Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi madhiyasi
Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi davlat madhiyasi sobiq Ittifoqdagi Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasining mintaqaviy madhiyasi edi. Madhiya 1944-yilda yaratilgan va 1945-yildan 1992-yilgacha foydalanilgan[1].
Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi madhiyasi | |
Soʻz muallif(lar)i | Sulaymon Rustam, Samad Vurgun, Husayn Orif |
---|---|
Bastakor | Uzeyir Hojibeyov |
Qabul qilindi | 1945-yil |
Bekor qilindi |
1991-yil (qo'shiq matni bilan) 1992-yil (faqat musiqa) |
Tarixi
tahrir1930-yilda Sovet respublikasi tashkil topganidan 10 yil oʻtgach (va u Zakavkaziya SFSR tarkibida boʻlganida) ozarbayjon bastakori Uzeyir Hojibeyov yangi madhiyaning soʻzlarini va musiqasini yozdi. Hojibeyov ilk premyerasini 1930-yil 28-aprelda Bokuda oʻtkazdi. Biroq madhiyaning davlat madhiyasi sifatida qabul qilinishi haqida deyarli hech qanday maʼlumot berilmagan.
Madhiyani Ozarbayjonning hozirgi davlat madhiyasini ham bastalagan Uzeyir Hojibeyov bastalagan[2]. Sulaymon Rustam, Samad Vurgʻun va Husayn Orif 1978-yilda Iosif Stalin haqidagi eslatmalarni olib tashlash uchun oʻzgartirilgan qoʻshiq matnlarini yozdilar. Sovet Ittifoqi respublikalarining koʻplab milliy madhiyalari singari, bu qoʻshiq Vladimir Leninni (va sobiq Iosif Stalinni), Oktyabr inqilobi va kommunizmni madh etgan. Unda Sovet Ittifoqi respublikalarining doʻstligi ham yuksak baholangan. Ushbu madhiya Ozarbayjon mustaqillikka erishgandan keyin 1992-yilgacha Ozarbayjon marshi tiklangunga qadar madhiya sifatida ishlatilgan.
1978-yilda Ozarbayjon SSRning yangi Konstitutsiyasi qabul qilinganda Husayn Orif madhiya matniga maʼlum oʻzgartirishlar kiritdi, musiqani Niyoziy tahrir qildi. 1978-yil Konstitutsiyasining 182-moddasiga asosan Ozarbayjon SSR Davlat madhiyasi Ozarbayjon SSR Oliy Soveti Prezidiumi tomonidan tasdiqlandi.
1992-yil 27-mayda Ozarbayjon Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisidagi qonun qabul qilindi. Ozarbayjon Respublikasining 1993-yil 2-martdagi „Ozarbayjon Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisidagi Nizomni tasdiqlash toʻgʻrisida“gi Qonuniga muvofiq, Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisidagi Nizom Prezidiumning Farmoni bilan tasdiqlangan. Ushbu qaror boʻyicha Ozarbayjon SSR Oliy Kengashining 1984-yil 12-sentyabrdagi qarori oʻz kuchini yoʻqotdi[3].
Matn
tahrir1978-1992 versiyasi
tahrirKrill alifbosida | IPA transkripsiyasi | Lotin yozuvi (1991—1992) | Zamonaviy lotin alifbosida |
---|---|---|---|
Azәrbaјҹan! Chichәklәnәn respublika, shanli diјar! |
[ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ‖ t͡ʃit͡ʃæclænæn ɾespublikɑ ǀ ʃɑŋɫɯ dijɑɾ ‖] |
Azärbaycan! Çiçäklänän respublika, şanlı diyar! |
Azərbaycan! Çiçəklənən respublika, şanlı diyar! |
1944-1978 versiyasi
tahrirKrill alifbosida (1939—1958) |
Krill alifbosida (1958-yildan keyin) |
IPA transkripsiyasi |
---|---|---|
Azәrbayҹan — dүnya ҝөrmүsh bu shәrәfli, shanli diyar, |
Azәrbaјҹan — dүnјa ҝөrmүsh bu shәrәfli, shanli diјar, |
[ɑzæɾbɑjd͡ʒɑn ‖ dyɲjɑ ɟœɾmyʃ bu ʃæɾæfli ǀ ʃɑŋɫɯ dijɑɾ ǀ] |
Tarjimalar
tahrirInglizcha tarjima (1944-1978 versiya) | Inglizcha tarjima (1978-1992 versiya) |
---|---|
Azerbaijan — the world has seen this glorious, glorious land, |
Rus tiliga tarjima (1944-1978 versiya) | Rus tiliga tarjima (1978-1992 versiya) |
---|---|
Азербайджан! Цветущий край, на весь ты свет прославлен вновь! |
Азербайджан! Цветущий край, республика, как ты славна! |
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „National Anthem of Azerbaijan in the Soviet period (p. 4)“. Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan Presidential Library.
- ↑ Soviet Music and Society under Lenin and Stalin: The Baton and Sickle. Routledge, 2009 — 264-bet. ISBN 978-0415546201.
- ↑ „Государственный гимн Азербайджанской ССР“. www.azerbaijans.com. Qaraldi: 5-sentabr 2022-yil.
- ↑ Gosudarstvenniy gimn Azerbaydjanskoy SSR, simvolika.rsl.ru
- ↑ Azerbaydjanskaya SSR, SSSR nasha Rodina
- ↑ Azərbaycan SSR-in Dövlət himni, Azərbaycan :: Baş səhifə