5. Azerbaydjanskaya SSR, SSSR nasha Rodina
  6. Azərbaycan SSR-in Dövlət himni, Azərbaycan :: Baş səhifə

Havolalar

tahrir