Sōma (Fukushima)
Sōma (yaponcha: 相馬市 Sōma-shi) Yaponiyaning Fukushima prefekturasida joylashgan shahardir. 29-fevral, 2020-yil holatiga koʻra, shaharning taxminiy aholisi 34.631 kishini, aholi zichligi esa 14358 ta xonadonda har kvadrat kilometrga 180 kishidan toʻgʻri kelgan. Shaharning umumiy maydoni 197,79 kvadrat kilometrni (76,37 mi²) tashkil etadi[1].
Sōma 相馬市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 37°47′48.0″N 140°55′10.7″E / 37.796667°N 140.919639°E | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| Viloyat | Tōhoku |
| Prefektura | Fukushima prefekturasi |
| Maydon | 197.79 km2 (76.37 kv mi) |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2020-yil 29-fevral) |
34 631 |
| Zichligi | 180 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
| Telefon kodi | 0244-37-2117 |
|
| |
Geografiyasi
tahrirSōma Fukushima prefekturasining shimoli-sharqida joylashgan boʻlib, sharqda Tinch okeani va gʻarbda Abukuma platosi bilan chegaradosh. Sōma Miyagi prefekturasidagi Senday shahriga Fukushima prefekturasi poytaxtiga qaraganda yaqinroq.
- Togʻlar
- Ryozen tog'i (825 m)
- Daryolar
- Uda daryosi
- Sohil xususiyatlari
- Matsukawaura lagunasi
Qoʻshni munitsipalitetlar
tahrir- Fukushima prefekturasi
- Miyagi prefekturasi
Iqlimi
tahrirSōma nam iqlimga ega. Sōmada oʻrtacha yillik harorat 12,6 °C, yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1260 mm ni tashkil qiladi, sentyabr oyi esa eng nam oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24,8 °C atrofida, eng pasti esa yanvarda, 1,8 °C atrofida boʻladi[2].
Demografiyasi
tahrirYaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[3], Sōma aholisi soʻnggi 40 yil ichida bir xil boʻlib qolgan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1920 | 27,858 | — |
| 1930 | 31,627 | +13.5% |
| 1940 | 31,887 | +0.8% |
| 1950 | 44,375 | +39.2% |
| 1960 | 41,352 | −6.8% |
| 1970 | 37,189 | −10.1% |
| 1980 | 37,332 | +0.4% |
| 1990 | 39,134 | +4.8% |
| 2000 | 38,842 | −0.7% |
| 2010 | 37,817 | −2.6% |
| 2020 | 34,631 | −8.4% |
Tarixi
tahrirHozirgi Sōma hududi qadimgi Mutsu provinsiyasining bir qismi boʻlib, hech boʻlmaganda Jomon davridan beri oʻrnashib qolgan. Edo davrida bu hudud Kamakura davridan Boshin urushigacha boʻlgan Sōma urugʻining uyi boʻlgan Sōma domenining qal’a shahri sifatida rivojlangan. Meydzi restavratsiyasidan soʻng, Iwaki viloyatining bir qismi sifatida tashkil etilgan. 1896-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan hudud Namekata va Uda tumanlari tarkibidagi bir qator shahar va qishloqlarga aylantirildi. 1896-yilda Namekata va Uda birlashtirilib, Sōma tumani tashkil etildi. Nakamura shahri 1889-yil 1-aprelda tashkil etilgan. Nakamura yettita qoʻshni qishloq bilan birlashtirildi va 1954-yil 31-martda shahar maqomiga koʻtarilib, Sōma shahriga aylandi.
2011-yil zilzila va sunami
tahrir2011-yil 11-mart kuni Tōhokuda sodir boʻlgan 9,0 magnitudali zilzila va sunamidan soʻng Sōmaning sharqiy, qirgʻoq qismi sunami toshqinlari bilan suv ostida qolgan edi[4]. Sunami taxminan 4 kilometrga yetdi. Suv bosgan hududlarga Sōma porti va Matsukawaura koʻrfazi hududi, 6-sonli Sōma aylanma yoʻligacha boʻlgan balandlik kiradi[5]. Sōmada sunami balandligi 9,3 metrgacha ko'tarilgan[6].
