Parc des Princes
Parc des Princes
Joyi 24 Rue du Commandant Guilbaud
75016 Parij, Île-de-France, Fransiya
Qachon qurilgan 1970-yil
Qachon ochilgan 1972-yil 25-may

Parc des Princes ( fransuzcha talaffuzi: ​[paʁk de pʁɛ̃s] ) — Fransiyaning Parij shahridagi oʻrindiqli futbol stadioni[1]. U Fransiya poytaxtining janubi-g'arbiy qismida, 16-arrondissementda , Stade Jan-Buen va Stade Rolan Garros yaqinida joylashgan[2][3].

47 929 tomoshabinga moʻljallangan stadion 1974 yildan beri Parij Sen-Jermen futbol klubining uy stadioni hisoblanadi[4][5] 1998 yilda "Stad de Frans" ochilishidan ilgari u Fransiya milliy futbol jamoasi va regbi bo'yicha milliy terma jamoaning uy stadioni bo'lgan[5]. Parc des Princes maydoni rasmiy ravishda Tribune Borelli, Tribune Auteuil, Tribune Paris va Tribune Boulogne deb nomlanuvchi to'rtta yopiq stend bilan o'ralgan[6].

Arxitektor Rojer Taillibert va Siavash Teymuri tomonidan ishlab chiqilgan Parc des Princesning hozirgi ko'rinishdagi versiyasi 1972 yil 25 mayda rasman ochildi, uning qiymati 80-150 million frank[7][8]. Stadion Parijda qurilgan uchinchi stadion bo'lib, birinchisi 1897 yilda, ikkinchisi esa 1932 yilda ochilgan[9].

1983 yilda PSJ,stadionga tashrif buyurgan muhlislar soni bo'yicha rekord qayd etdi, o'shanda 49 575 tomoshabin UEFA Kubogi G'oliblari Kubogi chorak finalida Uotshey ustidan 2:0 hisobidagi g'alabaga guvoh bo'lgan[10]. Biroq, Fransiya regbi ittifoqi terma jamoasi o'yinlarida stadionga muhlislarning tashrif buyurishi mutlaq rekord hisoblanadi. Ular 1989 yilgi Besh Millatlar chempionatida 50 370 tomoshabin oldida Uelsni 31-12 hisobida mag'lub etishdi[11].

Tarixi tahrir

Asosiy stadion (1897–1932) tahrir

Dastlab Stade Vélodrome du Parc des Princes deb nomlangan stadion ilk bor 1897 yil 18 iyulda ochilgan. Parijning 16-okrugida joylashgan bu hudud fransuz inqilobidan ilgari qirollik oilasi tomonidan foydalanilgan o'rmon parki edi. Shu sabab Parc des Princes nomi berilgan[12][13].

3000 dan ortiq o'rindiqga ega velodromda 728 yard trassa bor edi[14][15]. Stadion direktori Anri Desgrange sobiq poygachi va L'Auto ( L'Équipe-hozirgi) velosportga oid jurnal asoschisi edi. Le Parc turning 1903-yildagi birinchi nashridan 1967-yilgacha yakunlanganini belgiladi[5]. 1900-yilda UCI Velosport boʻyicha jahon chempionati Parc des Princesda boʻlib oʻtdi.

1903 yilda inglizlar Parijning eng yaxshi o'yinchilaridan tashkil topgan jamoani (11-0) 984 tomoshabin oldida qiyinchiliksiz mag'lub etishdi[16]. 1905 yilda Fransiya milliy futbol jamoasi o'zining birinchi uy uchrashuvida Shveytsariyaga qarshi maydonga tushib, le Parcda 1:0 hisobida g'alaba qozongan[17]. Keyinchalik, stadion yana nufuzli o'rtoqlik o'yinlari, shuningdek, to'rtta USFSA Fransiya chempionati finalini, shuningdek, 10 000 tomoshabinlar oldida CASG Paris va Olimpik de Parij klublari o'rtasidagi 1919 yilgi Kubok finalini kutib oldi</ref>.

 
1908-yilda qor ostidagi asl Parc des Princes.

PSJ uy stadioni, xalqaro regbi maydonchasi sifatida ham uzoq tarixga ega[18]. 1906 yilda Fransiya milliy regbi ittifoqi jamoasi o'zining debyut xalqaro o'yinida Yangi Zelandiya milliy regbi ittifoqi jamoasiga qarshi o'ynadi. Boshqa ijarachilarga Racing Club de France kiradi[19].

1924 yilda Parijda bo'lib o'tgan Yozgi Olimpiya o'yinlari boshlanishi arafasida stadion sig'imi 20 000 kishiga ko'tarildi. Biroq, 60 000 kishilik sig'iga ega Stade Olympique Yves-du-Manoir tadbirga mezbonlik qildi[20].

Ikkinchi stadion (1932-1972) tahrir

1930-yillarda L'Auto asoschisi Anri Desgrange va uning biznes sherigi Viktor Goddet Parc des Princesni mukammal rekonstruksiya qilishdi va uni kengaytirdilar, shunda sport arenasi 45 000 tashrif buyuruvchiga mo'ljallangan, shu jumladan 26 000 kishi qamrab olingan[21][22]. Yangi stadion 1932 yil 19 aprelda ochilgan[23]</ref>. Biroq, qulaylikni oshirish uchun uning sig'imi tezda 38 000 o'ringa qisqartirildi</ref>. Le Parcda 1938 yilgi Jahon chempionatining Shveytsariya va Germaniya o'rtasidagi ochilish o'yini, shuningdek, Vengriyaning Shvetsiyaga qarshi yarim finaldagi g'alabasi bo'lib o'tdi. Ammo Stade Olympique Iv-du-Manoir muhimroq bo'lib, 1938 yilgi FIFA Jahon chempionati finaliga mezbonlik qildi, unda Italiya vengerlarni 4:2 hisobida mag'lub etib, ketma-ket ikkinchi jahon chempionligini qo'lga kiritdi</ref>.

