Suvorov haykali Sankt-Peterburg
Suvorov haykali ― Sankt-Peterburgdagi rus harbiy rahbari, generalissimus Aleksandr Vasilyevich Suvorovga oʻrnatilgan yodgorlik.
Suvorovskaya maydonida Mars maydoni va Trinity koʻprigi qarshisida, Marmar saroyi va graf Saltikov uyi oʻrtasida joylashgan.
Tarixi
tahrirA. V. Suvorov yodgorligi imperator Pol I buyrugʻi bilan oʻrnatildi, uning hukmronligi davrida qoʻmondon Italiyada oʻzining mashhur yurishini oʻtkazdi, buning uchun u „Italiya shahzodasi“ unvonini oldi. Yodgorlik Suvorovning hayoti davomida buyurtma qilingan, loyihalashtirilgan va tasdiqlangan.
Suvorov haykali Rossiyadagi tojsiz odamga oʻrnatilgan birinchi yodgorlikdir. Bungacha Rossiyada faqat podshoh va imperatorlarga yodgorlik oʻrnatilar edi.
Yodgorlik muallifi haykaltarosh M. I. Kozlovskiyga tegishli boʻlib, u 1799-yildan 1801-yilgacha yodgorlik ustida ishlagan. A. V. Suvorovning figurasi bronzadan yasalgan. Yodgorlikning feldmarshalga portret oʻxshashligi yoʻq. Haykaltarosh urush xudosi Mars qiyofasida allegorik figurani yaratgan, qadimgi Rim zirhlarida, dubulgʻada, oʻng qoʻlida koʻtarilgan qilich va chapda qalqon bilan (hayotda Suvorov past va ingichka edi). Ushbu yondashuv rus klassitsizmi rivojlanishining dastlabki bosqichining estetikasini toʻliq aks ettiradi. Yodgorlikning tantanali ochilishi 1801-yil 5-mayda boʻlib oʻtdi[1]. Bu vaqtga kelib Suvorov ham, Pavel ham tirik emas edi; ochilishida ularning oʻgʻillari knyaz Arkadiy Suvorov va Aleksandr I ishtirok etdi.
Suvorov haykali maketi Moskva Tretyakov galereyasida saqlanadi.
Yodgorlikning dumaloq granit poydevorida shunday yozuv bor: „Italiya shahzodasi graf Suvorov-Rimnik. 1801-yil“.
Yodgorlikning joylashuv tarixi
tahrirImperator Pol I Mixaylovskiy qal’asining janubiy jabhasi oldida yodgorlik oʻrnatish niyatida edi, ammo 1800-yil mart oyida Suvorov eʼtiboridan chetda qoldi. Keyin imperator Mixaylovskiy qal’asining jabhasi oldida Buyuk Pyotr haykali oʻrnatish toʻgʻrisidagi avvalgi qaroriga qaytdi va Tsaritsin oʻtlogʻining (hozirgi Mars dalasi) qarama-qarshi tomonida feldmarshal Suvorov haykali oʻrnatildi. Moika daryosi yaqinida[2]. 1818- yilda imperator Aleksandr I davrida K. I. Rossining taklifi bilan yodgorlik zamonaviy joyga koʻchirildi. 1834-yilda darz ketgan marmar poydevor oʻrniga xuddi shu shakldagi granit poydevor qoʻyilgan[1].
Mamnbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „В Санкт-Петербурге состоялось торжественное открытие памятника великому полководцу А. В. Суворову“. Calend.ru. Qaraldi: 2017-yil 17-may.
- ↑ Petrov V. Equestrian Statue of Peter I by Carlo Rastrelli. — Leningrad: Aurora Art Publishers, 1972. — P. 156
Adabiyotlar
tahrir| Suvorov haykali Sankt-Peterburg haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling | |
|
Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda |
|
Media fayllar Vikiomborda |
|
Taʼlim resurslari Vikiversitetda |
|
Xabarlar Vikiyangiliklarda |
|
Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda |
|
Asarlar matnlari Vikimanbada |
|
Kitob va darsliklar Vikikitobda |
- Sankt-Peterburg boʻyicha qoʻllanma: 1903-yilgi nashrning reproduktsiyasi. — L.: SP „IKAR“, 1991-yil. ISBN 5-85902-065-1
- Гусаров А.Ю.. Памятники воинской славы Петербурга, СПб, 2010. ISBN 978-5-93437-363-5.