Ronald J. Grabe

Ronald Jon Grabe (1945-yil 13-iyunda New-Yorkda tugʻilgan), (Col, USAF, Ret.),— sobiq NASA astronavti.

Ronald Jon Grabe
Tavalludi	13-iyun 1945 Nyu-York, 1945-yil 13-iyun
Fuqaroligi	AQSh
Taʼlimi	Amerika Qo‘shma Shtatlari Harbiy-havo kuchlari akademiyasi Technische Hochschule Darmstadt
Kasbi	NASA Astronavt
Mukofotlari

Grabe Harbiy-havo kuchlarining "Hurmatli uchuvchi xochi, " 7 ta eman bargi klasteri bilan havo medali, Harbiy-havo kuchlarining xizmatlari uchun medali, Liethen-Tittle mukofoti (USAF sinov uchuvchilar maktabining eng yaxshi talabasi uchun), Qirollik havo kuchlari xochi, NASAning favqulodda xizmati medali va NASA kosmik parvoz medali bilan taqdirlangan.

Taʼlim va boshlangʻich ish faoliyati

Grabe 1962-yilda Stuyvesant oʻrta maktabini (New-York shahri) tamomlagan; 1966-yilda Amerika Qoʻshma Shtatlari Harbiy-havo kuchlari akademiyasida muhandislik fanlari boʻyicha bakalavr darajasini olgan; va 1967-yilda Technische Hochschule (Darmstadt, Gʻarbiy Germaniya) da Fulbright stipendianti sifatida aeronavtika boʻyicha tahsil olgan.

U 1967-yilda Texasdagi Randolph havo kuchlari bazasida uchuvchilarni tayyorlash kurida oʻqish uchun Qoʻshma Shtatlarga qaytib kelgan. Keyinchalik u New-Mexicodagi Cannon havo kuchlari bazasida 27-taktik qiruvchi qanot bilan F-100 samolyotlarida uchgan va 1969-yilda Vietnam Respublikasidagi Bien Hoa havo bazasida 3d taktik qiruvchi qanotida F-100 uchuvchisi etib tayinlangan va u yerda 200 ta jangovar missiyalarni bajargan.

1970-yilda Grabe F-100 va F-111 samolyotlarini uchish uchun Cannon havo kuchlari bazasidagi 27-taktik qiruvchi qanotiga qayta tayinlangan. U F-111D samolyotining qurol tizimini tezkor sinovdan oʻtkazish va baholashda ishtirok etgan. Grabe 1974-yilda USAF sinov uchuvchilar maktabida oʻqigan va 1975-yilda oʻqishni tugatgandan soʻng, Harbiy havo kuchlari Parvoz sinov markaziga A-7 va F-111 uchun sinov uchuvchisi sifatida tayinlangan. U Harbiy havo kuchlarining taktik qiruvchilar uchun raqamli parvozlarni boshqarish tizimi (DIGITAC) uchun dastur menejeri va bosh loyiha uchuvchisi boʻlgan. Keyinchalik Gasper 1976-yildan 1979-yilgacha Buyuk Britaniyaning Boscombe Down shahrida Qirollik havo kuchlari bilan almashinuv sinov uchuvchisi boʻlib xizmat qilgan. Ushbu xizmat safari davomida u Qirollik havo kuchlari Harrier va Qirollik dengiz floti Harrier uchun bosh loyiha uchuvchisi boʻlib ishlagan. Grabe NASA tomonidan tanlanganida Kaliforniyadagi Edvards havo kuchlari bazasidagi USAF sinov uchuvchilar maktabida oʻqituvchi boʻlgan.

U 5,500 soatdan ortiq parvoz vaqtini qayd etgan.

NASA tajribasi

Grabe 1981-yil avgustda NASA astronavti boʻlgan. U STS-3 va STS-4 parvozlarining kirish yoʻriqnomasi, navigatsiya va boshqaruv simulyatsiyasi sinovlari uchun bosh tekshiruv uchuvchisi vazifasini bajargan; Kosmik kemalar dasturi boshqarmasida operatsiyalar integratsiyasi boʻyicha menejer oʻrinbosari lavozimida ishlagan; keyinchalik esa Astronavtlar boshqarmasida oʻqitish boʻlimi boshligʻi boʻlgan. Toʻrtta kosmik parvoz faxriysi Grabe STS-51-J (1985-yil 3-7-oktyabr) va STS-30 (1989-yil 4-8-may) da uchuvchi boʻlib xizmat qilgan va STS-42 (1992-yil 22-30-yanvar) va STS-57 (1993-yil 21-iyundan 1-iyulgacha) missiya komandiri boʻlgan.

Grabe koinotda 627 soatdan koʻproq vaqt davomida parvoz qilgan. 1994-yil 11-apreldan boshlab Grabe NASA va Harbiy-havo kuchlarini tark etib, Virginia shtatining Dulles shahridagi Orbital Sciences korporatsiyasiga qoʻshilgan.

