Tailand — Filippin munosabatlari

Tailand — Filippin munosabatlari. Tailand va Filippin oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar hisoblanadi. Ikki tomonlama munosabatlar iqtisodiy hamkorlik, xavfsizlik va madaniy jihatlar, narkotik moddalarning noqonuniy aylanishi va odam savdosiga qarshi kurashish bo‘yicha muzokaralar va kelishuvlar orqali mustahkamlanib bormoqda[1]. Tailandning Maniladagi elchixonasi va Filippinning Bangkokdagi elchixonasi bor.

Tarixi tahrir

XIII asrda Filippin va Tailand (Suxothai) oʻrtasida birinchi aloqalar boʻlib oʻtdi. Ushbu davrda mamlakatlar oʻrtasida olib borilgan arxeologik qazilmalarga qaraganda, nafaqat savdo va madaniy aloqalar, balki siyosiy aloqalar ham boʻlgan. Luzon shahridan Suxotay va Suxotaydan sopol buyumlar topilgan, bu ham ushbu mamlakatlar oʻrtasidagi aloqalardan dalolat beradi. Tailanddan XIII asrdan XVI asrgacha ishlab chiqarilgan mahsulotlar Filippindagi arxeologlar tomonidan ham topilgan. 1586-yilda, Ispaniya Filippinni egallab olganidan 20 yil oʻtgach, Siam yangi koloniyadan Ispaniya savdosi yoʻllaridan biriga aylandi. Filippin va Tailand oʻrtasidagi savdo aloqalari uzildi, Ispaniya Filippin va Janubiy Amerika oʻrtasidagi savdoni rivojlantirishga ustuvor ahamiyat berdi[2].

XIX asrda Filippindagi Amerika mustamlakachilik maʼmuriyati davrida Tailand bilan aloqalar minimal darajada saqlanib qoldi, tijorat va konsullik aloqalari hamda tailandlik talabalarni Filippindagi Amerika taʼlim muassasalariga qabul qilish. Filippin Tailanddan guruch import qildi va Tailand Filippindan abak sotib oldi. 1926-yilda Filippin universitetlari va kollejlari Tailanddan talabalarni qabul qila boshladilar. 1949-yildan keyin Filippin Tailand qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini import qildi[3].

1949-yil 14-iyunda Filippin va Tailand oʻrtasida rasmiy diplomatik munosabatlar oʻrnatildi. Ferdinand Markoas va Korazon Akino prezidentlik qilgan yillarda mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar deyarli rivojlanmagan. Hozirda Tailand va Filippin yana iqtisodiy aloqalarni chuqurlashtirish ustida ishlay boshladilar[4].

Iqtisodiy munosabatlar tahrir

Tailand Filippinning asosiy savdo hamkorlaridan biri va bu mamlakatga guruchning asosiy yetkazib beruvchilaridan biri hisoblanadi[5]. 2011-yilda mamlakatlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 7,342 milliard AQSH dollarini tashkil qildi[6]. 2014-yilda Tailand 5,83 milliard AQSh dollari miqdoridagi savdo hajmi bilan Filippinning sakkizinchi yirik savdo hamkori edi. 2014-yilda Filippin Tailandning ASEANdagi 6-yirik savdo sherigi va dunyoda 18-oʻrinni egallagan[7].

Manbalar tahrir

  1. DFA: PHL, Thailand to strengthen fight vs drugs, human trafficking | GMA News Online | The Go-To Site for Filipinos Everywhere
  2. Llanes, Ferdinand „Early Relations Between the Philippines and Thailand“,. To Commemorate the 50th Anniversary of the Establishment of Diplomatic Relations between the Kingdom of Thailand and the Republic of the Philippines. Bangkok: Erawan Printing Ltd., 1999 — 1—3 bet. 
  3. Llane (1999), pp. 5-7
  4. To Commemorate the 50th Anniversary of the Establishment of Diplomatic Relations between the Kingdom of Thailand and the Republic of the Philippines. Bangkok: Erawan Printing Ltd., 1999 — 30 bet. 
  5. „Phl, Thailand boost trade - The Philippine Star » News » Headlines“. 2017-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-fevral.
  6. Overview of Philippines-Thailand Relations[sayt ishlamaydi]
  7. „Philippines, Thailand strengthen 'partnership for prosperity'“. 2017-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 9-avgust.