Serin

Serin (inglizcha: Serine - serin; a-amino-b-gidroksipropion kislotasi; 2-amino-3-gidroksipropan kislotasi) - gidroksaminokislota, ikkita optik izomer shaklida mavjud - L va D.

L-Serin

L-serin deyarli barcha tabiiy oqsillarni qurishda ishtirok etadi. Serin birinchi bo'lib ipakdan ajratilgan, uning oqsillarida u eng ko'p miqdorda topilgan. Serin almashinmaydigan aminokislotalar guruhiga kiradi, inson tanasida uni glikolizning oraliq mahsuloti - 3-fosfoglitseratdan sintez qilish mumkin.

Serin bir qator fermentlarning faol markazlarini shakllantirishda ishtirok etadi (esterazalar, peptid gidrolazalar) va ularning faoliyatini ta'minlaydi. Proteolitik fermentlar faol markazlari katalitik funktsiyani bajarishda muhim rol o'ynaydigan serinni o'z ichiga oladi, serin peptidazalarining alohida sinfiga kiradi.

Ba'zi fosfoorganik birikmalarning ta'siri zahar molekulasining serin qoldiqlarining OH guruhlariga qaytarilmas qo'shilishiga asoslangan bo'lib, fermentlarning katalitik faolligini to'liq ingibirlashga olib keladi. Toksik ta'sir, birinchi navbatda, asetilkolinesterazin ingibitori bilan bog'liq.

Oqsillardagi serin qoldiqlarining fosforillanishi hujayralararo signalizatsiya mexanizmlarida muhim ahamiyatga ega.

Bundan tashqari, serin boshqa bir qator aminokislotalarning biosintezida ishtirok etadi: glitsin, sistein, metionin, triptofan.

Glitsin tetragidrofoliy kislota ishtirokida serin gidroksimetil transferaza ta'sirida serindan hosil bo'ladi. Bundan tashqari, serin purin va pirimidin asoslari, sfingolipidlar, etanolamin va boshqa muhim metabolik mahsulotlar sintezining dastlabki mahsulotidir.

Tanadagi parchalanish jarayonida serin to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita dezaminatsiyaga uchraydi, pirouzum kislotasi hosil bo'ladi, u keyinchalik Krebs sikliga kiradi.

D-serin L-serindan serin rasemaza fermenti tomonidan hosil bo'ladi va NMDA retseptorlarining glitsin joyi uchun endogen liganddir. D-serinning parchalanishi D-aminokislotalar oksidazasi ta'sirida sodir bo'ladi.