Turkiya pasporti
Turkiya pasportlari (turkcha: Türk pasaportu pasaportu) 1950-yil 15-iyuldan[1] pasport qonuniga (5682-son) muvofiq Turkiya fuqarolariga chet elga chiqish va shaxsini tasdiqlash uchun beriladigan rasmiy hujjat. Shimoliy Kipr Turk Respublikasining (SHKTR) davlati fuqarolari ham Turkiya pasportiga murojaat qilishlari mumkin. 2010-yil 1-iyundan beri berilgan pasportlar biometrik hisoblanadi va 10-yilgacha (maxsus pasportlar uchun 5 yil) amal qiladi. Henley Partners Passport Index reytingida turk pasporti 2022-yilda 54-oʻrinni egalladi
| Turkiya pasporti | |
|---|---|
 Amaldagi Turkiya biometrik pasportining muqovasi | |
| Turi | Pasport |
| Kim tomonidan berilgan | Turkiya |
| Ilk chiqishi |
1-iyun 2010-yil (1-namuna), 1-aprel 2018-yil (2-namuna) 25-avgust 2022-yil (3-namuna) |
| Maqsad |
Shaxsni tasdiqlash, xalqaro sayohatlar |
| Yaroqliligi | Barcha mamlakatlarda |
| Muvofiqligi |
Turkiya fuqaroligi yoki Shimoliy Kipr fuqaroligi |
| Yaroqlilik muddati |
10 yil (18 yoshga toʻlmagan fuqarolar va kiprlik turklar uchun 5 yil) |
| Narxi | ₺ 1703.30[2] |
Turlari tahrir
- Oddiy pasport (turkcha: Umuma mahsus pasaport pasaport), 2010-yildan keyin Maroon pasporti (turkcha: Bordo pasaport pasaport). U maxsus, xizmat va diplomatik pasport turlaridan birortasiga mos kelmaydigan Turkiya fuqarolariga beriladi.
- Maxsus pasport (turkcha: Hususi pasaport), yashil pasport (turkcha: Yeşil pasaport) deb ham ataladi. 67 ga yaqin davlatga vizasiz sayohat qilish imkonini beradi.[2] Oddiy pasportdan farqli oʻlaroq, u pasport toʻlovidan ozod qilingan va faqat muqova toʻlovi (2022-yil holatiga koʻra 225 ₺ taxminan 15 evro olinadi. U quyidagi shaxslarga beriladi;[3]
- Milliy Assambleyaning sobiq aʼzolari.
- Birinchi, ikkinchi yoki uchinchi darajali davlat xizmatchilari.
- Birinchi, ikkinchi yoki uchinchi darajali nafaqaga chiqqan davlat xizmatchilari.
- Metropolitan boʻlmagan merlarga
- Kamida 15 yillik tajribaga ega akademiklarga
- Maxsus pasport egalarining turmush oʻrtogʻiga
- 25 yoshga toʻlgunga qadar ota-onasi bilan birga yashaydigan maxsus pasport egalarining turmushga chiqmagan va ishsiz farzandlariga.
- Xizmat pasporti (turkcha: Hizmet pasaportu pasaportu), shuningdek, kulrang pasport (turkcha: Gri pasaport pasaport) deb ham ataladi. U quyidagi shaxslarga beriladi;[3]
- Milliy sportchilarga
- Turkiya aʼzo boʻlgan xalqaro tashkilotlarda ishlayotgan turk fuqarolariga
- Turk Qizil yarim oy jamiyati xodimlariga
- Turkiya aviatsiya uyushmasi xodimlariga
- Xizmat pasporti egalarining turmush oʻrtogʻiga
- 25 yoshga toʻlgunga qadar ota-onasi bilan birga yashaydigan xizmat pasporti egalarining turmushga chiqmagan va ishsiz farzandlariga.
- Diplomatik pasport (turkcha: Diplomatik pasaport pasaport), 2010-yildan keyin Qora pasport (turkcha: Siyah pasaport pasaport deb ham yuritiladi). U quyidagi shaxslarga beriladi;
- Milliy Assambleyaning amaldagi va sobiq aʼzolari, Vazirlar va vitse-prezidentlarga
- Konstitutsiyaviy sud aʼzolari, boshqa sud organlarining bosh sudyalari va ularning oʻrinbosarlariga
- Turkiya Bosh shtab boshligʻi, uning oʻrinbosarlari, toʻrt yulduzli generallar va amirallarga
- Sobiq prezidentlar, bosh vazirlar va spikerlarga
- Viloyat gubernatorlari va metropoliten merlariga
- Diplomatlarga
- Xalqaro masalalar bilan shugʻullanadigan muzokarachilarga
- Diplomatik pasport egalarining turmush oʻrtogʻiga.
- Ota-onasi bilan birga yashaydigan diplomatik pasport egalarining 18 yoshgacha boʻlgan nikohsiz va ishsiz bolalariga.
Biometrik pasportlari tahrir
Turkiya biometrik pasportlari (turkcha: Biyometrik pasaport), yangi ICAO standartlariga mos 2010-yilning 1-iyunidan beri mavjud.[4] Yangi pasportlar uchun ariza qabul qilish uchun hujjatlarni hukumat veb-sayti orqali onlayn tarzda biron qilish mumkin, arizalar shaxsan topshirilishi kerak.[5][6] Keyin pasportlar har bir kishiga pochta orqali yuboriladi.
Toʻlovlari tahrir
Turkiya pasporti koʻp yillar davomida dunyodagi eng qimmat pasportlardan biri boʻlib kelgan. Jamoatchilik talablari kuchayishi natijasida 2010-yil iyun oyida oddiy pasportlar narxi deyarli ikki barobarga arzonlashdi.[7] Ommaviy pasaytirilganiga qaramay, turk pasporti dunyodagi eng qimmat pasportlardan biri boʻlib qolaverdi (€ 293).[8] Shundan soʻng pasport toʻgʻrisidagi qonunga oʻzgartirish kiritilib, pasportning maksimal amal qilish muddati 5 yildan 10 yilgacha oshiriladi. Hozirda majburiy muqova toʻlovi bilan birga 10 yillik pasport uchun ₺ 1703,30 (115 evro) toʻlov qilinishi kerak.[9]
Manbalar tahrir
- ↑ „Pasaport Kanunu“ (turkcha). Regulations-Ministry of Justice. 2009-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2008-yil.
- ↑ „T.C. Dışişleri Bakanlığı'ndan“. T.C. Dışişleri Bakanlığı. Qaraldi: 17-iyul 2017-yil.
- ↑ 3,0 3,1 „5682 sayılı pasaport kanunundan“. Mevzuat Bilgi Sistemi.
- ↑ ERGAN/ANKARA. „AB'ye uygun 'çip'li pasaport haziranda geliyor süresi 10 yıla çıkıyor“. www.hurriyet.com.tr.
- ↑ „arxiv nusxasi“. 14-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-avgust 2022-yil.
- ↑ „Atalay: Çipli pasaport başvurusu online olacak“. Qaraldi: 17-iyul 2017-yil.
- ↑ „2020 Yılı Pasaport Ücretleri“ (turkcha). Türkiye'nin En Güncel Gezi ve Seyahat Sitesi, GeziPedia.net. Qaraldi: 7-may 2020-yil.
- ↑ „Lebanese General Security - posts“. www.general-security.gov.lb.
- ↑ „Pasaportta harçlar yarıya indirildi ama...“. Radikal. Qaraldi: 17-iyul 2017-yil.