Sōma sunamidan keyin sodir boʻlgan yadroviy avariya joyi Fukushima Daiichi atom elektr stantsiyasidan 45 kilometr (28 milya) shimolda joylashgan va shuning uchun majburiy evakuatsiya qilinmagan[7].
Hukumat
tahrirSōma toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 20 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash shakliga ega[8]. Sōma, Shinchi shahri bilan birgalikda Fukushima prefekturasi assambleyasiga bir aʼzo qoʻshadi. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Fukushima 1-okrugiga kiradi.
Iqtisodiyoti
tahrirSōma qishloq xoʻjaligi, tijorat baliq ovlash va yengil ishlab chiqarish sanoatiga asoslangan aralash iqtisodiyotga ega. Bu hudud qulupnay yetishtirish bilan mashhur hisoblanadi. Shinchi issiqlik elektr stantsiyasi, koʻmir bilan ishlaydigan issiqlik elektr stantsiyasi Sōma shahrida joylashgan.
Taʼlim tizimi
tahrirSōma shahrida toʻqqizta davlat boshlangʻich maktabi va shahar tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat oʻrta maktabi va Fukushima prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan ikkita davlat oʻrta maktabi mavjud. Prefekturada bitta maxsus taʼlim maktabi ham mavjud.
Kasalxonalar
tahrirSōma umumiy kasalxonasi, 240 oʻrinli davlat shifoxonasi Sōma shahrida joylashgan.
Transport
tahrirTemir yoʻllar
tahrir.svg){kind=logo}
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi (JR Sharq) — Jōban liniyasi
- Nittaki — Sōma
Highway
tahrir- Jōban magistrali — Sōma kesishuvi
- Tōhoku-Chūō magistrali — Sōma kesishuvi — Sōma Yamakami kesishuvi - Sōma Tamano kesishuvi
- 6-milliy yoʻnalish
- 115-milliy yoʻnalish
- 116-milliy yoʻnalish
Dengiz portlari
tahrirMahalliy diqqatga sazovor joylar
tahrir- Har yili 23-iyuldan 25-iyulgacha boʻlib oʻtadigan Sōma ot quvish festivali muhim nomoddiy xalq madaniy merosi sifatida belgilangan.
- Sōma Nakamura qal’asi xarobalari
- Sōma Nakamura ibodatxonasi
- Matsukawaura prefekturasi tabiat bogʻi
- Ryōzen togʻi, milliy goʻzallik joyi va milliy tarixiy joy
Sōmalik taniqli odamlar
tahrir- Tochiazuma Tomoyori, sumo kurashchisi
- Takahiro Suzuki, professional beysbolchi
Manbalar
tahrir- ↑ Sōma city official home page(yaponcha)
- ↑ Sōma climate data
- ↑ Sōma population statistics
- ↑ Kyodo News, „Survivors in trauma after life-changing nightmare day“, The Japan Times, 13 March 2011, p. 2.
- ↑ NHK, TV News Broadcast, 13 March 2011.
- ↑ http://www.jma.go.jp/en/tsunami/observation_2_04_20110313180559.html JMA tsunami observation data.
- ↑ „Fukushima evacuation orders and restricted areas“. 2016-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-dekabr.
- ↑ Sōma City Council membership list (Wayback Machine saytida 2017-05-16 sanasida arxivlangan)(yaponcha)
Adabiyotlar
tahrirSasaki, Takashi. Fukushima: vivir el desastre, Translated by F. Javier de Esteban Baquedano (Spanish), Gijón, Spain: Satori Ediciones, 2013. ISBN 978-84-941125-3-9.
Havolalar
tahrir- Rasmiy sayti (yaponcha)