Hozirgi holat (1972 yildan) tahrir

Dizayn tahrir

 
Ikkinchi Parc des Princes 193-yil.

Fransuz arxitektori Rojer Taillibert va eronlik rassom Siavash Teymuri tomonidan ishlab chiqilgan uchinchi va hozirgi Parc des Princesning dizayni o'sha vaqt uchun innovatsion bo'lib, tomoshabinlarga ajoyib ko'rish joylaridan bahramand bo'lish imkonini berdi, o'rindiqlar maydondan 45 metrdan uzoq bo'lmagan[2][24]. Bu shuningdek, elliptik tomiga yoritish tizimlari oʻrnatilgan birinchi stadion boʻlib, bugungi kungacha oʻzining noyob akustikasi va oʻziga xos beton qovurgʻalari yoki ustaralari uchun maqtovga sazovor boʻlgan[2].

Parij Sen-Jermen klubining ochilishi tahrir

Parc des Princesning ochilishi 1972 yil 25 mayda Fransiya va SSSR o'rtasidagi o'yin bilan bo'lib o'tdi. Keyin esa yangi stadion 1972-yil 4-iyun kuni Olimpik de Marsel va Bastia oʻrtasidagi Fransiya kubogi finaliga mezbonlik qildi[25][26]. O'sha yili Parij futbol klubi (PFK) va Stade Saint-Jermain o'rtasidagi uyg'unlik bo'lgan Parij Sen-Jermen (PSJ) ajralishni boshdan kechirdi. Parij FK Liga 1da qoldi, PSJ esa o'z nomini saqlab qoldi, ammo ma'muriy jihatdan 3-divizionga tushirildi[27][28].

 
Hozirgi Parc des Princes yuqoridan ko'rinishi. Qo'shni ob'ekt - Stade Jan-Bouin (Parij) .

Ochilganidan keyin Parc des Princes nihoyat Fransiyaning eng katta stadioniga aylandi[29]. Bu erda milliy va xalqaro kubok finallari, shu jumladan 1972 yildan 1997 yilgacha bo'lgan har bir Kubok de Fransiya va uchta Evropa klublari finali: 1975 yilgi Evropa kubogi finali, 1978 yilgi Evropa kubogi g'oliblari kubogi finali va 1981 yilgi Evropa kubogi finali bo'lib o'tdi[30]</ref>. Eng muhimi, le Parc Fransiyaning UEFA Evro-1984 finalida Ispaniyani mag'lub etib, o'zining ilk chempionligini qo'lga kiritganini ko'rdi. 1992 yilda Fransiya 1998 yilgi jahon chempionatiga mezbonlik qilish huquqiga ega bo'ldi. Bu mamlakatda 1938 yildan beri birinchi bo'lib, yangi arena qurilishi 1995 yil may oyida boshlangan, ayni paytda Parc des Princes 1995 yilda UEFA Kubogi egalari kubogi finaliga mezbonlik qilgan</ref>.

Va shuningdek tahrir

  • Camp des Loges
  • Jorj Lefevr munitsipal stadioni
  • Parij Sen-Jermen o'quv markazi


Manbalar tahrir

  1. „PARC DES PRINCES“. Paris2024. 2016-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  2. 2,0 2,1 2,2 „PARC DES PRINCES“. Paris2024. 2016-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  3. „Parc des Princes“. UEFA.com. 2016-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  4. „Parc des Princes“. PSG.FR. 2017-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-iyul.
  5. 5,0 5,1 5,2 „The lowdown on the Parc des Princes“. Real Madrid CF (2015-yil 21-oktyabr). 2016-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  6. „Plan du Parc“. PSG.FR. 2017-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-mart.
  7. „PSG firmly in the pantheon“. FIFA.com (2008-yil 17-oktyabr). 2015-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-iyun.
  8. „Le Parc des Princes“. Info PSG. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  9. „Parc des Princes“. UEFA.com. 2016-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  10. „PSG-OM, record d'affluence au Parc des Princes en L1“. Paris.canal-historique (2016-yil 24-oktyabr). 2016-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-noyabr.
  11. „Parc des Princes Paris“. Stadium and Attendances. 2016-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  12. „Le Parc des Princes“. Info PSG. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  13. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  14. „Le Parc des Princes“. Info PSG. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  15. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  16. „Le Parc des Princes“. Info PSG. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  17. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  18. „Parc des Princes“. UEFA.com. 2016-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  19. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  20. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  21. „Le Parc des Princes“. Info PSG. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  22. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  23. „Parc des Princes“. UEFA.com. 2016-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  24. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  25. „Le Parc des Princes“. Info PSG. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.
  26. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  27. „Histoire du Paris Saint Germain“. PSG70. Qaraldi: 2019-yil 2-aprel.
  28. „A brief history: Paris FC“. thefootballcult – Medium (2018-yil 16-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 2-aprel.
  29. „Parc des Princes“. The Blizzard (2017-yil 4-sentyabr). 2019-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-mart.
  30. „Parc des Princes“. UEFA.com. 2016-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-iyul.

Havolalar tahrir