Kosmik parvoz tajribasi

STS-51-J, Mudofaa vazirligining ikkinchi kosmik kemasi missiyasi, 1985-yil 3-oktyabrda Florida shtatidagi Kennedy kosmik markazidan uchirilgan. Bu „Atlantis“ning birinchi sayohati boʻlib, u „Makon parki“dagi soʻnggi „Orbiter“ boʻlgan. 98 soatlik orbital operatsiyalardan soʻng Atlantis 1985-yil 7-oktyabrda Californiyadagi Edwards havo kuchlari bazasiga qoʻngan. Missiya davomiyligi 97 soat 14 daqiqa 38 soniyani tashkil etgan.

STS-30 Atlantis kosmik kemasi 1989-yil 4-may kuni Floridadagi Kennedy kosmik markazidan uchirilgan. Toʻrt kunlik parvoz davomida ekipaj Magellan nomli Venera sayyorasini oʻrganuvchi kosmik apparatni muvaffaqiyatli joylashtirishga erishishgan. Bu 1978-yildan beri amalga oshirilgan AQSHning birinchi sayyoralarni oʻrganish missiyasi hamda Shuttle kosmik kemasidan joylashtirilgan ilk sayyora zondi boʻlgan. Magellan 1990-yilning oʻrtalariga kelib Veneraga yetib borgan va sayyora yuzasining 95 foizdan ortigʻini xaritaga tushirgan. Magellan NASAning eng muvaffaqiyatli ilmiy missiyalaridan biri boʻlib, hozirgi kunda ham Venera sayyorasi atmosferasi va magnit maydoni haqida maʼlumot toʻplashni davom ettirmoqda. Bundan tashqari, ekipaj aʼzolari umumiy suyuqlik tadqiqotlari, kimyoviy tajribalar va elektr boʻronlarini oʻrganish kabi ikkilamchi vazifalar ustida ham ishlagan. Yerning 64 marta aylanishidan soʻng, STS-30 missiyasi 1989-yil 8-may kuni Californiyadagi Edwards havo kuchlari bazasiga qoʻnish bilan yakunlangan. Missiya 96 soat, 57 daqiqa va 35 soniya davom etgan.

STS-42 Discovery 1992-yil 22-yanvarda Florida shtatidagi Kennedy kosmik markazidan uchirilgan. Xalqaro mikrogravitatsiya laboratoriyasi-1 modulida oʻtkazilgan 55 ta yirik tajribalar oʻn bir mamlakat tadqiqotchilari tomonidan taqdim etilgan va ilmiy fanlarning keng doirasini ifodalagan. Yerning 128 ta orbitasi davomida yetti kishidan iborat ekipaj missiyaning asosiy maqsadini – mikrogravitatsiyaning materiallarni qayta ishlash va hayot fanlariga taʼsirini oʻrganish maqsadini amalga oshirilgan. Kosmosdagi bu noyob laboratoriyada ekipaj ikki smenada tun-u kun ishlagan. Tajribalarda oqsil va yarimoʻtkazgich kristallarining oʻsishiga mikrogravitatsiya taʼsiri oʻrganilgan. Shuningdek, nol tortishish kuchining oʻsimliklar, toʻqimalar, bakteriyalar, hasharotlar va inson vestibulyar reaksiyasiga taʼsiri boʻyicha biologik tajribalar oʻtkazilgan. Ushbu sakkiz kunlik missiya 1992-yil 30-yanvarda Californiyadagi Edwards havo kuchlari bazasiga qoʻnish bilan yakunlangan. Missiya davomiyligi 193 soat 14 daqiqa 45 soniyani tashkil etgan.

STS-57 Endeavour 1993-yil 21-iyunda Florida shtatidagi Kennedy kosmik markazidan uchirilgan. Ushbu parvozining asosiy vazifasi European Retrievable Carrier sunʼiy yoʻldoshini (EURECA) topish boʻlgan. Bundan tashqari, STS-57 mikrogravitatsiya tajribalarini oʻtkazish uchun tijorat tomonidan taqdim etilgan Spacehabning birinchi parvozini oʻz ichiga olgan. Spacehab materiallarga ishlov berish va inson omili boʻyicha 22 ta individual parvoz tajribalarini oʻtkazgan. Ushbu parvozda kelajakdagi missiyalar uchun ekstravehikulyar faollik (EVA) texnikasini baholash uchun davom etayotgan dasturning bir qismi sifatida kosmik yurish amalga oshirilgan. Space Shuttle Endeavour 1993-yil 1-iyulda orbitada 10 kundan keyin Kennedy kosmik markaziga qoʻngan. Missiya davomiyligi 239 soat 45 daqiqani tashkil etgan.

U Canadaning Ottawa shahridan sobiq Lynn OʻKeefe bilan turmush qurgan. Ronning ikki qizi va Lin bilan bir oʻgʻli bor. Hordiq chiqarish qiziqishlari orasida changʻi sporti, windsurfing va raketka sport turlari mavjud.

Manbalar

• „Biographical Data: RONALD J. GRABE (COLONEL, USAF, RET.) NASA ASTRONAUT (FORMER)“. NASA (1999-yil iyul). Qaraldi: 5-noyabr.
• Kosmik faktlar Ronald J. Grabning tarjimai holi