Tafsir al-Qurtubiy (arabcha: تفسير القرطبي) mumtoz olim Al-Qurtubiyning XIII asrdagi Qur’on tafsiriga oid asaridir[1]. Hozirgacha eng yaxshi va eng mashhur tafsirlardan biri hisoblanadi. Al-Qurtubiy tafsiri eng toʻliq tafsirlardan biri hisoblanib, haqiqatan ham eng mashhur tafsirlardan biridir[2]. Tafsir al-Qurtubiy asari Al-Jome li Ahkam al-Qurʼon (Qurʼonning umumiy hukmlari) nomi bilan ham tanilgan.

Ushbu tafsirning asosiy maqsadi Qurʼondan fiqhiy amr va hukmlarni ajratib koʻrsatish boʻlib, al-Qurtubiy shu bilan birga, oyatlarning izohini, qiyin soʻzlarni tadqiq etishni, diakritik belgilarni muhokama qilishni, uslub va kompozitsiyaning nafisligini ham taʼminlagan. Kitob qayta-qayta nashr etilgan[1].

Xususiyatlari

tahrir

Muftiy Muhammad Taqi Usmoniy Ulumul Qur’on (Qur’on ilmlariga yondashuv) asarida shunday yozgan:

Al-Qurtubiy islom fiqhida Imom Molik ibn Anas mazhabi tarafdori boʻlgan. Bu kitobning asosiy maqsadi Qurʼon oyatlaridan fiqhiy amr va hukmlarni ajratib koʻrsatish boʻlsa-da, muallif shu munosabat bilan oyatlarning maʼnolari, qiyin soʻzlarni sinchiklab oʻrganish, kompozitsiya, lafz va tafsirdagi tegishli rivoyatlarni juda toʻgʻri sharhlagan. Xususan, Qurʼondan kundalik hayotga oid koʻrsatmalar aniq tushuntirilgan. Bu kitobning muqaddimasi ham mufassal boʻlib, Qurʼon ilmlari boʻyicha muhim bahslarni oʻz ichiga olgan.

Tarjimalar

tahrir

Mazkur tafsir bir nechta tillarga tarjima qilingan. Uni Avstraliya Islom kutubxonasida ingliz, urdu, turk, arab va ispan tillarida oʻqish mumkin[3][4]. Yangi tarjimalar orasida doktor Ikrom-ul-Haq Yasin amalga oshirgan birinchi jildning urducha tarjimasi ham bor. Ikkinchi jild ustida ish olib borilmoqda. Birinchi jild Islomoboddagi Xalqaro islom universitetida Shariat akademiyasi tomonidan nashr etilgan.

Bengal tiliga tarjimaning birinchi va ikkinchi qismi Bangladeshdagi Tawheed nashriyotida nashr etilgan. Asar 23 jildda nashr etilishi reja qilingan.

Bir jild ingliz tiliga tarjima qilinib, Londondagi Dar al-Taqwa nashriyotida nashr etilgan[5]. Birinchi olti jildni Oysha Beuli ingliz tiliga tarjima qilgan va Diwan Press nashriyotida nashr etilgan[6].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 Ramzy, Sheikh. The Complete Guide to Islamic Prayer - Sheikh Ramzy - Google Books. Author House, 2012-07-20. ISBN 9781477215302. 2014-yil 28-yanvarda qaraldi. 
  2. Tafsir al-Qurtubi - Introduction: The General Judgments of the Qur'an. ASIN 1908892579. 
  3. Tafsir Al Qurtubi
  4. Antoz, John. „Quran Recitation Course Online“. Qaraldi: 2022-yil 2-avgust.
  5. Hewer, C. T. R.; Anderson, Allan. Understanding Islam: The First Ten Steps - C. T. R. Hewer, Allan Anderson - Google Books. SCM Press, 2006. ISBN 9780334040323. 2014-yil 28-yanvarda qaraldi. 
  6. Bewley, Aisha. TAFSIR AL-QURTUBI - : juz' 1.. DIWAN Press, 2019. ISBN 978-1-908892-61-4. OCLC 1096220105.