Sofiya Preobrajenskaya
Sofiya Petrovna Preobrajenskaya (14 (27) sentyabr 1904-yil, Sankt-Peterburg, Rossiya imperiyasi – 1966-yil 21-iyul, Leningrad, SSSR) – sovet opera xonandasi (mezzosoprano), oʻqituvchi, Leningrad konservatoriyasi professori, Leningrad opera va balet teatrining solisti. S. M. Kirov (1926–1959). SSSR xalq artisti (1955). Ikkita Stalin mukofoti sovrindori (1946, 1951). U ovozining gʻoyat kuchliligi, haddan tashqari emotsionalligi va ifodaliligi bilan ajralib turardi[1].
| Sofiya Preobrajenskaya | |
|---|---|
| Umumiy maʼlumot | |
| Tavalludi |
14 (27) sentyabr 1904-yil |
| Vafoti |
21-iyul 1966-yil (61 yosh) Leningrad, RSFSR, SSSR |
| Fuqaroligi |
 Rossiya  SSSR |
| Kasbi | ashulachi |
| Janr | opera |
| Veb-sayt | http://www.preobrazhenskaya.com |
Tarjimai holi tahrir
Sofiya Petrovna 1904-yil 14-sentyabr kuni Sankt-Peterburgda ashulachi oiladasida dunyoga kelgan. Otasi ruhoniy Pyotr Preobrajenskiy, Sankt-Peterburg konservatoriyasi kompozitsiya yoʻnalishini tamomlagan, skripka, violonchel va pianino chalgan. Onasi ham ashulachi. A. A. Arxangelsk xor jamoasida kuylagan. Xonandaning singlisi, konservatoriyaning pianino yoʻnalshini tamomlagan va Kirov teatri bilan hamrohlik qilgan[2].1918-yilda, 14 yoshida Petrograddagi (hozirgi Sankt-Peterburg) 15-sonli viloyat musiqa taʼlimi xalq maktabiga (hozirgi N. A. Rimskiy-Korsakov nomidagi musiqa maktabi) oʻqishga kirdi va u yerda bir yilga yaqin yakkaxonlikda oʻqidi. 1919-yilda ochlik tufayli oʻqishni toʻxtatib, Minsk viloyatida fermer boʻlib ishlashga majbur boʻldi. 1923-yilda qaytib kelgach, Petrograd konservatoriyasiga oʻqishga kirdi (I V. Yershova sinfiga qabul qilindi). 1928-yilda konservatoriyani tamomlagandan soʻng, Leningrad opera va balet teatriga (1935-yildan – S. M. Kirov nomidagi) (hozirgi Mariinskiy teatri ) keldi, bu yerda ham konservatoriyada oʻqishni tugatgandan soʻng, 1926-yilda (N. A. Rimskiy-Korsakovning „Tsar kelini“ operasida Lyubasha roli) uning debyuti boʻlgan. Oʻsha yili bir guruh konservatoriya talabalari bilan Zalsburg festivalida qatnashdi va u yerda Kashcheyevna rolida qoʻshiq kuylagan (N. A. Rimskiy-Korsakovning „Kashshey Bessmertniy“). U 1959-yilgacha teatrda faoliyat olib borgan. Konsert va sahna koʻrinishlarini oʻtkazdi. Repertuarda rus xalq qoʻshiqlari va romanslari mavjud. U M.Musorgskiyning „Pesni i plyaski smerti“ vokal siklini ijro etdi. Shu jumladan vokal va simfonik asarlarni ijro etishda qatnashgan: Handelning, "Rekviyem" oratoriyasi, Motsartning „Torjestvennaya messa“, Betxovenning, „Rekviyem“ oratoriyasi, Verdining, K.Monteverdining „Orfey“ nomli operasida Orfeyning rolini ijro etgan. 1947–1954 va 1960–1961-yillarda Leningrad konservatoriyasida dars bergan. N. A. Rimskiy-Korsakov (1949-yildan – professor), u yerda Opera studiyasida spektakllarda ishtirok etgan. „Tridtsat let na tsene“ maqolasi muallifi hisoblanadi[3]. 1966-yil 21-iyulda Leningradda vafot etgan. U Volkov qabristoniga dafn qilingan. Uning qabr toshini haykaltarosh M. T. Litovchenko yasagan.
Farzandlari: 2 oʻgʻil, 2 qiz.
Mukofot va unvonlari tahrir
- RSFSR xalq artisti (1939)[4]
- SSSR xalq artisti (1955)
- Birinchi darajali Stalin mukofoti (1946) - „Orleanskaya deva“ operasida P. I. Chaykovskiy asaridagi Joanna rolini ijro etgani uchun
- „Hurmat belgisi“ ordeni
- Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1939)
- „1941–1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushidagi jasoratli mehnati uchun“ medali
- „Leningradning 250 yilligi xotirasiga“ medallari bilan taqdirlangan.
Ijodi tahrir
Opera rollar tahrir
- Lyubasha („Tsarskaya nevesta“ N. A. Korsakov)
- Lep („Snegurochka“ N. A. Korsakov)
- Babarixa („Skazka o tsare Saltane“ N. A. Korsakov)
- Ganna („Mayskaya noch“ N. A. Korsakov)
- Frika („Zoloto Reyna“ R. Vagner).
Manbalar tahrir
- ↑ „Софья Петровна Преображенская“. 2019-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.
- ↑ „Софья Преображенская“. 2009-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 1-mart.
- ↑ МЖ. — 1958. — № 2.
- ↑ „Преображенская Софья Петровна (1904—1966)“. 2013-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 5-oktyabr.