Shimoliy Afrika (qobil. Tafriqt ugafa) – Katta joyi Sahroi Kabirda joylashgan, Afrika shimolidagi Kichik mintaqa. Umumiy maydoni 10 mln km². Yirik shaharlari: Qohira, Iskandariya, Kasablanka[1].

BMT boʻyicha toʻq-yashildagi Shimoliy Afrika va och-yashil – geografik mintaqa

Mintaqaning chegaralari uchun eng keng tarqalgan taʼrif Jazoir, Misr, Liviya, Marokash, Tunis va Gʻarbiy Sahroi, Marokash va qisman tan olingan Sahroi Arab Demokratik Respublikasi oʻrtasidagi bahsli hududni oʻz ichiga oladi.  Birlashgan Millatlar Tashkilotining taʼrifi Sudan kabi barcha bu mamlakatlarni oʻz ichiga oladi.[4]  Afrika Ittifoqi mintaqani xuddi shunday belgilaydi, faqat Sudanni hisobga olmaganda BMTdan farq qiladi.[5]  Sahroi Kabirning janubidagi Sahelni Shimoliy Afrikaning janubiy chegarasi deb hisoblash mumkin. Shimoliy Afrikaga Ispaniyaning Seuta va Melilla shaharlari va plazas de soberania kiradi.  Bu, shuningdek, Malta, shuningdek, Afrikaga yaqinroq yoki yaqinroq boʻlgan Gibraltar, Lampeduza va Lampione, Azor va Madeyra va Kanar orollari kabi boshqa Britaniya, Italiya, Portugaliya va Ispaniya hududlarini ham oʻz ichiga olishi mumkin.  Evropadan koʻra qitʼa.

Shimoli-gʻarbiy Afrikada tarixning boshidan beri berberlar yashab kelgan, Shimoliy Afrikaning sharqiy qismi esa misrliklarning vatani boʻlgan.[9]  VII-VIII asrlarda Arabiston yarim orolidan kelgan arablar musulmonlarning dastlabki istilolari davrida mintaqa boʻylab tarqaldi.  Arablarning Magʻribga koʻchishi darhol boshlandi va Shimoliy Afrikaning demografik koʻlamini arablar foydasiga oʻzgartirdi.  Koʻpchilik berberlar va misrliklar hammasi emas, asta-sekin arab-islom madaniyatiga qoʻshilishdi.  Arablashtirish va islomlashtirish jarayonlari oʻshandan beri Shimoliy Afrikaning madaniy landshaftini belgilab berdi.

Shimoliy Afrika mamlakatlari oʻzlarining genetik, etnik, madaniy va lingvistik oʻziga xosligi va taʼsirining katta miqdorini Yaqin Sharq bilan baham koʻradilar, bu jarayon Neolit inqilobi bilan boshlangan c.  Miloddan avvalgi 10 000 yil va suloladan oldingi Misr.  Shimoliy Afrika davlatlari ham arab dunyosining asosiy qismidir.  Shimoliy Afrikada islomning taʼsiri sezilarli boʻlib, mintaqa musulmon dunyosining asosiy qismi hisoblanadi.  Shimoliy Afrika Yaqin Sharq-Shimoliy Afrika mintaqasini shakllantirish uchun geosiyosat sohasida Yaqin Sharq bilan bogʻlangan.

Shimoliy Afrika davlatlari tahrir

Davlat Guruhlash usuli Poytaxt
BMT ma'lumotlariga ko'ra[2] Markaziy razvedka boshqarmasi[3] SGNZS ma'lumotlariga ko'ra OKSM ma'lumotlariga ko'ra[4]
  Jazoir Jazoir
  Misr Shimoliy-Sharqiy Afrika Qohira
  Sahroi Arab Demokratik Respublikasi[5] Shimoliy-Sharqiy Afrika Aayyun
  Liviya Tarobulus al-Gʻarb
  Morocco Shimoliy-Sharqiy Afrika Rabot
  Sudan (inglizcha: North-eastern Africa) Shimoliy-Sharqiy Afrika Xartum
  Tunis Tunis
  Janubiy Sudan Sharqiy Afrika Sharqiy Afrika n/st. Juba

Manbalar tahrir

  1. „Африка — Энциклопедия «Вокруг света»“ (ru). www.vokrugsveta.ru. 2022-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-noyabr.
  2. „United Nations Statistics Division“ (en). 2010-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-yanvar.
  3. „The World Factbook. Location“ (en) (deadlink). 2011-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-yanvar.
  4. „Общероссийский классификатор стран мира (ОКСМ). Приложение Д“ (ru). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-yanvar.
  5. Частично-признанное государство