Qizil masjid (albancha: Xhamia e Kuqe, turkcha: Kırmızı Cami) – Albaniyaning Berat qal’asidagi vayron boʻlgan masjid. 1961-yildan buyon Albaniyaning madaniy yodgorligi[1].

Masjid
Qizil masjid
Xhamia e Kuqe
Joylashuvi 40°42′26″N 19°56′45″E / 40.7073°N 19.9457°E / 40.7073; 19.9457

Tarixi

tahrir

Usmoniy tadqiqotchisi Avliyo Chalabiy (1611—1682) maʼlumotlariga koʻra, masjid Boyazid II davrida qurilgan[2]. Ehtimol, 15-asrda qurilgan va mamlakatdagi eng qadimgi masjidlardan biri boʻlgan. 1417-yilda Usmoniylar tomonidan Beratni bosib olganidan koʻp oʻtmay qurilgan boʻlishi mumkin. Eng qadimgi yozma 1431—1432-yillarga toʻgʻri keladi. Asl nomlari hukmdor masjidi va fath masjidi edi.

Masjiddan qitʼani kesib oʻtuvchi karvonlar, keyinroq Usmoniy qoʻshini tomonidan foydalanilgan[3].

Tavsifi

tahrir
 
Minora ichidagi zinapoya

Masjid Berat qal’asi tashqarisida joylashgan. Asosiy oʻlchamlari 9.9*9.1 metr va yogʻoch tomi bor edi. U qizil gʻisht va ohaktoshdan qurilgan.

Minora kirish eshigi chap tomonida joylashganligi bilan noodatiy. Uning yuqori qismidagi silindrsimon qism Islom madaniyatida noyobdir[3].Ichkarida kichik dumaloq zinapoya minora tepasiga chiqish imkonini beradi va qal’a va shaharni 360° koʻrinishda tomosha qilish mumkin[4]

Manbalar

tahrir
  1. „Religious buildings with the "Culture Monument" status“. Republic of Albania National Committee for Cult. 2011-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 28-oktyabr.
  2. Evliya Çelebi. „1670 Evliya Chelebi: Seyahatname - a Journey to Berat and Elbasan“. Albanianhistory.com. Qaraldi: 2018-yil 12-fevral.
  3. 3,0 3,1 „The Red Mosque“. Beratkulture.org (2013-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2018-yil 12-fevral.„The Red Mosque“. Beratkulture.org. 22 January 2013. Retrieved 12 February 2018.
  4. „Berat Castle“. Albaniantourist.com. Qaraldi: 2018-yil 12-fevral.