Shiv Nadar

Hindistonlik tadbirkor

Shiv Nadar (1945-yil 14-iyulda tugʻilgan) – hindistonlik milliarder sanoatchi va xayriyachi[2]. HCL Technologies va Shiv Nadar fondining asoschisi hamda faxriy raisi. Nadar 1970-yillarning oʻrtalarida HCLga asos solgan va keyingi oʻttiz yil ichida IT-kompaniyasini IT gigantiga aylantirgan[3]. 2008-yilda Nadar IT-sanoatdagi saʼy-harakatlari uchun Padma Bhushan bilan taqdirlangan[4]. Doʻstlari tomonidan „Magus“ (qadimgi forscha sehrgar) laqabini olgan Nadar 1990-yillarning oʻrtalaridan boshlab oʻz saʼy-harakatlarini Shiv Nadar jamgʻarmasi orqali Hindiston taʼlim tizimini rivojlantirishga qaratdi[5][6]. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Hindistonning 3-eng boy odami va 2023-yil dekabr holatiga koʻra 35 milliard AQSh dollari miqdoridagi sof boyligi bilan dunyodagi 40-eng boy odamdir[7].

Shiv Nadar
Tavalludi 14-iyul 1945-yil (1945-07-14) (78 yosh)[1]
Fuqaroligi Hindiston, Britaniya Hindistoni va Hindiston ittifoqi
Turmush oʻrtogʻi Kiran Nadar
Bolalari Roshni Nadar Malhotra
Mukofotlari

Biografiyasi tahrir

Nadar Madras shtatining Moolaipozji qishlogʻida (hozirgi Thoothukudi tumani, Tamilnadu) tamil hindu oilasida tugʻilgan[8]. Uning ota-onasi Sivasubramaniya Nadar va Vamasundari Devi edi. Uning onasi Vamasundari Devi Dina Tanti gazetasi asoschisi S. P. Adithanarning singlisi.

Nadar oʻz faoliyatini 1967-yilda Walchand guruhining Pune shahridagi Cooper Engineering Ltd. kompaniyasida boshlagan. Tez orada bir nechta doʻstlari va hamkasblari bilan hamkorlikda oʻz tashabbusini boshlash uchun ishdan voz kechdi[9][10]. Bu hamkorlar Ajai Chowdhry (HCL sobiq raisi), Arjun Malhotra (Headstrong bosh direktor va raisi), Subhash Arora, Yogesh Vaidya, S. Raman, Mahendra Pratap va D. S. Puri edi[11].

Nadar va uning hamkorlari boshlagan dastlabki korxona Hindiston bozorida teleraqamli kalkulyatorlarni sotishga qaratilgan Microcomp kompaniyasi edi[12][13]. HCL 1976-yilda 187000 rupiya sarmoya bilan tashkil etilgan[14].

1980-yilda HCL IT-uskunalar sotish uchun Singapurda Far East Computers kompaniyasining ochilishi bilan xalqaro bozorga chiqdi. Korxona birinchi yilda 1 million rupiy daromad olgani haqida xabar berdi. Nadar hech qanday boshqaruv nazoratini saqlab qolmasdan, eng yirik aktsiyador boʻlib qoldi[15].

2020-yil iyul oyida Nadar boshqaruvni oʻzining qizi Roshni Nadarga topshirdi, u rasman Hindistondagi yirik IT kompaniyasining birinchi ayol raisi boʻldi[16]. 2021-yil iyul oyida Nadar HCL Technologies boshqaruvchi direktori lavozimini ham tark etdi va uning oʻrniga HCL Tech bosh direktori C. Vijayakumar besh yillik muddatga tayinlandi[17].

1996 yilda Nadar otasi Sivasubramaniya Nadar nomi bilan Tamil Nadu shtatining Chennay shahrida SSN muhandislik kollejini tashkil etdi. Nadar kollej faoliyatida faol ishtirok etdi[18]. 2006-yilda Nadar kollej talabalarga xorijiy universitetlar bilan bogʻlanish va ilmiy tadqiqotni rivojlantirishini eʼlon qildi[19]. Nadar 2005-yilda Hindiston biznes maktabi ijroiya kengashiga qoʻshildi. 2008-yil mart oyida Nadarning SSN Trust kompaniyasi Uttar-Pradeshda qishloq oʻquvchilari uchun ikkita Vidyagyan maktabi tashkil etilishini eʼlon qildi. Ularda shtatning 50 tumanidan 200 nafar oʻquvchi uchun bepul stipendiya mavjud. 2011-yilning fevral oyida shahar oliy oʻrta maktabiga tashrif buyurdi va 80 million rupiylik kompyuterlarni sovgʻa qildi. 2014-yilgacha Xaragpur Texnologiya Instituti kengashi raisi boʻlib ishlagan[20].

Manbalar tahrir

  1. Sharma, Vishwamitra. Famous Indians of the 20th century. New Delhi: Pustak Mahal, 2003 — 220 bet. ISBN 81-223-0829-5. 
  2. „Shiv Nadar's Path To Philanthropy“ (en). Fortune India. Qaraldi: 2023-yil 22-fevral.
  3. „Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over“ (en). mint (2021-yil 19-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  4. „Padma Awards“. Ministry of Home Affairs, Government of India (2015). 2015-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-iyul.
  5. Arvind Padmanabham. „Shiv Nadar completes 25 years of success“. Rediff. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  6. Vijay. „Shiv Nadar Foundation forays into elementary education“. Business Standard India. Machinist.in (2011-yil 15-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 6-dekabr.
  7. „Shiv Nadar“ (en). Forbes. Qaraldi: 2022-yil 12-yanvar.
  8. Vikas Pota. India Inc: how India's top ten entrepreneurs are winning globally. Nicholas Brealey Publishing, 2009, 7 January 2010 — 179 bet. ISBN 978-1-85788-524-8. 
  9. „Shiv Nadar – Unknown Facts about the HCL Man“. The Hans India. Qaraldi: 2021-yil 13-iyul.
  10. Harish Damodharan. India's New Capitalists: Caste, Business, and Industry in a Modern Nation. Palgrave Macmillan, 16 September 2008 — 191 bet. ISBN 978-0-230-20507-9. 
  11. „Wanna be a CEO? Join HCL“. Indiatimes (2005-yil 15-aprel). 2008-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 3-aprel.
  12. „The amazing story of the birth of HCL“. Moneycontrol (2007-yil 9-iyun). Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  13. „HCL Group: The M&A Year“. DQ Group (2002-yil 25-iyul). 2008-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  14. „HCL GROUP – The Change Agents“. DQ India. 2008-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  15. „The dark horse of the technology sector“. Moneycontrol (2007-yil 7-may). Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  16. „Roshni Nadar Malhotra becomes HCL Tech chairperson. Who is she? | India News – Times of India“ (en). The Times of India (2020-yil 18-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  17. „Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over“ (en). mint (2021-yil 19-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  18. „Shiv Nadar gifts HCL Tech shares to Chennai Trust“. The Hindu (2001-yil 25-iyul). 2003-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  19. „SSN engineering college to step up high-end research“. The Hindu (2006-yil 1-mart). 2006-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  20. News, NDTV. „HCL founder Shiv Nadar to head IIT-Kharagpur's board“. NDTV News (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 15-may.

Havolalar tahrir